Zijn boek Wheat Belly, in ons land vertaald als Broodbuik, stond wekenlang nummer één op de Amerikaanse bestsellerlijst. Via de sociale media vertelden mensen elkaar hoeveel baat ze hadden bij het schrappen van tarwe uit hun menu. En nu kun je overal in Amerika tarwevrij eten. Catherine Keyl interviewde de cardioloog en schrijver in Amsterdam, waar hij voor de eerste keer was.
Het zijn spannende dagen voor dr. Davis: hij is voor de eerste keer in Europa omdat zijn dochter, weliswaar op de 65e plaats, meespeelt op Wimbledon. Hij logeert in een 17e-eeuws pand in Amsterdam. Dr. Davis, zoon van een Japanse moeder en een Amerikaanse vader, staat bekend in Amerika als de antitarwegoeroe. Het koekje bij zijn thee laat hij dan ook liggen. Hij is klein van stuk en zeer beminnelijk. Terwijl hij tijdens ons gesprek onthutsende feiten vertelt, kijkt hij er steeds verontschuldigend bij, alsof hij het ook erg vindt wat hij me allemaal moet melden.
Waarom interesseert een cardioloog zich voor voeding?
“Ik weet niet hoe het hier is, maar in de Verenigde Staten ben je als cardioloog voornamelijk technisch bezig met bypasses en implantaten. En hoe goed ik het ook deed, vaak zag ik mijn patiënten na een halfjaar weer terug en toen dacht ik: er moet toch nog meer zijn dan het constant oplappen van patiënten? We moeten toch op een bepaalde manier die hartziekten kunnen voorkomen? We hebben het alsmaar over cholesterol, maar dat is meer een soort kleuteruitleg voor wat hartziekten veroorzaakt. Die hele business van cholesterolvrije producten is onzin. Vet is goed voor je. Ook eten we al miljoenen jaren granen, maar het graan van nu is zo gemodificeerd dat het ongezond is geworden. Toen ik daar achter kwam, werd ik gegrepen.”
Als ik uw boek goed gelezen heb, zegt u eigenlijk: bakkers zijn drugsdealers.
“Haha! Nou, eigenlijk wel. Ze zijn het niet opzettelijk, maar tarwe, zoals het nu gemodificeerd is, bevat opiaten. Tarwe heeft een verslavende werking in je hersenen. Gevolg: een lichte euforie als je het op hebt en altijd behoefte aan meer. Toen ik hier onderzoek naar ging doen, bleek al snel dat er al een hele hoop research gedaan was. In de jaren zeventig vonden ze al dat er opiaten in tarwe zaten die je hongergevoel stimuleren.”
“Kijk maar naar mensen met boulimia en mensen die niet kunnen stoppen met eten. Ik had zo’n vraatzuchtig iemand op mijn spreekuur: na vijf dagen tarwevrij eten was de vraatzucht weg. Dat geldt natuurlijk niet voor iedereen: niet elk mens is even gevoelig voor opiaten. Toch worden kinderen met ADHD en autisme, die vreemd gedrag vertonen, een stuk gelijkmatiger als ze geen tarwe meer eten.”
Wat ik nog het meest opvallend vond, is dat de GI (glycemische index: geeft aan hoe snel een voedingsmiddel de bloedsuikerspiegel doet stijgen, red) van tarwebrood hoger is dan die van suiker.
“Ja, suiker heeft een GI van 59 en tarwe een GI van 72. Dat betekent dus dat bijvoorbeeld volkorenbrood gevaarlijk kan zijn voor mensen met diabetes.”
Ik las een studie van Julie Jones, een onderzoeker aan de St Catherine Univerity in St Paul, Minnesota, die zei dat u verkeerde meetmethodes had gebruikt.
“Haha, ja, ik ken haar kritiek. Haar argumenten maken niet zo’n indruk op mij. Zij denkt dat minder slecht goed is. Ook de voedselindustrie denkt dat als je iets slechts vervangt door iets minder slechts, dat het dan goed is. Ze hebben witbrood vervangen door volkoren, oké, maar dat bewijst niks. Het is net zoiets als sigaretten vervangen door filtersigaretten en dan zeggen dat filtersigaretten goed voor je zijn.”
