Ze was zes jaar lang de voorzitter van de Tweede Kamer, een van de belangrijkste functies van Nederland. In september stopte ze. Wat kwam daarna? Een diep, zwart gat? Catherine Keyl spreekt met de ex-Kamervoorzitter.
Gerdi Verbeet is net terug van een vakantie met haar partner Wim Meijer, president-commissaris van de Nederlandse Spoorwegen. Ze kennen elkaar een jaar of vijf en hebben samen een grote familie met kinderen en kleinkinderen.
De kleindochter van een vrouw die werkte als ‘dienstje’ voor dag en nacht in de Jordaan woont nu in een appartement met een riant uitzicht op de Amstel. Op de tafel in het appartement ligt de VPRO-gids. De wandelstok van haar grootvader houdt achter ons de wacht.
Ze vertelt dat ze ’s nachts tot half drie bezig is geweest de post open te maken, eten te koken voor de komende week en op te ruimen. Altijd moet alles perfect geregeld en georganiseerd zijn, dat is de aard van het beestje.
Wat opviel bij Wim Kok, maar ook bij Barack Obama, was dat ze tijdens hun politieke carrière fors ouder zijn geworden. Jij helemaal niet. Hoe doe je dat?
“Een jaar nadat ik begonnen was, ontmoette ik mijn man Wim …”
Zijn jullie dan stiekem getrouwd?
“Nee, we hebben een officieel partnerschap, waarin we zijn verbonden door mijn broer (destijds stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-Oost, red.). We waren beiden al twee keer getrouwd geweest, dus nu moest het anders. En Wim bleek een goede coach; hij zei elke keer tegen me: je moet voldoende rusten, let op je hoeveelheid slaap.”
“Als ik eerlijk ben, was dat uiteindelijk een van de belangrijkste redenen om met het Kamervoorzitterschap te stoppen. Weet je, je wordt ouder. En, het is een cliché, je wordt wijzer. Dus je krijgt heus bredere schouders. Maar die heel korte nachten? Nee, dat red ik niet meer. Je komt thuis uit de Kamer, ligt om half drie in bed en dan gaat om half zeven de wekker. Het is net als in de sport: de wedstrijd win je in bed. Op een gegeven moment was ik alsmaar verkouden, dan had ik weer griep of last van mijn rug. Ik dacht: als ik zo doorga, word ik niet oud.”
“Mensen vergeten weleens: het zijn niet alleen die 150 Kamerleden, maar je geeft leiding aan een grote organisatie. Beveiligers, restaurantpersoneel, noem maar op. Als je nagaat dat er 1250 mensen per dag in het restaurant van de Kamer eten, dan krijg je al een beetje een indruk.”
Hebben ze in die kantine een beetje gezond eten?
“Het Voedingscentrum vroeg zich af hoe het gesteld was met de kwaliteit. Ze hebben alles gecontroleerd en het aanbod gevarieerder gemaakt. Er werd iets te veel zout gebruikt.”
Het is heel bijzonder hoe jij er stijlvol uitziet, terwijl je toch niet afstandelijk bent. Hoe doe je dat?
“Ik denk dat ik dat van huis uit heb meegekregen. Kijk, dit is een foto van mijn moeder. Ze werkte fulltime. Ze had altijd mooie kleren en schoenen. Mijn grootmoeder was voor ze trouwde het dienstje voor dag en nacht en maakte zelf haar kleding. Vóór elf uur poetste ze haar eigen huis en daarna zag ze eruit als een dame. Toch zijn we ook opgegroeid met Amsterdamse lol, veel hard zingen en zo. Mijn roots liggen tenslotte in de Jordaan. Waar het uiteindelijk om gaat, is dat je dicht bij jezelf blijft.”
Als je nu politiek op tv ziet, denk je dan: fijn dat ik weg ben, of vind je het erg?
“Ik vind het vooral heerlijk dat ik nu tijdens Buitenhof op zondagmorgen zonder schuldgevoel kan gaan wandelen.”
Na de verkiezingen was jij bij de kabinetsformatie eigenlijk de vervangster van de Koningin.
“Nou nou … Het enige wat ik gedaan heb, is vooraf goed bedenken hoe het reglement uitgevoerd moest worden. Het zou rampzalig zijn geweest als er na de verkiezingen twee groepjes waren ontstaan die ieder op hun eigen manier aan de gang waren gegaan. Dus ik heb gezegd: hoe gaan we dat na de verkiezingen doen? We hebben spreektijden en volgorden afgesproken. En Mark Rutte stelde voor om in de acht dagen voordat de nieuwe Kamer benoemd werd, Henk Kamp het voorwerk te laten doen. Dat heeft hij keurig gedaan.”
