Botontkalking of osteoporose is een proces dat gekenmerkt wordt door het poreus worden van de botten. Dit poreus en dus breekbaar worden van de botten komt vooral voor bij vrouwen die de overgang al achter de rug hebben. Bij zo'n 25 procent van de vrouwen boven de 65 zijn één of meer wervels aangetast door botontkalking. Jaarlijks liggen ruim 30.000 Nederlandse vrouwen boven de 50 jaar in het ziekenhuis met een gebroken arm, been of heup.

Normaal gesproken vernieuwt het botweefsel zich voortdurend. Oude cellen verdwijnen, nieuwe worden aangemaakt. Zolang die balans in evenwicht blijft, is er niets aan de hand. Maar ongeveer vanaf het dertigste levensjaar gaat de afbraak overheersen. Bij vrouwen in de overgang voltrekt dit afbraakproces zich nog sneller.

Alle cellen en organen hebben een zeker gehalte aan kalk nodig om hun functie te kunnen uitoefenen. Een volwassene heeft per dag ongeveer 800 milligram kalk nodig om in de behoefte aan dit mineraal te voorzien.

Bij kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en vrouwen in de menopauze is de kalkbehoefte groter (tot 1200 milligram). De beenderen van een gezond organisme bevatten tenminste 1000 tot 1500 gram kalk. Tevens moet er om een aantal essentiële redenen altijd een bepaalde hoeveelheid kalk in het bloed aanwezig zijn.

Niet alleen de beenderen hebben kalk nodig. Ook het gebit bestaat voor 30 procent uit kalk. Voor een sterk en gezond gebit is een goede kalkhuishouding dus noodzakelijk. Kalk speelt bovendien een rol bij de bloedstolling, bij de prikkelgeleiding in het zenuwstelsel en bij iedere spierbeweging. De kalkstofwisseling is afhankelijk van de aanwezigheid van andere mineralen, zoals magnesium en fosfor en ook van een optimaal zuur/base evenwicht. Verzuring van de lichaamsvochten veroorzaakt kalkverlies.

Kalk is bij veel stofwisselingsprocessen betrokken. Dit wordt duidelijk als men het scala van klachten overziet dat bij kalkgebrek kan optreden: beenderverweking, Engelse ziekte, osteoporose, tandbederf, astma, allergieën, haaruitval, spierkrampen, staar, doorbloedingsstoornissen en tuberculose.

De hoeveelheid kalk in het lichaam moet steeds worden aangevuld, omdat bij de stofwisseling een gedeelte van het in het bloed circulerende kalk door de darmen en de nieren wordt uitgescheiden. Het lichaam zorgt ervoor dat kalk binnen scherp omlijnde grenzen in het bloed voorkomt. Wanneer de kalkspiegel in het bloed daalt, wordt er kalk aan de beenderen onttrokken (daarom kan botontkalking vrijwel nooit door middel van bloedanalyse aan het licht worden gebracht).

Het is dus van groot belang dat u uw hele leven lang dagelijks genoeg kalk binnenkrijgt. Dikwijls is de hoeveelheid kalk die iemand via volwaardige voeding binnenkrijgt voldoende, maar wordt de kalk onvoldoende door de cellen opgenomen.

U moet trouwens niet zomaar zonder doktersadvies een willekeurig kalkpreparaat gaan innemen. Een teveel aan kalk zou namelijk kunnen uitkristalliseren en nierstenen vormen. Verder is kalk van invloed op de werking van digitalisglycosiden, geneesmiddelen die op het hart inwerken. Wie digitalispreparaten inneemt, dient over het nemen van een kalkpreparaat altijd advies te vragen aan zijn of haar hartspecialist.

Het homeopathische middel Urticalcin (3x daags 5 tabletten) daarentegen kan dagelijks zonder bezwaren worden ingenomen. Het bevat relatief weinig kalk, doch bevordert het vermogen van het lichaam om uit het voedsel de noodzakelijke mineralen, met name kalk, op te nemen.