In elke winter, zelfs in een regenachtige Hollandse winter, kunnen we wel extra vitamine C gebruiken. Hoe fijn is het dan dat Moeder Aarde in Zuid-Spanje de bomen in februari massaal volhangt met deze vitamine C-bommen? Wat heet, het regent er zelfs sinaasappels! Eindredacteur Sonja van den Heuvel was in Spanje en bezocht de biologische sinaasappelplantage van vader Guillermo en dochter Mayte Medina.
Na lang heen en weer rijden en nog meer zoeken, pakken we de telefoon. Onze laatste poging om plantage Vivarenas te vinden. “Blijf staan waar je nu bent, wij komen meteen naar je toe”, zegt Mayte. En ja hoor, even later komt zij samen met haar broer aanrijden.
We rijden achter hun auto aan als ze opeens de weg verlaten en een droge rivierbedding die bezaaid ligt met stenen in rijden. Geen wonder dat we het niet konden vinden; er is geen straatnaambordje of ander herkenningsteken te vinden!
Wij volgen. Krrk, grr, knap … Onze hele auto schudt heen en weer. De kinderen vinden het wel een spannende route en lachen om het gehobbel. De auto voor ons gaat op volle kracht vooruit, wij niet. Te bang voor een lekke band of deuk in onze huurbolide. We kruipen vooruit en na zeker een ruime kilometer schudden en hobbelen zien we de bomen vol oranje ballen opdoemen. We zijn er!
Alle ballen verzamelen
We lopen richting de sinaasappelbomen. De grond is bezaaid met sinaasappels en de kippen scharrelen er vrolijk tussendoor. “Gisteren heeft het hier enorm gewaaid”, verklaart Mayte als ze ons verbaasd naar beneden ziet kijken. “Mijn vader en ik zijn nu bezig de afgewaaide sinaasappels op te rapen.” Ook in Andalusië kan het in februari dus aardig spoken, al voelt het vandaag voor ons Nederlanders lenteachtig, met zo’n vijftien graden op de thermometer.
Vader Guillermo is inderdaad verderop bezig. Zodra hij ons ziet, komt hij met een grote lach op zijn gezicht aangelopen.
Hoe vriendelijk hij ook voor ons is, zijn ogen gaan helemaal glinsteren als hij zoon- en dochterlief van drie en vijf ontdekt, die ook mee zijn. Al snel haalt hij een klein mesje uit zijn zak, plukt een sinaasappel van de boom en begint te schillen. Het is de eerste van de vele sinaasappels die we die middag eten. Vers van de boom. Gelukkig zijn ze lekker. Of beter gezegd: superlekker! Fris zonder zuur te zijn, sappig, enorm fruitig en met een zacht schilletje en dito vezels.
“Lekker, hè?, vraagt Mayte. “Vers van de boom zijn ze het allerlekkerst. Elke ochtend loop ik meteen na het wakker worden naar buiten en pluk ik vier sinaasappels. Die sinaasappels pers ik uit en het sap drink ik à la minute op. Als je het laat staan, wordt het al minder lekker.”
Toverkracht in de nacht
Helaas kunnen we in Nederland niet zomaar een sinaasappeltje van de boom plukken. Ze moeten toch echt eerst per boot of vrachtwagen onze kant op komen. Ook deze biologische sinaasappels. Al boek je wel wat versheidsvoordeel door te kiezen voor biologische sinaasappels. Bio-sinaasappels worden namelijk pas geplukt als ze rijp zijn en aan de boom hun natuurlijke oranje kleur gekregen hebben.
Mayte: “Sinaasappels zijn eerst groen van kleur en hebben koude nachten nodig om oranje te kleuren. Pluk je ze vroeg in het seizoen of juist aan het eind van het seizoen, dan zijn de nachten niet koud genoeg om de sinaasappels aan de boom te laten kleuren.”
Biologische sinaasappelboeren wachten met plukken tot de juiste kleur, of de sinaasappel gaat gewoon groen of met groene vlekken de winkel in. Ze worden niet kunstmatig ‘ontgroend’, wat bij hun regulier geteelde soortgenoten wel kan gebeuren. Dit ontgroenen gebeurt door de sinaasappels een bepaald aantal uur te bewaren in kamers met daarin het ‘rijpingsgas’ ethyleen. Ook krijgen biologische sinaasappels geen behandeling met was, of een ander goedje, om ze mooi te laten glimmen. Een biologische sinaasappel wordt enkel schoongeborsteld en gaat daarna de winkel in.
