Op Koninginnedag werd ze geridderd. Niet alleen omdat ze zes keer Nederlands Kampioen snowboarden is, maar vooral omdat ze zich niet klein laat krijgen door steeds terugkerende kanker. Catherine in gesprek met een vechtjas.
Snowboarden, wakeboarden en boardercrossen (het gelijktijdig starten van vier snowboarders) behoren tot de ‘extreme sports’. Regelmatig overlijden er mensen of raken ze ernstig geblesseerd tijdens het beoefenen van deze sporten. Bibian verloor zeker tien vrienden en bekenden door ‘extreme sports’.
Toen ik dat las, dacht ik: waar begin je aan?
“Ja, weet je, ik had het er gisteren nog met een collega over: het is het risico van het vak, het hoort erbij. Je wilt niet dat het gebeurt, maar het gebeurt. Al die mensen die aan ‘extreme sports’ doen, weten wat de risico’s zijn. Ze kennen de bergen, de gevaren van lawines. Het is ook een thrill. Heel verdrietig voor de achterblijvers, maar het hoort erbij.”
Zou het zonder die thrill ook leuk zijn?
“Ja, het gaat ook om de natuur, de bergen, het samenzijn met vrienden, de beweging. Couloir-afdalen is geweldig spannend. Je snowboardt tussen twee rotsen naar beneden en weet: als ik val, loopt het slecht af. Enorm kicken. Sinds ik mijn zoontje heb (Julian van 9 – redactie), denk ik wel steeds: ik moet nog thuiskomen. De vader van Julian en ik zijn gescheiden, maar we hebben een co-ouderschap dat heel goed gaat. Er zijn natuurlijk weleens spanningen, maar dat is voornamelijk omdat we hem alle twee zo lang mogelijk bij ons willen hebben. Ruzies uit liefde, zeg maar.”
Heb je alweer een nieuwe relatie?
“Ja, ik ben zelfs ten huwelijk gevraagd, dat gaat eind van het jaar gebeuren. We kenden elkaar al een tijdje, maar we hadden allebei een relatie, dus er gebeurde niks. Toen ik alleen was en er een surpriseparty voor mijn verjaardag werd georganiseerd, was hij er ook en klikte het ineens.”
“Hij stuurde me een sms’je: ‘Ga je mee naar Thailand?’ En ik antwoordde: ‘Ja, leuk.’ Hij schrok zelf van het sms’je en ik van mijn antwoord, maar het is toch goed gekomen. Hij is eigenaar van het sieradenmerk Jwlz.”
Las ik nou ergens dat je van Indische komaf bent? Bijzondere combi: een tropische achtergrond voor iemand die totaal gek is van sneeuw!
“Mijn vader en moeder zijn beiden in Indonesië geboren. Mijn moeder woont nu op een tjalk in Loosdrecht en mijn vader in Sri Lanka, vlak buiten Kandy. Hij is opgegroeid met een baboe en is een echt tropenkind. In Sri Lanka voelde hij zich weer helemaal thuis. Op mijn dertigste kreeg ik een halfzusje. We hebben een goed contact, maar door de afstand zien we elkaar niet zo veel. Mijn moeder is echt mijn allessie.”
Twaalf jaar geleden moest je been geamputeerd worden door kanker. Het begon in je enkels en kroop langzaam omhoog, om in je longen te eindigen. Ik las een stukje uit je boek. Het moment dat je voor het eerst zag dat dat been weg was, was ongelooflijk ontroerend:
… Mijn moeder komt binnen met twee dampende koppen thee. We drinken zwijgend, maar deze stilte is niet bedreigend. Het is een onuitgesproken teken van onderlinge verbondenheid en innerlijke vrede. Ik glimlach en hoor mezelf de stilte bewust verbreken als ik tegen haar zeg: ‘Mam, wil je zien hoe ik er nu uitzie als Bieb zonder rechteronderbeen? Durf je mijn stomp te zien?’
Dit stuk uit je boek maakte enorme indruk op mij. Het maakt de band tussen jou en je moeder heel duidelijk.
“Mijn moeder is in een jappenkamp geboren. Toen ik ziek werd, kwam er ook bij haar een boel naar boven. Maar we zijn ongelooflijke vechters. Altijd op zoek naar positiviteit. Dat is onze manier van overleven. Het is ook Indisch om de schone schijn op te houden. Op die surpriseparty waar ik net over vertelde, vond mijn aanstaande man dat ik er zo stralend uitzag. Dat vertelde hij me later. Dit terwijl ik net had gehoord dat de tumor tot mijn longen was doorgedrongen en ik weer geopereerd moest worden. Ik dacht: volgens mij ben ik nu de ongelukkigste vrouw op dit continent. Maar hij zag me stralen.”