Dus het is jouw verdienste dat dat zo vlot ging.
“Mijn kracht is dat ik goed kan plannen en vooruit kan denken. De kranten dachten dat de nieuwe formatie zonder Koningin een drama zou worden, waarbij zowel de Tweede Kamer als de Koningin in hun hemd zouden kunnen komen te staan. Omdat we het proces van tevoren zorgvuldig vastgelegd hebben, is dat niet gebeurd.”
Je zei in je afscheidsspeech tegen je familie: ‘Ik beloof jullie dat ik niet al mijn energie in jullie ga stoppen.’ Maar wat ga je wel doen?
“Eindelijk eens blijven plakken als er een verjaardag is. Het is fijn dat ik niet altijd eerder weg moet. En ik heb allerlei leuke aanbiedingen voor functies, waar ik nog niet veel over kan zeggen. En als dat niet doorgaat, word ik vrijwilliger in een verpleeghuis.”
Ach hou op, dat geloof ik niet.
“Je denkt toch niet dat ik de hele dag tussen vier muren ga zitten? Ik moet er niet aan denken. Als ik geen leuke baan vind, ga ik echt in een verpleeghuis werken, wandelen, knuffelen, nagels lakken.”
Ik zag dat je tijdens je afscheidsspeech ook de commandant van de strijdkrachten in Afghanistan had uitgenodigd.
“Je moet je voorstellen dat ik achttien maal in de Kamer heb moeten stilstaan bij iemand uit ons leger die was gesneuveld. Ik vond het elke keer zo aangrijpend dat ouders of partners ineens iemand moesten missen. Ik was ook de eerste Kamervoorzitter die naar Afghanistan is geweest. Die mensen offeren hun leven, daarom ben ik er heel bewust naartoe gegaan.”
Het werd nergens vermeld.
“Inderdaad, nergens een verslag in een krant of zo. Bizar.”
Natuurlijk heb je van 50 shades of Grey gehoord, het bestsellerboek dat sm geaccepteerd maakt. Toen je voor Ad Melkert werkte, werd gezegd dat je een sm-relatie met hem had.
“Nederland is een ouderwets land als het gaat over samenwerken tussen mannen en vrouwen. Ik heb jaren voor Tineke Netelenbos exact hetzelfde werk gedaan als voor Ad. Toen was er niks aan de hand. Geen idee waar die verhalen vandaan kwamen toen. Mijn schoondochter zei: ‘Ach, als ze zulke verhalen over je vertellen als je 55 bent, doe je het niet slecht.’ Zo kun je er ook naar kijken.”
Maar het doet toch pijn als mensen leugens over je vertellen?
“Wat ik veel erger vond, was dat iemand toen ik Kamervoorzitter werd schreef: ‘De niet dankzij haar intelligentie bekend staande Verbeet”. Dat was erg. Of ze schreven: ‘Het is een backbencher, zou ze het wel kunnen?’ Enfin, uiteindelijk heeft het me alleen maar gestimuleerd om heel hard te werken.”
Inmiddels is de fotograaf binnengekomen. Hij vraagt ons een beetje voorover te buigen. Ik sjor aan mijn trui, omdat ik anders een te diep decolleté heb.
“Haha”, schatert de ex-Kamervoorzitter. “Dat zeg ik weleens: sommige vrouwen zijn kort van stof en diep van inzicht!”
Ja, bij veel vrouwen is er niets meer echt. Heb jij weleens over een lift nagedacht?
“Laatst zat ik bij een diner naast een beroemde plastisch chirurg. Ik zei dat ik nooit als patiënt bij hem zou komen. “‘Als je zo veel lacht als jij, hoeft dat ook niet’, zei hij.”
3x gezond volgens Gerdi
Ontspannen?
“Ik ben gek op krimi’s: Maria Wern en Borgen. Maar ik luister ook veel Bach, Mattheus en het Weihnachtsoratorium.”
Gezondste voorbeeld:
“Mijn moeder: veel lopen, fietsen en ook veel uitslapen. Normaal begint mijn dag niet voor tienen.”
Lijfspreuk:
“Een probleem waar je veel energie in steekt, wordt alleen maar groter.”
Wie: Gerdi Verbeet was vanaf december 2006 tot september 2012 de voorzitter van de Tweede Kamer. Al vanaf 2001 was zij Tweede Kamerlid voor de PvdA. Voordat zij Kamerlid werd, was zij politiek adviseur van Tineke Netelenbos en Ad Melkert.
Daarvoor: Voor haar politieke carrière werkte Gerdi in het onderwijs.
Waar spraken zij af? Bij Gerdi thuis.