Mocht je je overigens zorgen maken over de milieubelasting van citrusfruit in de winter, dat hoeft niet. In de groente- en fruitkalender van Stichting Milieu Centraal krijgen ze het A-label, de categorie die staat voor fruit met de minste milieubelasting.
Natuurlijk loont langer
Mayte runt de sinaasappelplantage samen met haar vader. “Mijn vader kocht de grond met deze bomen zo’n twintig jaar geleden. Daarvoor verbouwde hij tomaten en cherrytomaten voor de export naar het buitenland. Toen ik een paar jaar geleden klaar was met mijn studie natuurwetenschappen, wist ik dat ik niet op kantoor wilde zitten, maar in de natuur met mijn handen bezig wilde zijn.”
“Toen ik aan mijn vader voorstelde om samen in het bedrijf te werken, was hij meteen enthousiast. Dat we ervoor kiezen om biologisch te werken, is voor ons logisch. Mijn vader werkte altijd op traditionele wijze, dus zonder kunstgrepen als kunstmest en pesticiden. Hij gelooft dat dit voor de lange termijn de beste keuze is. Kies je wel voor die kunstgrepen, dan boek je winst op de korte termijn. Uiteindelijk put je echter de bodem uit en moet je steeds meer kunstgrepen uithalen om goed te blijven produceren. Door natuurlijk te werken wordt de grond steeds vruchtbaarder.”
Ze wijst naar de kippen die onder de bomen scharrelen. “De natuur is een kringloop en die hebben we op ons bedrijf ook. De kippen scharrelen rond de bomen en pikken het teveel aan insecten weg en bemesten tegelijkertijd de grond. Ook hebben we een paar varkens die alle restjes – ja, ze lusten ook sinaasappels! – opeten.
Dromen en doen
Mayte: “Het is hard werken, maar dat is helemaal niet erg. Mijn vader is nu 62 en ik ben 25. Door mijn studie en mijn leeftijd draag ik nieuwe ideeën aan binnen ons bedrijf. Zo verbouwen we nu naast de sinaasappels ook biologische groenten. Sinds kort leveren we deze groenten samen met onze sinaasappels ook rechtstreeks aan klanten in de steden Almería en Granada. Door deze manier van leveren wil ik eraan bijdragen dat mensen zich weer bewust worden van wat ze eten en waar het vandaan komt.”
De overeenkomsten tussen Spanje en Nederland dringen zich op. Ook hier laten mensen steeds meer supermarktgroenten links liggen en willen zij weten wat ze eten. En ook hier kunnen mensen zich abonneren op de boxen die we elke week samenstellen met verschillende soorten groente en sinaasappels.
In de toekomst zou ze ook graag schoolkinderen willen lesgeven door een soort ‘schoolboerderij’ te starten. Want, inderdaad net als de Nederlandse kinderen, ook Spaanse kinderen in de stad weten amper meer hoe iets groeit. “Hier kunnen ze dat dan weer met hun eigen ogen en handen ontdekken.”
Bomen in bloei
Maar eerst verheugt Mayte zich op iets in de nabije toekomst. “Ik kijk nu al uit naar april, mei, als de sinaasappelbomen in bloei staan. De hele vallei geurt dan naar sinaasappelbloesem. Die geur is zo onweerstaanbaar lekker. Wist je dat een sinaasappelboom één van de weinige bomen is die tegelijkertijd zowel bloemen als vruchten kan dragen? Ja, ik probeerde het al op je over te brengen: de sinaasappelboom is een heel bijzondere boom!”
Ook onze kinderen hebben dat deze middag ontdekt. Ze zijn niet van Guillermo’s zijde geweken, die ze zeker vijf sinaasappels per kind heeft opgevoerd. Nu zullen ze vast nooit meer klagen over ‘die witte velletjes die vies zijn’. En dat is maar goed ook, want we mogen de rivierbedding niet weer in rijden zonder een doos sinaasappels mee te nemen. Ondanks ons lichte protest dat over vijf dagen ons vliegtuig vertrekt. Guillermo: “Vier personen maal vier sinaasappels per dag – die doos is zo leeg!”
Vivarenas is de biologische sinaasappelplantage van Guillermo en Mayte Medina in het plaatsje Purchena in de Spaanse provincie Almería in de regio Andalusië. Hier verbouwen vader en dochter van november tot mei de sappigste sinaasappelen.
Gezond eten begint bij de oorsprong van ons voedsel: de makers. gezondNU bezoekt in heel Nederland, en soms daarbuiten, deze mensen met een hartstocht voor (h)eerlijk eten. Ken je zelf een maker van passievol eten? Mail naar redactie@gezondnu.nl