Hilde Metten (56) is coupeur – Moeder van twee zonen – Was vijftien jaar koopverslaafd – Vier jaar geleden liet ze zich opnemen in een afkickkliniek van Solutions, aansluitend volgde ze anderhalf jaar after care counseling.
Op een dag moest Hilde geld van haar zoon lenen om zijn eigen verjaardagscadeau te kunnen bekostigen, terwijl ze eerder die dag Uggs van tweehonderd euro kocht. ‘Hij herkende de signalen van verslaving en nam me mee naar een afkickkliniek.’ Het leven van Hilde, vijftien jaar lang verslaafd aan kopen, nam een keer.
“Onlangs ben ik met mijn vriend op vakantie geweest naar de Italiaanse Apennijnen. Mijn hoogtepunt? Dat ik geen enkele souvenir heb gekocht en toch een supervakantie heb gehad! Vroeger was dit voor mij ondenkbaar. Toen ik nog getrouwd was en de jaarlijkse zomervakantie regelde voor ons gezin, was het eerste waar ik de brochures op screendede afstand tussen de vakantieaccommodatie en een winkelcentrum. Was dat te ver, dan boekte ik een ander hotel. Vijftien jaar lang draaide mijn leven elke dag om spullen kopen. Als ik een dag niets kocht, dan was ik in mijn hoofd bezig met wat ik wilde gaan kopen, hoe duur dat zou zijn en met welke potjes ik kon schuiven om het benodigde geld bij elkaar te krijgen.”
Makkelijk lenen
“Ik groeide op met vijf broers en zussen in een gezin waar altijd schulden waren. Al vroeg leerde ik dat je geld kunt ‘krijgen’ door het te lenen. Toen mijn inmiddels ex-man en ik een huis kochten, escaleerde mijn verslaving pas echt. Daarvoor kocht ik vooral te veel kleine dingen, zoals kleding voor de kinderen, cadeautjes en spullen voor in huis. Na het vrijkomen van het geld voor de hypotheek ging ik echt los. Ik kocht een veel te dure nieuwe keuken, liet een houten vloer leggen en richtte het hele huis in met nieuwe spullen. Toen het geld op was, sloot ik bij de bank een persoonlijke lening af. En daarna nog één. Het ging ook zo makkelijk. Zowel mijn man als ik hadden een goed inkomen. Elke nacht lag ik te piekeren hoe ik de schulden die ik maakte, verborgen kon houden. Toch kon ik niet stoppen met kopen.”
Laag zelfbeeld
“Toen de kinderen nog klein waren, focuste ik me helemaal op mijn gezin. Als ik voor hen zorgde, hoefde ik niet met mezelf bezig te zijn. Ik had een laag zelfbeeld, vond mezelf lelijk en minderwaardig. Maar de kinderen werden groot en hadden mijn zorg steeds minder nodig. Kopen werd mijn uitvlucht; als ik winkelde, dacht ik niet over mezelf na. Als ik mijn slag had geslagen, was ik even heel blij en tevreden met mezelf: dat had ik toch maar mooi gescoord voor een laag prijsje!”
“Helaas verdween dat geluksgevoel meestal razendsnel. Bij de kassa durfde ik het personeel amper aan te kijken. Bang dat ze zouden denken ‘daar heb je haar weer’. Niet zelden verliet ik met buikpijn en een schuldgevoel de winkel. Eenmaal thuis verstopte ik de spullen of ik verkocht ze later veel te goedkoop op Marktplaats. Zo had ik weer geld om te gaan kopen.”
Loslaten
“In therapie leerde ik een mindful spending diary bij te houden. Een dagboekje waarin ik precies moest opschrijven wat ik die dag nodig had aan boodschappen. Alleen datgene wat ik vooraf had opgeschreven mocht ik kopen. Als ik in de winkel bedacht dat ik nog bananen nodig had, mocht ik ze niet kopen. Zo kreeg ik controle over mijn impuls om te kopen.” “Daarnaast ontdekte ik tijdens de praatsessies dat ik altijd bezig was met wat anderen van me dachten. Zei iemand iets over me dan trok ik mij dat erg aan. Dan kon ik me dagenlang beroerd voelen. Ik zag dat als afwijzing.”
“In de kliniek leerde ik loslaten. Niet om onverschillig te leven, maar om te accepteren dat niet iedereen je aardig vindt en dat je niet de volledige controle over je leven hebt. Soms is iets gewoon heel vervelend. Nu mag ik dit gewoon voelen, om het vervolgens te accepteren en los te laten. Ik vlucht niet meer.”
Hilde vond hulp bij verslavingszorginstelling Solutions, zie ook solutions-center.nl
[achtergrond – interview verslavingsarts]