Na hoge bloeddruk, komen we het meest bij de huisarts met urineweginfecties. Een op de vier vrouwen krijgt er minstens een tijdens haar leven. gezondNU zocht naar oplossingen zonder antibiotica.
Buikpijn, branderig gevoel bij het plassen, continue aandrang. Iedereen die het ooit een keer heeft gehad, herkent de symptomen direct: blaasontsteking! Meestal schrijft de huisarts antibiotica voor. Want met infecties aan de urinewegen, moeten we niet lang blijven rondlopen. Ze kunnen ‘opstijgen’ en nierbekkenontsteking veroorzaken. In het ergste geval raken dan de nieren beschadigd.
Tijdig ingrijpen is dus belangrijk. Maar dat hoeft niet per se met zwaar chemisch geschut. Een eerste belangrijke natuurlijke oplossing ligt voor iedereen voor de hand: veel drinken, zodat we vaak moeten plassen.
[tk] Brandnetelthee
Omdat plassen zo pijnlijk is bij blaasontsteking, is het logisch dat we minder willen plassen, dus minder gaan drinken. Een valkuil, zegt natuurgeneeskundige Florentine van Vollenhoven: “Geconcentreerde urine irriteert de blaas waardoor makkelijker infecties ontstaan die bovendien langer stand houden. Juist door flink te drinken en te plassen, spoel je de urinewegen schoon en ben je eerder van blaasontsteking af.” Veel drinken is dus goed bij een urineweginfectie. Maar hoeveel dan? “Bereken de minimale vochtopname door je eigen lichaamsgewicht te delen door dertig. Iemand die bijvoorbeeld zestig kilo weegt, zou dagelijks twee liter moeten drinken. Overigens gaat het hier niet alleen om drank. Ook soep, vochthoudende groentes en fruit mag je meetellen.”
Fytotherapeut Gonnie van Elteren noemt eveneens het belang van veel plassen. “Dat kun je ondersteunen door dagelijks een paar koppen thee te drinken met vochtafdrijvende kruiden zoals brandnetel, paardenbloem, guldenroede of berkenblad. Dit helpt ook om blaasontstekingen te voorkomen.”
[tk] Verkeerd ‘plasgedrag’
Bij veel vrouwen blijft een urineweginfectie niet bij één keer. Dat kan te maken hebben met aanleg, maar ook met ‘verkeerd plasgedrag’: het terrein van bekkenfysiotherapeuten Hélène Hoefnagels en Mieke van den Dungen. “Als mensen druk zijn, vinden ze plassen vaak hinderlijk. Ze gaan gehaast naar het toilet en zitten vervolgens gespannen op de bril. Daardoor ontspant de bekkenbodem niet goed en blijft een bodempje urine in de blaas achter waarin bacteriën goed gedijen.”
Ook boven de wc hangen, plas erg lang ophouden en de urine naar buiten persen, verdient geen aanbeveling. Integendeel: het zijn slechte plasgewoontes die de kans op (terugkerende) urineweginfecties vergroten. Het devies? Neem de tijd. Van den Dungen: “Bij een normaal plaspatroon plassen we vijf tot zeven keer per dag. Zouden we bij iedere plasronde tien tellen extra nemen om goed uit te plassen, voorkomt dat veel infectieleed. In totaal gaat het dan om maximaal anderhalve minuut extra plastijd. Wat is nu anderhalve minuut per dag?” Naast voldoende tijd is ook een juiste plashouding belangrijk, zegt Hoefnagels: “Probeer zoveel mogelijk rechtop op de wc te zitten zodat de blaas recht boven de plasbuis ligt. Wacht tot de bekkenbodem ontspannen is en leeg dan rustig de blaas. Wiebel aan het eind de laatste druppels uit de plasbuis en dep alles droog.”
Sommige mensen hebben een verzakking van de blaas en moeten iets meer moeite doen. Zij hebben er baat bij tijdens het plassen iets naar voren te bewegen. Dan kantelt de blaas en kan het laatste beetje urine er ook uit.”
