Krijg je rimpels van een zonnebank? Waar vind je het schoonste strand? En kan een zonnesteek je fataal worden? Test je zomerse kennis in deze zon-, zee- en strandquiz!
Vragen
1. Welke ultraviolette (uv) straling in zonlicht kan zonnebrand veroorzaken?
A. uv A
B. uv B
C. uv C
D. Allemaal
2. Waar vind je in Nederland het schoonste strand?
A. Schiermonnikoog
B. Zeeland
C. Noord-Beveland
3. Welk Waddeneiland heeft het meeste aantal kilometers strand?
A. Texel
B. Ameland
C. Terschelling
4. De zon is goed voor ons humeur en de aanmaak van vitamine D in ons lichaam. Maar te veel zon vergroot de kans zonnebrand, rimpels en huidkanker. Met hoeveel zonuren per dag bereik je een goede balans tussen de positieve en negatieve effecten?
A. Twee uur
B. Eén uur
C. 15 minuten
D. Dat is niet bekend
5. Zand schuurt de maag. Waar of niet waar?
A. Waar
B. Niet waar
6. Komen teken ook voor in de duinen?
A. Ja
B. Ja, maar alleen in bepaalde duingebieden in Nederland
C. Nee, teken komen alleen voor in het bos
7. Hoeveel vissoorten leven er in de Noordzee?
A. Ongeveer 100
B. Ongeveer 200
C. Ongeveer 400
D. Ongeveer 500
8 Bij een kwallenbeet kunnen de klachten verminderen als je over de plek plast. Feit of fabel?
A. Feit
B. Fabel
9. Stelling I: Hoog in de bergen kun je sneller verbranden dan op het Nederlandse strand.
Stelling II: In landen onder de evenaar verbrand je sneller dan op het Nederlandse strand.
A. Stelling I is juist en stelling II is onjuist
B. Stelling I is onjuist en stelling II is juist
C. Stelling I en II zijn beide juist
D. Stelling I en II zijn beide onjuist
10. In welk land werd in 2009 het meeste ijs gegeten?
A. Finland
B. IJsland
C. Nederland
D. Spanje
11. Waar stond in 2011 de beste strandtent?
A. Bloemendaal
B. Callantsoog
C. Kijkduin
12. Stelling I: In 1973 opende in Nederland het eerste officiële naaktstrand.
Stelling II: In België hadden ze er in 1973 al vijf.
A. Stelling I is juist en stelling II is onjuist
B. Stelling I is onjuist en stelling II is juist
C. Stelling I en II zijn beide juist
D. Stelling I en II zijn beide onjuist
13. Veel zonnebanken zijn zo ontwikkeld dat ze alleen de minder gevaarlijke uv A-straling uitstoten en geen uv B. Dus van de zonnebank krijg je geen rimpels.
A. Helemaal waar
B. Niets van waar
14 Bij een zonnesteek …
A. Kan de lichaamstemperatuur oplopen tot 42 graden Celsius
B. Ben je alleen duizelig en misselijk
C. Heb je vooral te veel zon op je hoofd gehad
D. Alle bovenstaande antwoorden zijn onwaar
E. De antwoorden A, B en C zijn waar
15. Stelling I: Een zwangerschapsmasker is een rode verkleuring op het lichaam van een zwangere vrouw.
Stelling II: Een zwangerschapsmasker verdwijnt altijd na de zwangerschap.
A. Stelling I is juist en stelling II is onjuist
B. Stelling I is onjuist en stelling II is juist
C. Stelling I en II zijn beide juist
D. Stelling I en II zijn beide onjuist
16. Hoe hoog was de temperatuur op de warmste dag ooit in Nederland?
A. 35.4 graden Celsius
B. 38.6 graden Celsius
C. 37.1 graden Celsius
Antwoorden Zomerquiz
1 B. uv B
In zonlicht komen drie soorten ultraviolette straling voor: uv A, uv B en uv C. Eigenlijk is de laatste, uv C, de meest agressieve van de drie, maar deze wordt door de atmosfeer gefilterd en bereikt de aarde niet. uv A en uv B hebben een verschillende golflengte en daardoor een andere uitwerking op de huid. uv B-straling is het meest schadelijk. Het zorgt voor een mooi bruin kleurtje, maar bij overdaad ook voor zonnebrand. Een groot deel van de uv B-stralen wordt door de ozonlaag ondervangen, maar door het dunner worden van de ozonlaag bereikt steeds meer straling de aarde. Hoewel je lichaam zonlicht nodig heeft om vitamine D aan te maken, is het ook een van de belangrijkste (vermijdbare) oorzaken van huidkanker.
