Alles, maar dan ook alles wordt bedacht, gedaan en gevoeld door onze hersenen. Ze zijn de kern van ons bestaan, maar wat weten we eigenlijk over onze hersenen? Test je kennis over je grijze massa in deze grote breinquiz.
1 Hoeveel zenuwcellen zitten er in het brein?
A. 100 miljoen
B. 100 miljard
C. 10 miljard
2 Het brein takelt bij iedereen na zijn dertigste af. Wat kun je daaraan doen?
A. Genoeg slapen
B. Meer nadenken
C. Meer sporten
3 Het ruggenmerg heeft veel te maken met ons brein.
A. Waar
B. Niet waar
4 Waaruit bestaan hersenen?
A. Bloed
B. Vet
C. Spieren
D. Zenuwcellen
5 Bij kinderen met ADHD …
A. Is de rechter hersenhelft vaak vijf procent kleiner dan normaal
B. Is voeding de oorzaak van hun gedrag
C. Wordt vaak een verkeerde diagnose gesteld
6 De hersenen zijn … procent van je totale lichaamsgewicht.
A. 2 procent
B. 4 procent
C. 6 procent
7 Natuurartsen raden visolie aan bij …
A. Depressie
B. Angst
C. Leer- en gedragsstoornissen
8 De hypofyse is een …
A. Zenuwcel
B. Klier
C. Bloedlichaampje
9 Verbetert koffie je geheugen?
A. Ja
B. Nee
10 Welke onderstaande ziekte is geen hersenaandoening?
A. Epilepsie
B. Hemochromatose
C. Amyotrofische laterale sclerose (ALS)
11 Cannabis is verslavend. Maar is het voor iedereen altijd slecht?
A. Nee
B. Ja
12 Is het mogelijk herinneringen te hebben van voor je tweede jaar?
A. Absoluut onmogelijk
B. Ja hoor
C. Ligt aan je geheugen
13 Is intelligentie erfelijk?
A. Ja, helemaal
B. Ja, gedeeltelijk
C. Nee
14 Het brein van de vrouw is groter dan dat van een man.
A. Waar
B. Niet waar
15 Artistiek talent zit doorgaans in je linker hersenhelft.
A. Waar
B. Niet waar
16 Kunnen hersenen groeien?
A. Ja
B. Nee
17 De kans op de ziekte van Alzheimer wordt vergroot door stress, roken en diabetes.
A. Waar
B. Niet waar
18 Van welk stofje zou je meer willen hebben als je depressief bent?
A. Adrenaline
B. Amfetamine
C. Serotonine
19 Wat doet de hypothalamus?
A. Het speelt een rol bij alles wat je leert
B. Het speelt een rol bij je gedrag
C. Het speelt een rol bij je gevoel
Antwoorden
1 B. 100 miljard
De hersenen zijn een deel van het centrale zenuwstelsel. Er zitten in het brein honderd miljard zenuwcellen (neuronen). De buitenste laag (grijze laag) van de hersenen bestaat uit verdikte cellichamen van deze zenuwcellen. Neuronen staan met elkaar in verbinding via lange uitlopers. Een neuron kan duizenden uitlopers hebben. Samen heten ze de witte stof. Communiceren doen deze uitlopers ook, namelijk via elektrische signalen. Het ‘elektrische’ signaal wordt omgezet in een chemische boodschap. Dit heet ook wel een neurotransmitter.
2 B en C. meer nadenken en meer sporten
Meer denken traint de hersenen. Zo stimuleer je steeds weer de zenuwcellen om neurotransmitters te sturen. Een breintraining kan bestaan uit geheugenspelletjes of boeken lezen, maar ook routineklusjes anders doen, een vakantie op onbekend terrein of een nieuwe sport. Alles wat anders en nieuw is, is uitdagend voor ons brein. Ook beweging houdt het brein gezond, omdat het de doorbloeding verbetert. Een goede doorbloeding helpt de hersenen te voeden.
3 A. Waar
Het ruggenmerg hoort bij onze hersenen. Uit alle delen en organen van het lichaam lopen gevoelszenuwen naar het ruggenmerg. Deze verwerkt als een communicatiekanaal al die informatie en stuurt het naar het brein. Het brein reageert daarop via de motorische zenuwvezels. Langs deze bedrading wordt een enorme hoeveelheid boodschappen doorgegeven aan verschillende delen van het lichaam. Het ruggenmerg is tevens de verbinding tussen de hersenen en alle spieren van het lichaam.
4 D. Zenuwcellen
Iedereen heeft het altijd over hersentraining, dit suggereert dat het brein gemaakt is van spieren die je net als je buikspieren kunt trainen. Maar dat klopt niet: hersenen bestaan uit zenuwcellen. En die zijn gemaakt van water, eiwit en vet.
5 A. Bij kinderen met ADHD is de rechter hersenhelft vaak vijf procent kleiner dan normaal
Normaal gesproken is de rechter hersenhelft groter dan de linker, maar kinderen met ADHD hebben veel vaker hersenhelften met een gelijke grootte. Natuurlijk is dit niet de oorzaak van ADHD! Die wordt gezocht in een combinatie van factoren zoals erfelijkheid, geboorte, voeding en sociale omstandigheden. Zo is het bekend dat ruim 60 zestig procent van de kinderen met ADHD positief reageert op voeding.
6 A. 2 procent
De hersenen van een kind wegen 500 gram, van een volwassene 1500 gram.