Toen uiteindelijk je been geamputeerd moest worden, zag je het verlies van dat been als een verloren wedstrijd.
“Nou ja, weet je, ik vloog door de revalidatie heen doordat ik natuurlijk een superconditie had. Ik kwam daar binnen en ze vroegen: ‘U wilt weer leren lopen?’ Ik zei: ‘Nou nee, dat is bijzaak, ik wil weer leren snowboarden.’ In een revalidatiecentrum waar ze alleen 65-plussers behandelen – mensen die blij zijn als ze van de rolstoel naar de bank komen – was dat heftige taal. Later hoorde ik dat ze er zelfs een extra vergadering aan hebben gewijd, dat hadden ze nog nooit meegemaakt.”
Volgens mij ben jij keihard voor jezelf.
“Nee hoor, dat gevoel heb ik helemaal niet. Ik word betaald om mijn passie uit te oefenen op de allermooiste plekjes ter wereld. Natuurlijk heb ik concessies gedaan, maar ik koos ervoor. Topsporters zijn egocentrisch en egoïstisch. Je kiest voor je eigen pad. Niemand dwingt me.”
Toen al die ellende je overkwam, heb je toen nooit gedacht: waarom ik?
“Nee, dat heb ik mezelf niet toegestaan. Ik was 27 jaar oud. Je krijgt geen antwoord, dus waarom de vraag stellen? Dan word je alleen maar verdrietig. Er is natuurlijk wel een tijd geweest dat ik het moeilijk had, toen ik zelf moest beslissen of het been eraf zou gaan of niet. Dan kwam ik bij mijn moeder binnen en begon te huilen en deed ik niets anders dan huilen, samen met haar. Maar op een gegeven moment zeiden we: Nu is het klaar. Nu weer verder.”
De tumor is begonnen nadat je je enkelbanden hebt gescheurd. Daarna is het verder gegaan naar je been en geëindigd in je longen. Ben je niet bang dat het doorgaat naar je hersens en dat je op een soort tijdbom leeft?
“Die gedachte zit natuurlijk altijd in je hoofd. Het gaat nooit weg. Als ik verkouden ben en ik hoest even langer, wordt iedereen om me heen ongerust.”
Je sport nog steeds fanatiek. Kortgeleden heb je bij een World Cup meerdere titels behaald: twee keer goud en een overall-titel. Ik lees dat nergens.
“Het zijn geen officiële paralympische sporten, vandaar.”
Sinds 1 april heb je je eigen Foundation, de Mentelity Foundation. Hoe belangrijk is dat voor je?
“Heel belangrijk. Ik vind: kijk naar wat je nog kunt, in plaats van naar je beperkingen. Laatst werd ik gevraagd op een school waar een tienjarig meisje hetzelfde heeft als ik, maar er niet over durfde te praten. Op verzoek van de onderwijzeres ben ik er heen gegaan. Ik heb ze verteld dat ik drie verschillende benen heb: een voor teenslippers en hoge hakken, een hardloopbeen en een snowboardbeen. Ik heb ze mijn been laten zien. De kinderen reageerden: Wha, wat eng! Ik heb mijn been er afgehaald en heb ze eraan laten voelen. Ik heb ze uitgelegd dat mijn eigen been ziek was en dat ik daarom een nieuwe heb. Het tienjarige meisje durfde aan het eind van de les te laten zien hoe haar kunstbeen eruitzag. Prachtig toch! Dat soort dingen wil ik met de Mentelity Foundation bereiken.”
Wie: Bibian Mentel, Nederlands kampioen snowboard, snowboardcross en wakeboard en binnenkort schrijver van een boek over haar leven. Sinds 1 april is ze werkzaam voor de Mentelity Foundation, haar eigen initiatief.
Prestatie: Zes keer Nederlands kampioen snowboarden
Waarover spraken zij: ‘extreme sports’, kanker, verlies en doorgaan
3x vechten volgens Bibian
“Dan kwam ik bij mijn moeder binnen en begon te huilen en deed niets anders dan huilen, samen met haar. Maar op een gegeven moment zeiden we: Nu is het klaar. Nu weer verder.”
“Ik word betaald om mijn passie uit te oefenen op de allermooiste plekjes ter wereld. Natuurlijk heb ik concessies gedaan, maar ik koos ervoor.”
“Laatst werd ik gevraagd op een school, waar een tienjarig meisje hetzelfde heeft als ik, maar er niet over durfde te praten. Op verzoek van de onderwijzer ben ik er heen gegaan. Ik heb ze verteld dat ik drie verschillende benen heb: een voor teenslippers en hoge hakken, een hardloopbeen en een snowboardbeen.”