2 B. Zeeland
Voor alle twaalf stranden en strandopgangen scoorde de Zeeuwse strandgemeente Sluis in 2011 een tien. Dit was het hoogst gegeven cijfer in de negen jaar dat de Schoonste Strand van Nederland-verkiezingen worden gehouden. Uit de verkiezing, georganiseerd door de stichting Nederland Schoon, blijkt dat vooral Zeeuwse stranden hoog scoren. Alle vijf Zeeuwse strandgemeenten stonden in 2011 in de top tien. Uit onderzoek blijkt ook dat de Nederlandse stranden de afgelopen vijf jaar twee keer zo schoon zijn geworden.
3 A en C. Texel en Terschelling
Een beetje flauw, maar twee antwoorden zijn goed! Hoewel Texel een stuk groter is, hebben Texel en Terschelling beide dertig kilometer strand. Wil je een rustig plekje? Kies dan voor Terschelling. Texel heeft veruit het meeste aantal inwoners (13.000), Terschelling maar 5000.
4 C. 15 minuten
Voor het aanmaken van de botopbouwende vitamine D3 heeft de huid uv B-straling nodig. Het is afhankelijk van meerdere factoren hoelang je voor de aanmaak van deze vitamine precies buiten moet zijn. Je leeftijd, de hoeveel pigment in je huid, hoeveel huid onbedekt is, zonnebrandcrème of niet, bewolkt of onbewolkt: het speelt allemaal een rol. Uit een rapport van KWF Kankerbestrijding blijkt dat ongeveer 15 minuten per dag voldoende is, zolang je hoofd en handen niet bedekt zijn. Mensen die normaal eten en regelmatig buiten zijn, hoeven zich dus geen zorgen te maken over een vitamine D-tekort.
5 B. Niet waar
Dr. Joep Bartelsman, gastroloog in het AMC (Academisch Medisch Centrum), vertelde in het televisieprogramma Man Bijt Hond het volgende: “Ik denk dat er helemaal geen aanwijzingen zijn dat zand iets doet in de maag. Ik denk dat het zand de maag weer heel snel verlaat en dat het slijmvlies er niet onder te lijden heeft. Niet ten gunste en niet ten ongunste. Het maagslijmvlies is heel beschermend, zodat eigenlijk niets uit voeding de maag kan beschadigen. Het kan wel zijn dat ijzer uit de voeding gebonden wordt aan iets uit de aarde of uit zand, waardoor het minder goed wordt opgenomen. Dus dan kun je op den duur een ijzergebrek of bloedarmoede krijgen. Maar in de maag zelf gebeurt er niets.”
Tip: Zand schuurt natuurlijk wel je voeten! Een fijne natuurlijke en gratis scrub.
6 A. Ja
Ja, teken komen ook voor in de duinen. Via gras, planten en struiken komen ze op je huid. Ze kruipen graag op warme plekjes zoals je knieholtes, liezen, achter je oren of bij je haargrens. Het is dus heel belangrijk om jezelf even goed na te kijken op een tekenbeet nadat je in de duinen bent geweest. In het begin zijn ze nog heel klein, maar naarmate ze langer zitten, worden ze groter doordat ze zich volzuigen met bloed. Omdat teken de ziekte van Lyme kunnen overdragen, is het verstandig de teek zo snel mogelijk te verwijderen met een tekentang.
PS: Wees niet bang om de duinen in te gaan, want de kans op een teek is klein en de kans op besmetting nog kleiner.
7 B. 200
In de Noordzee leven ruim 200 vissoorten, waarvan in het Nederlandse gedeelte ongeveer 150 voorkomen. Ieder jaar worden er nog nieuwe soorten ontdekt. In vergelijking met andere zeeën is de Noordzee zeer productief en wordt er veel gevist. De visserij richt zich vooral op 25 soorten. Van die soorten hebben we er ongetwijfeld allemaal weleens een aantal op ons bord gehad, zoals kabeljauw, schol of haring. Jaarlijks wordt er ongeveer 3 tot 3,5 miljoen ton vis gevangen.