Gaat u niet een beetje te ver als u schizofrenie, ADHD, coeliakie en noem het maar op in verband brengt met tarwe?
“Nou, ik zeg niet dat schizofrenie wordt genezen door geen tarwe te eten. Ik zeg dat de aanvallen minder heftig worden. Dat geldt ook voor depressie: de extremen worden minder groot. Ik had geen idee hoe krachtig die opiaten waren totdat ik mensen vroeg tarwe weg te laten. Ze kregen eerst afkickverschijnselen: misselijkheid, hoofdpijn en overgeven. Daarna waren er mensen die zestig pond gewicht kwijt raakten, wat daarvoor nooit gelukt was. Ze vertelden dat ze altijd door voedsel geobsedeerd waren, maar nu gewoon een donutzaak voorbij konden lopen. Mensen die antidepressiva slikten stopten ermee, ze konden zonder.”
Klinkt allemaal mooi, maar er is voorlopig geen enkel wetenschappelijk bewijs.
“Nee, klopt. Maar vergeet niet dat bijvoorbeeld de resultaten die ze bij schizofrenie vonden al in de jaren zestig zijn onderzocht en elke keer weer bevestigd worden door groepen die met schizofreniepatiënten werken in de VS en Engeland. Dit was de tijd van de gesloten inrichtingen. Ze haalden de tarwe uit het dieet van paranoïde en schizofrene patiënten en na vier weken waren de patiënten een stuk minder paranoïde, hoorden ze minder stemmen en waren ze rustiger.”
“Trouwens, onderzoeker Dohan vond in de jaren vijftig in Nieuw-Guinea al dat er heel weinig mensen met schizofrenie waren, maar dat met de introductie van westers voedsel het aantal zesduizend keer groter werd.”
“Zo zijn er nog veel meer onderzoeken geweest in het verleden en ik heb al die onderzoeken naast elkaar gezet. En wij blijven maar vertellen dat volkorenbrood goed voor je is en dat het gezond is.”
U beweert ook dat osteoporose wordt veroorzaakt door tarwe-inname.
“Dat niet alleen, het blokkeert ook de opname van vitamine D. Eigenlijk is het zo dat hoe meer ik in deze materie graaf, hoe meer verschrikkelijke dingen ik vind. Op een gegeven moment hoopte ik op iets te stuiten dat mijn ongelijk zou bewijzen of dat ik iets over het hoofd had gezien. Maar nee, hoe dieper ik groef, hoe meer ik tot de ontdekking kwam dat dit de grootste fout is die gemaakt is in het denken over voedsel: dat tarwe gezond is.”
“Wij hadden granen nodig, omdat die makkelijk te verschepen zijn, makkelijker dan sla of lamskoteletten. En dus ontstond die hele graszaadindustrie, want zaden kunnen heel lang blijven bestaan; je kunt ze jaren opslaan. Maar zeker veredeld, zoals wij ze eten sinds de jaren tachtig, zijn ze gewoon gevaarlijk.”
Waarom had uw boek zo’n succes?
“Omdat iedereen op Facebook en Twitter over de resultaten vertelde. Ik had een enorme weerstand verwacht van adverteerders, bakkers en boeren. Maar de mensen vertelden over wat er met hen gebeurde: ik verloor gewicht, ik kon mijn inhaler weggooien, ik heb geen artritis meer, mijn psoriasis is weg, mijn roos is weg, ik heb totaal geen overdreven honger meer. Zelfs nu, na twee jaar, gaan de reacties nog steeds door.”
“Ik hield een lezing in Kansas City en daar waren tweehonderd mensen die spontaan over die effecten vertelden. Er was een man die een veel te groot pak aanhad en hij zei: ‘Dit is het gewicht dat ik kwijt ben en ik heb geen diabetes meer.’ Maar er was ook iemand met crohn die genezen was, en iemand met psoriasis.”
“Wat mij verbaast is dat reumatologen niet tegen hun patiënten zeggen dat ze op moeten houden met tarwe, want ook tussen tarwegebruik en reuma is een verband aangetoond. Maar ja, de gezondheidszorg in Amerika is treurig genoeg zo aangestuurd door winst maken, dat wil je niet weten. En met een eenvoudig advies maak je geen winst.”
