Goed voor de wereld is vaak ook goed voor je lijf. Want zeg nou zelf, tweemaal daags je tanden poetsen met een likje plastic kan toch niet gezond zijn? 16 tips om je leven, tuin, huis en koelkast groener en gezonder te maken.
Weten
1 – Weet wat er speelt
Vorig jaar deed het Amerikaanse tv-programma Good Morning America onderzoek naar de luchtkwaliteit in een nieuwe babykamer na het plaatsen van een wiegje, schommelstoel, commode en decoratiemateriaal. Er bleken meer dan driehonderd verschillende chemicaliën in de lucht te zitten die ervan verdacht worden de hormoonhuishouding en voortplanting te kunnen schaden en mogelijk zelfs kankerverwekkend zijn. Deze chemische stoffen zitten verwerkt in veel spullen zoals meubels, vloerbedekking, laminaat, verf, speelgoed en lampenkappen. De stoffen worden zo nog jarenlang in onze huizen ‘uitgeademd’.
Het helpt al een beetje als je nieuwe spullen direct uit de verpakking haalt en buiten in de frisse lucht (of in de schuur) een paar dagen laat uitwasemen.
Hergebruiken
2 – Vintagefeestje
Nieuwe spullen stoten meer giftige stoffen uit dan oude spullen. De laatstgenoemde hebben simpelweg hun giftige lading al in hun eerste levensjaren ‘uitgeademd’. Een goede reden om te shoppen op sites als Marktplaats en rommelmarkten. Of organiseer met vriendinnen een kledingruilavond (of kinderspeelgoeduitwisselmiddag of woonspullenopfrisavond of …). Vintage is nog altijd hip!
Klussen
3 – Liever een pasteltintje
Een handig ezelsbruggetje: hoe feller en gekker de verf, hoe meer rotzooi in de verf zit. Voor een fellere kleur is nu eenmaal meer kleurstof nodig. Moet de verf ook nog glitteren? Dan is er lijm nodig om glittertjes en verf samen te laten gaan en lijm bevat de hormoonverstorende en – bij langdurige blootstelling – kankerverwekkende stof formaldehyde.
Wil je helemaal zeker zijn van een gifvrije verf en zekerheid hebben over de herkomst van de gebruikte kleurstoffen? Kies dan voor natuurverf. De kleurpigmenten bestaan dan uit natuurlijke stoffen. Wel kunnen er oplosmiddelen gebruikt worden in natuurverven. Een natuurverf met de vermelding ‘oplosmiddelvrij‘ is dus de allerveiligste keus.
Frisse lucht
4 – Luchten, luchten, luchten
Haal frisse buitenlucht naar binnen door luchtroosters en klepraampjes de hele dag open te zetten. Naast ventileren is ook luchten gezond; dat doe je door maar liefst driemaal daags vijf minuten in je hele huis in elke ruimte een raam of deur open te zetten.
Schoonmaken
5 – Maak je eigen groene sop
Op schoonmaakmiddelen met een gevarensymbool (het kruis met oranje achtergrond of het doodshoofd) prijkt ook vaak de boodschap: gebruik in een goed geventileerde ruimte. Helaas bestaat menig toilet uit drie muren en een deur, waar ventilatie ver te zoeken is. Het gevolg? Je zit letterlijk in de gifdampen. Kies dus liever een schoonmaakmiddel op basis van citroen- of melkzuur. Of maak het zelf: meng twee koppen water met drie eetlepels groene zeep en zo’n 25 druppels citroensap of tea-tree-olie. Dit ruikt lekker en heeft een antibacteriële werking.
Winkelen
6 – Kies een keurmerk
Tijd voor een nieuw T-shirt of vloerkleed? Door een product te kiezen met een keurmerk kies je voor zo min mogelijk schadelijke stoffen. Goede keurmerken zijn: Ecolabel, OEKOTEX-keurmerk en het ‘GS’- of Kemakeur-label.
Tuin
7 – Bloemen planten
Plant vlinderstruiken, leg een vijvertje aan of zaai bloemen in je tuin; zo geniet je zelf van kleur in je tuin en help je mee in de strijd tegen de bijensterfte die wereldwijd plaatsvindt door het gebruik van pesticiden en de verstedelijking. Kijk op eerlijkbuitenleven.nl voor nog meer groene tuintips.
Frisse lucht
8 – Groen luchtzuivering
Planten in huis zorgen niet alleen voor een natuurlijk plaatje, ze zuiveren ook de binnenlucht. Deze vijf planten doen dit volgens onderzoek van de NASA nog beter dan hun soortgenoten. Ze zorgen voor meer zuurstof en minder CO2 in de lucht en halen zelfs chemicaliën als benzeen, formaldehyde en trichlooretheen uit de lucht.
- Hedera (klimop)
- Chlorophytum comosum (graslelie)
- Golden pothos (Devil’s ivy)
- Spathiphillum (lepelplant)
- Aglaonema (Chinese evergreen)
Van A naar B
9 – Fietsen is het nieuwe sporten
Geen tijd om te sporten? Pak simpelweg voor elke met de fiets te overbruggen afstand van minder dan vijf kilometer de fiets. Zo draag je bij aan de vermindering van fijnstof in de buitenlucht en stimuleer je je eigen doorbloeding en vetverbranding. Een halfuur per dag fietsen schijnt al genoeg te zijn om je vetverbranding aan de gang te houden.