7. Alle antwoorden zijn juist
Omega-3-vetzuren zijn bekend vanwege hun positieve effect op de hersenen. De werkzame stoffen in visolie zijn EPA en DHA. Dit zijn meervoudig onverzadigde vetzuren die het lichaam niet zelf kan maken. Daarom is het goed om je lichaam een handje te helpen.
8 B. Klier
Ondanks dat deze klier net zo klein is als een boon en maar 0,5 tot 1 gram weegt, maakt hij talrijke hormonen aan die de werking van belangrijke organen, spieren en lichaamsfuncties beïnvloeden.
9 A. Ja
Qua structuur lijkt cafeïne erg op het lichaamseigen stofje adenosine. Dit stofje zorgt ervoor dat je energie in evenwicht blijft. Cafeïne blokkeert de werking van adenosine en zorgt ervoor dat je hersenen iets actiever worden. Je bent hierdoor geconcentreerder en je krijgt het gevoel dat je minder moe bent. De regel blijft: te veel is nooit goed. Cafeïne kan in grote hoeveelheden zorgen voor rusteloosheid, trillingen, hartkloppingen, slapeloosheid en zelfs hallucinaties.
10 B. Hemochromatose
Hemochromatose (ziekte van Trousseau) is een stofwisselingsziekte waarbij de opname van ijzer in de darm niet goed kan worden gereguleerd, en hoort dus niet in het rijtje van hersenziekten thuis.
11. A. Nee
Ontspanning, afleiding en heel veel zin in eten: het hoort allemaal bij het gebruik van cannabis. Om die reden wordt cannabis ook ingezet door artsen. Het helpt bij chemotherapie tegen de misselijkheid, bij kanker en aids als aanjager voor de eetlust en het vermindert spiertrekkingen bij MS. Medicinale cannabis is alleen op recept verkrijgbaar.
12 B. Ja hoor
De meeste kinderen herinneren zich gebeurtenissen van voor hun tweede jaar. Maar de herinneringen worden wel overschreven; bij het ouder worden, verdwijnen deze herinneringen relatief snel. Als mensen eenmaal volwassen zijn, zijn vroege herinneringen een zeldzaamheid.
13 B. Ja, gedeeltelijk
Een goed stel hersenen is grotendeels erfelijk. Maar niet alle slimme ouders zetten slimme kinderen op de wereld. Of je een hoog of laag IQ hebt, begint al bij de geboorte. Complicaties bij de zwangerschap en de geboorte zijn van invloed op je hersenen. Je intelligentie wordt verder gestimuleerd door het milieu waarin je opgroeit, de gezinssituatie, het onderwijs dat je krijgt en je opvoeding. Kinderen die veel sporten, spelen en muziek maken, hebben doorgaans een betere hersenontwikkeling dan kinderen die niet gestimuleerd worden.
14 B. Niet waar
Het brein van de man is zo’n tien procent groter dan dat van de vrouw. Het is niet wetenschappelijk bewezen of ze die tien procent ook beter gebruiken.
15 B. Niet waar
Artistiek talent komt juist tot uiting in de rechter hersenhelft. Tekenen, beeldhouwen en schilderen zijn natuurlijke talenten van de rechter hersenhelft. Deze hersenhelft is je intuïtieve kant en meestal is deze niet dominant, behalve dan op artistiek gebied.
16 A. Ja
Jazeker! Je hersenen groeien vooral in het begin van je leven erg snel. Qua volume zijn ze zes maanden na de geboorte al twee keer zo groot! Tegen de tijd dat een kind vier jaar is, zijn de hersenen vier keer zo groot.
17 A. Ja
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie en geen ouderdomsverschijnsel, zoals veel mensen denken. De ziekte is het gevolg van fysiek verval van de hersenen en is ongeneeslijk. Bij alzheimer houden cellen in sommige delen van de hersenen op met functioneren en sterven af. De symptomen zijn vergeetachtigheid, veranderingen in persoonlijkheid, desoriëntatie en verlies van spraak. Wie eenmaal aan deze vorm van dementie lijdt, kan niet voorkomen dat de ziekte toeslaat. Wel kun je het proces vertragen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat een actieve leefstijl met genoeg beweging en veel sociaal contact een positief effect kan hebben op het verloop van alzheimer. Stress, diabetes, hoge bloeddruk en roken verergeren daarentegen het ziektebeeld, omdat deze factoren de doorbloeding van de hersenen verminderen en daarmee de voeding van het brein.
18 C. Serotonine
Serotonine is één van de zestig neurotransmitters in je hersenen. Deze stof heeft een positieve invloed op je stemming, zelfvertrouwen, slaap, emoties, seksuele activiteit en eetlust. Als je gestrest bent, kan dit zorgen voor een hoog cortisolgehalte. Dit leidt met regelmaat tot een sterke ontregeling van neurotransmitters, in het bijzonder serotonine, waardoor je depressief kunt raken.
19 B. De hypothalamus speelt een rol bij je gedrag
Dit onderdeel van de hersenen speelt een grote rol bij het overleven. Automatische lichamelijke reacties, zoals je lichaamstemperatuur, hartslag en bloeddruk, worden vanuit dit deel van het brein aangestuurd. Ook andere overlevingszaken vind je in dit deel van het brein: het slaap-waakritme (biologische klok), aansturing van hormonen (seks!), ons honger- en dorstgevoel en het lichaam klaarmaken voor actie (vechten of vluchten).