[tk] Koude voeten
Urineweginfecties worden vooral door bacteriën uit ontlasting veroorzaakt (zie kader). “Niet voor niets leren meisjes zodra ze zindelijk zijn, hun billen na het poepen van voor naar achteren schoon te maken”, zegt Van den Dungen. Een goede hygiëne is uiterst belangrijk, vindt ook Van Elteren: “Alleen zitten in verzorgingsproducten vaak irriterende stoffen. Was jezelf daarom liever gewoon met water of een alkalivrije zeep. Spoel om te verkoelen eventueel na met rozenwater.”
Mensen die vatbaar voor blaasontsteking zijn, hebben nogal eens koude voeten, is de ervaring van Van Vollenhoven. “Zij kunnen zichzelf weerbaarder maken door wekelijks een wisselvoetenbad te nemen. Wissel vijf minuten warm af met tien seconden koud water. Eindig met koud. Doe dit niet wanneer je al een blaasontsteking hebt. Dan moet je de voeten juist goed warm houden.” “Plas ook altijd even na een vrijpartij om eventuele bacteriën die naar binnen zijn geduwd er weer uit te werken”, adviseren de bekkentherapeuten.
Om urineweginfecties te bestrijden, raadt Van Vollenhoven propolis aan: een natuurlijk antibioticum. Van Elteren heeft vooral goede ervaringen met berendruif. “Berendruif maakt het milieu in de blaas zuurder waardoor de bacteriën gedood worden. Als het middel werkt, kleurt de urine bruin. Belangrijk is wel dat berendruif niet langer dan een week wordt gebruikt.” Ook Jeneverbes is effectief, zegt ze. “Maar pas op: dit middel is níet geschikt voor nierontstekingen. Tegen het branderige gevoel bij het plassen, kunnen kruiden met slijmstoffen zoals maïszijde, koningskaars of heemst worden gebruikt. Gelderse roos werkt tegen pijnkrampen. De kruiden zijn verkrijgbaar als thee en als tinctuur.”
[tk] Cranberry’s
Naast ‘wegdrinken’, kunnen we ook proberen de blaasontsteking ‘weg te eten’. Bepaalde voedingsmiddelen zoals mierikswortel en bosbessen, hebben een krachtige, ontstekingsremmende werking, vertelt Van Vollenhoven, net als omega-3-vetzuren: “Eet minimaal twee keer per week verse zalm, sardientjes (vers of uit blik), haring en makreel om voldoende van deze vetzuren binnen te krijgen. Ook in walnoten, macadamianoten, lijnzaad, olijven, tarwekiemen, postelein, spinazie, sojabonen en andere peulvruchten zit omega-3. Verder remt een tijdelijke hoge dosering vitamine C in de vorm van ascorbinezuur (driemaal daags 2 gram) de bacteriegroei. Vermijd daarnaast cafeïne en chocola. Deze stoffen irriteren geïnfecteerde weefsels.”
Is er meer dat we kunnen doen om onszelf tegen (terugkerende) blaasontsteking te beschermen? Jazeker; cranberrysap drinken, reageren de vier deskundigen unaniem. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat cranberry’s effectief zijn omdat ze looizuurachtige verbindingen (tannines) bevatten. En die zorgen ervoor dat bacteriën zich niet aan de slijmvliezen in de urinewegen kunnen hechten.
Gebruik het liefst puur en ongezoet cranberrysap van een biologisch merk. Drink om urineweginfecties te voorkomen een glas per dag (200 ml). Heb je al een blaasontsteking? Drink dan een halve tot driekwart liter per dag. Wie cranberrysap niet lekker vindt, kan ook cranberrycapsules slikken.”
[kader]
[kop] Naar de huisarts met een blaasontsteking
Als de blaasontsteking samengaat met koorts en als de klachten langer dan vijf dagen aanhouden, is het beter een huisarts te raadplegen en is wellicht zwaar geschut (antibiotica) nodig.
[einde kader]
[kader]
[kop] Anti? Pro!
Bij een antibioticakuur is het goed ook probiotica te gebruiken. Waarom ook al weer?