Eten
10 – Een contactmomentje met bisfenol A
Op steeds meer producten staat: ‘BPA-vrij’. Wat betekent dat? BPA staat voor bisfenol A, een hormoonverstorende stof die gebruikt wordt om verschillende soorten plastic te maken. Dit plastic wordt vervolgens gebruikt als beschermlaagje aan de binnenkant van doppen en conservenblikken, in kassabonnetjes, plastic bekers en broodtrommels, ooglenzen, schoonheidsproducten, enzovoort.
Nu mag een mens volgens de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) dagelijks maximaal 0,05 milligram BPA per kilogram lichaamsgewicht binnenkrijgen. Steeds meer wetenschappelijke publicaties tonen echter aan dat er ook al negatieve effecten (hartziekten, kanker, diabetes en schade aan het zenuwstelsel) zijn bij blootstellingen onder deze waarde.
Sinds 2011 mag BPA daarom niet meer in babyflessen zitten, maar het zit dus nog wel in veel andere producten. Op dit moment doet de EFSA onderzoek om te kijken of de norm voor de dagelijkse inname van BPA moet worden bijgesteld. Gelukkig zijn er fabrikanten die daar niet op wachten en de stof nu al vermijden.
Wil je zelf al zorgen voor minder contactmomenten met BPA? Kook dan zo veel mogelijk met verse producten, neem geen kassabonnetjes aan en let bij de aanschaf van plastic op de vermelding BPA-vrij.
Je kunt ook kijken naar het symbool van een getal met de drie pijltjes eromheen. Is dat getal een 3 of een 7, dan kan er BPA in het product verwerkt zijn.
Van A naar B
11 – Ren weg van de weg
Wandelen of hardlopen? Blijf zo veel mogelijk uit de buurt van snelwegen en andere drukke wegen. De hoeveelheid fijnstof afkomstig uit uitlaatgassen neemt snel af met elke meter meer afstand. Tot ongeveer 300 meter naast snelwegen en vijftig meter langs andere (drukke) wegen is de lucht erg vervuild.
Winkelen
12 – Biologisch katoen
Katoen klinkt als puur natuur. Toch is de katoenteelt verantwoordelijk voor vijfentwintig procent van het totale pesticidengebruik wereldwijd. Deze chemicaliën veroorzaken schade aan bodem, planten, dieren, oppervlaktewaters en de mensen die ermee in aanraking komen. Uiteindelijk dus ook de dragers van de kleding. Was daarom je nieuw gekochte kleren altijd voor je ze draagt en kies als het even kan voor kleding van biologisch katoen, bijvoorbeeld met het GOTS-keurmerk (Global Organic Textile Standard).
Douchen
13 – Poetsen met plastic?
Raar maar waar: veel shampoos, douchegels, tandpasta’s, scrubs, lippenbalsems en crèmes die we dagelijks gebruiken blijken plastic deeltjes (microbeads) te bevatten. Waarom? Omdat deze plastic minikorreltjes fijne dode huidcellen wegscrubben of je tanden gladmaken. Over de gezondheidsrisico’s op lange termijn als deze microscopisch kleine plastic deeltjes in je lichaam terechtkomen, is nog weinig bekend. Wil je liever geen microbeads aan je lijf? Vermijd dan verzorgingsproducten met polyethyleen (PE), polypropyleen (PP) of polyethyleentereftalaat (PET), polymethylmethacrylaat (PMMA) en nylon-12 in de ingrediëntenlijst. Op noordzee.nl/campagnes/microplastics vind je ook overzichten van producten met én zonder microbeads.
Tuin
14 – Met de ketel de tuin in
Onkruid verdelg je niet met gif, maar met kokendheet water. Giet een scheutje over onkruid en binnen een paar uur wordt het bruin en gaat het dood. Zo blijft er geen gif achter en kunnen kinderen en huisdieren meteen de tuin weer in.
Eten
15 – Nee tegen plofkip
Sinds dit voorjaar serveert het UMC St. Radboud-ziekenhuis in Nijmegen geen plofkip meer in hun warme maaltijden voor patiënten. Het ziekenhuis nam deze stap omdat het zich zorgen maakte over het hoge antibioticagebruik binnen de vee-industrie. Het hoge antibioticagebruik in de vee-industrie is mede-veroorzaker van het ontstaan van de multiresistente bacteriën MRSA en ESBL, die een gevaar vormen voor de volksgezondheid en in ziekenhuizen voor veel problemen zorgen. Wil je ook thuis geen plofkip meer serveren, kies dan voor kip met één Beter Leven-ster, een Volwaardkip, scharrelkip of biologische kip. Kippen die langzamer groeien of biologisch gehouden worden, krijgen geen of heel weinig antibiotica toegediend, omdat ze simpelweg gezonder zijn en ze dus niet nodig hebben.
Eten
16 – Zien wat je eet
Tachtig biologische boeren en tuinders houden op 22 en 23 juni ‘open erf’. Op lekkernaardeboer.nl kun je zien waar je in jouw buurt terechtkunt om te zien hoe biologisch voedsel groeit, leeft of gemaakt wordt, voordat het op jouw bord terechtkomt.