Nu over de praktijk. Gisteren had ik twee verjaardagen. Bij de eerste was er zelfgemaakte taart en bij de tweede bitterballen. Hoe ontsnap ik aan tarwe?
“Vijf jaar geleden was het in de VS ook bijna onmogelijk, maar omdat door dit boek zo’n enorme beweging is ontstaan, kun je nu overal in restaurants glutenvrije menu’s krijgen. En je kunt verjaardagstaart heus wel glutenvrij maken. De glutenvrije industrie doet het enorm goed, maar die deugt niet. Om brood, koekjes en muffins glutenvrij te maken, gebruiken ze nu tapioca en rijstmeel. Die zijn ook slecht. Daar zitten geen opiaten in, maar je bloedsuiker stijgt er hemelhoog door.”
“Dus nu spendeer ik grote delen van mijn dag aan het uitleggen aan mensen hoe ze gezonde alternatieven maken, met amandelmeel, zonnebloemzaad, sesamzaad, chiazaad.”
Even terug naar de dagelijkse realiteit: hoe gaan we de wereld voeden als er geen tarwe is?
“Ja, daar heb je een punt. Tarwe, zaden en mais maken zestig procent van het voedsel in de wereld uit. Als er ergens honger is, sturen we rijst, dat kun je lang goed houden. Zaden zijn dus het voedsel geworden voor de bevolkingsaanwas. We zouden geen zeven miljard mensen hebben als zaad niet bestond. Nu kijken we naar elkaar en zeggen: help, wij zijn overbevolkt! De aarde wordt opgewarmd, de ozonlaag aangetast; al deze enorme zaken komen doordat we monocultuurgewassen kweken. Als we een wereldwet uitvaardigen dat er geen tarwe meer mag worden verbouwd, zullen we zien dat dat onmogelijk is. Dus het besluit geen tarwe te eten is alleen weggelegd voor de rijken.”
In hoeverre is uw zienswijze een religie?
“Haha, nou, het is meer de reactie van de mensen die geen tarwe eten dan van mij. Kijk, als mensen zeggen: ‘Ik ben achttien jaar onder behandeling geweest van de ‘normale’ geneeskunst en het heeft niets geholpen en nu ben ik van alle medicijnen af’, dan klinkt dat als een religie, maar het is een feit. En het is allemaal zo ‘gewoon’ geworden in de VS, dat verbaast me nog wel het meest. Als cardioloog zag ik duizenden patiënten die baat hadden bij niet eten van tarwe voor ik begon te publiceren. Ik wist dat het werkte. Het helpt niet tegen alles, natuurlijk. Maar je ziet dus hoe consumenten via sociale media de markt kunnen beïnvloeden. Eigenlijk is het ongelooflijk, ik ben nog steeds beduusd van wat er allemaal is gebeurd nadat dit boek werd uitgegeven.”
William R. Davis
Wie? William R. Davis is een cardioloog uit de Verenigde Staten en schrijver van boeken over gezondheid.
Bekend van het boek Wheat Belly, een bestseller in de VS sinds 2011.
Opmerkelijk: hij beweert dat moderne tarwe een ‘vergif’ is en net zo verslavend is als drugs – het zorgt dat je méér wilt eten.
Is dat het enige? Nee, hij stelt zelfs dat mensen door minder tarwe te eten zullen afvallen en afkomen van allerlei aandoeningen, vermoeidheidsverschijnselen en buikklachten.
Waarom volgens William Davis de tarwe van nu niet de tarwe is van vroeger.
- Vooral de afgelopen vijftig jaar is er gesleuteld aan tarwe om de opbrengsten te verhogen. De tarwe werd via allerlei technieken veredeld. Zo werd het beter bestand tegen onder andere schimmels en droogte.
- Enzymen, eiwitten en de structuur van tarwe zijn door de veredeling veranderd. Zo bestaat de moderne tarwe voornamelijk uit koolhydraten en een klein beetje eiwit, terwijl de oorspronkelijke versie van tarwe veel meer eiwit bevatte en minder koolhydraten.
- Vooral de gluteneiwitten zijn sterk veranderd, waardoor er nu meer en andere gluteneiwitten in tarwe zitten die niet in de originele plant zaten.