* Antibiotica gaan bacteriële ontstekingen en infecties krachtig te lijf. De ziekmakende bacteriën én de goede darmbacteriën delven het onderspit. Dit kan tot een verstoring van de darmflora leiden.
* Het gebruik van probiotica kan darmproblemen voorkomen of de duur ervan kan verkorten.
* Met probiotica kan elk moment gestart worden. Voor de antibioticakuur, gelijktijdig met de kuur of als deze is afgemaakt.
* Neem de anti- en probiotica niet op hetzelfde moment in. Je wilt dat de antibiotica werkzaam zijn en je wilt de darmen beschermen. Laat voor de zekerheid twee tot drie uur tussen de inname zitten.
[einde kader]
[kader] 5x blaasontsteking
1. E. coli
Er zijn verschillende urineweginfecties die vrijwel altijd dezelfde oorzaak hebben: bacteriën. In de meeste gevallen (85 procent) gaat het om de Escherichia coli, kortweg E.coli. Deze bacteriën doen in de darmen erg nuttig werk, alleen als ze via ontlasting in de urinewegen terechtkomen, kunnen ze daar ontstekingen veroorzaken. Meestal blijft een urineweginfectie beperkt tot een onschuldige ontsteking van de blaas en/of urinebuis. Maar breidt de infectie zich uit, kunnen ernstigere problemen ontstaan zoals nierbekkenontsteking en – bij mannen – ontstekingen van de prostaat.
2. Typische vrouwenkwaal
Blaasontsteking is een typische vrouwenkwaal. Gemiddeld krijgt één op de vier vrouwen tenminste een keer in haar leven een blaasontsteking. Bij mannen is het zeldzaam: zij lopen vijftig keer minder risico. Vrouwen zijn vatbaarder doordat hun plasgaatje dichter bij de anus ligt, waar het wemelt van de E.colibacteriën. Ook is de plasbuis korter zodat ze gemakkelijker de urinewegen en blaas kunnen binnendringen.
3. Veel pijn!
De meest opvallende kenmerken van een blaasontsteking zijn: veel pijn bij het plassen, vaak (kleine beetjes) plassen en een branderig gevoel. Soms zit er bloed in de urine. Als de ontsteking omhoog trekt naar de nieren, kan ook koorts, misselijkheid en pijn in de zij ontstaan.
4. Risico’s voor …
50 plussers – Als het vrouwelijk hormoon oestrogeen vermindert, worden de slijmvliezen in de urinebuis en vagina dunner waardoor de verdediging tegen bacteriën afneemt. Twintig tot vijftig procent van de 50plus-dames heeft wel eens een blaasinfectie.
Partners – Geslachtsgemeenschap kan bij vrouwen de urinebuis irriteren waardoor deze gevoeliger wordt voor ontstekingen. Ook kunnen bacteriën mee naar binnen worden geduwd.
Diabetici – Mensen met een verminderde weerstand door bijvoorbeeld suikerziekte of stoornissen aan het immuunsysteem, hebben een grotere kans op urineweginfecties.
Zwangeren – De groeiende baarmoeder duwt de blaas opzij waardoor deze niet altijd goed leeg geplast kan worden. Daarnaast is de urine van zwangere vrouwen rijk aan voedingsstoffen waar bacteriën goed op groeien.
Kinderen – Jonge kinderen zijn gevoelig voor blaasontsteking. Wees dus alert wanneer uw (klein)kind zich niet goed voelt, buikpijn heeft en veel plast.
Mannen – Mannen met blaasontsteking kunnen beter direct naar de huisarts gaan. Als een man blaasontsteking krijgt, gaat het bijna altijd om een infectie van de prostaat die zich tot de blaas heeft uitgebreid.
Meer informatie over bekkenfysiotherapie:
- www.bekkenbodemtherapie.nl
- www.bekkenfysiotherapie.nl.
Gonnie van Elteren geeft ook kruidenworkshops en -cursussen:
www.herbasanitas.nl
De Praktijk voor Natuurgeneeskunde van Florentine van Vollenhoven:
www.fvanvollenhoven.nl