8 A. Feit
Toegegeven, erg fris is het niet. Maar heb je niets anders voorhanden, dan is plassen over de getroffen plek het proberen waard. Het zuur in de urine kan binnen twee minuten verlichting van de klachten geven. Wat moet je verder nog doen? Zorg dat je uit de buurt van de kwal bent. Spoel de getroffen plek met zeewater (zoet water kan de klachten verergeren!). Verwijder eventuele tentakels en behandel de huid met azijn. Heb je geen azijn voorhanden, dan is dit het moment om tot plassen over te gaan. Daarna kun je de plek koelen en eventueel een jeukstillende zalf aanbrengen.
9 C. Stelling I en II zijn beide juist
De kracht van de zon wordt uitgedrukt in de uv-index. In Nederland varieert deze tussen de 1 en 10. In landen dichter bij de evenaar en in de bergen kan een hogere uv-index voorkomen. En door de krachtigere straling kun je sneller verbranden. Het KNMI geeft tussen april en september informatie over de zonkracht op teletekst of op hun website. Zo kun je precies zien wanneer je je extra goed moet insmeren of wanneer je beter uit de zon kunt blijven.
10 A. Finland
Raar maar waar: hoe warmer het land, hoe minder ijs er wordt gegeten. Uit cijfers van de laatste jaren blijkt dat de Scandinaviërs het meeste ijs eten. In 2009 stond Finland op één, gevolgd door Noorwegen, Zweden en Denemarken. In Spanje wordt het minste ijs gegeten, namelijk vijf liter per persoon per jaar. In Finland is dat 12,9 liter en in Nederland 5,2.
11 C. Kijkduin
In de Strandtententest 2011 van de Nieuwe Revu komt De Staat in Kijkduin als beste uit de bus. Het strandpaviljoen heeft een goede bediening, de aankleding is origineel en de menukaart wordt omschreven als ‘verrassend ouderwets’. Whoosah in Scheveningen eindigde als tweede, gevolgd door De Republiek in Bloemendaal. De Oerkap in Haarlem is verkozen tot beste stadsstrand van Nederland. Benieuwd of het er in 2012 nog net zo leuk is? Test het zelf!
12 A. Stelling I is juist en stelling II is onjuist
Op 27 april 1973 werd in Callantsoog het eerste Nederlandse naturistenstrand geopend. Het strand was destijds 370 meter lang. Inmiddels is het één van de grootste naaktstranden van Nederland met een lengte van 2300 meter.
In België blijken ze ietwat preutser. In de plaats Bredene hebben ze pas sinds 2000 het eerste én enige naaktstrand van België. De grootste en oudste naturistencentra ter wereld liggen in Frankrijk.
13 B. Niet waar
Van uv A-straling werd altijd gedacht dat het niet of nauwelijks schadelijk was. Inmiddels is ontdekt dat uv A-straling diep in de huid beschadigingen aanbrengt en vooral verantwoordelijk is voor huidveroudering. Dus ook van de zonnebank krijg je rimpels.
14 E. antwoorden A, B en C zijn waar
Een zonnesteek kun je oplopen door te veel zon op je hoofd en in je nek. Meestal komt het in een milde vorm voor en noemen we het ook wel hitteslag. Als je lang hebt liggen zonnebaden en daarna last hebt van misselijkheid, hoofdpijn en/of duizeligheid kan dit een hitteslag zijn. Door te veel warmte raakt de lichaamstemperatuur ontregeld en kan deze oplopen naar 40 graden Celsius. Je hebt dan kans op epileptische aanvallen en shock. Loopt de temperatuur verder op naar 42 graden Celsius, dan kan het lichaam het niet meer aan en kun je zelfs overlijden. Voorkom een zonnesteek door voldoende te drinken, niet te lang in de zon te zitten en een petje te dragen.
15 D. Stelling I en II zijn beide onjuist.
Een zwangerschapsmasker is een bruine verkleuring in het gezicht en soms de nek en armen. De vlekken ontstaan door een pigmentstoornis. Hoewel het een onschuldige aandoening is, kan het voor de patiënt een psychosociale belasting zijn. Het is een aandoening die veelal voorkomt bij zwangere vrouwen, vandaar de naam zwangerschapsmasker. Vooral in het tweede en derde trimester van de zwangerschap loop je meer risico. Over het algemeen verdwijnen de vlekken na de bevalling, maar bij een volgende zwangerschap komen ze vaak donkerder terug. Omdat niet bekend is wat de oorzaak is, is behandeling lastig.
16 B. 38.6 graden Celsius
De hoogste temperatuur op de warmste dag ooit in Nederland was 38.6 graden Celsius. Dit werd op 23 augustus 1944 in de Gelderse plaats Warnsveld gemeten.