Het bloedvatennet wordt vaak vergeleken met een uitgebreid wegennet. Willen alle auto’s en fietsen over dit wegennet rijden, moet er geen wegversmalling zijn en al helemaal geen wegafsluiting. Een kink in de kabel leidt om die reden tot allerlei obstakels.
Aderverkalking of dichtgeslibde aders (wat officieel ‘slagaderverkalking’ wordt genoemd), is een aandoening die vergeleken kan worden met een wegversmalling of een wegafsluiting. Het kan om die reden zeer ernstige gevolgen hebben, zoals een hersen- of hartinfarct.
Toch is de verkalking op zich een proces dat bij nagenoeg ieder mens plaatsvindt. Als de wand van een bloedvat om wat voor reden dan ook beschadigd is geraakt, proberen bloedplaatjes en witte bloedcellen dat te herstellen. Ze klonteren er samen. Op deze plek kan zich vervolgens LDL-cholesterol, kalk en andere stoffen gaan nestelen. Cholesterol is onder meer een reparatiestof die het lichaam gebruikt om beschadigingen aan onze weefsels te herstellen.
Het gevolg is een bobbelige plek of verdikking aan de binnenwand van een bloedvat die het bloed belemmert ongestoord door te stromen. Dit is de zogeheten plaque. In een kransslagader, die toch al niet zo ruim is, kan dat de doorstroming belemmeren en zelfs afsluiten. Op den duur verliest de wand van de slagader zijn elasticiteit en wordt bros en hard.
Het geleidelijk dichtslibben van de slagaderen, wordt atherosclerose genoemd. De slagaderverkalking die daar het gevolg van is, heet officieel arteriosclerose.
Slagaderverkalking kan zeer gevaarlijk zijn; jaarlijks overlijden tienduizenden mensen aan de gevolgen van deze aandoening. Al naar gelang de plaats in het lichaam waar de vernauwing zich voordoet, kunnen verschillende symptomen ontstaan.
- Bij vernauwing van hartkransslagaders: pijn op de borst (angina pectoris) of bij volledige afsluiting een hartinfarct.
- Bij vernauwing van hersenslagaders: vergeetachtigheid, hoofdpijn, concentratiestoornissen, bij afsluiting een herseninfarct (ook wel beroerte genoemd).
- Bij vernauwing van de beenslagaders: koude voeten, pijn in het been die tijdens het bewegen ontstaat (ook wel ‘etalagebeen’ genoemd).
Aderverkalking is niet geschikt voor zelfmedicatie. Raadpleeg altijd een arts.
Zelf doen bij aderverkalking
De gevolgen van aderverkalking kunnen enorm groot zijn. Aderverkalking kan echter in grote mate voorkomen worden door bewuste en gezonde keuzes. Het risico van aderverkalking wordt vergroot door een hoge bloeddruk, chronische stress, overgewicht en roken. Ook weinig bewegen en een te hoge stroperigheid (viscositeit) van het bloed, zijn risicoverhogend.
De risico’s op aderverkalking nemen sterk af door een leefstijl die deze risico’s beperkt. Eet daarom gezond, rook niet en voorkom overgewicht en psychische (over)belasting. Zorg ook voor voldoende beweging, het liefst buiten.
Voedingsadvies
Gebruik gevarieerde voeding die rijk is aan vitaminen en mineralen, zoals verse groente en vers fruit (bij voorkeur biologisch geteeld) en volkorenproducten. Denk ook aan vezelrijke producten als zilvervliesrijst en boekweit.
Vermijd bewerkte vetten, die vooral in fabrieksvoedsel voorkomen. Gebruik in plaats daarvan producten met gezonde, onbewerkte vetzuren zoals koudgeperste oliën, zuivel, eieren, vlees, vis en roomboter.
De meeste koudgeperste oliën, zoals biologische zonnebloemolie, lijnzaadolie en notenolie, zijn niet geschikt voor verhitting omdat zij van nature rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren zijn. Onder invloed van hitte, zuurstof en licht veranderen deze gezonde vetten in verbindingen die ongezonde zijn voor het lichaam.
Oliën rijk aan enkelvoudig onverzadigd vetzuren zoals olijfolie zijn iets minder kwetsbaar en mogen matig verhit worden, mits de olie niet gaat roken. De beste vetsoorten om te gebruiken voor bakken en braden zijn roomboter, kokos- en palmolie. Deze zijn van nature rijk aan een gezonde type verzadigd vetzuren, de meest stabiele van alle vetzuursoorten. Deze kunnen goed tegen verhitting en zijn ook rijk aan vitaminen en antioxidanten.
Wees spaarzaam met keukenzout, breng het eten op smaak met kruiden en specerijen.