Waarom kunnen sommige mensen hun oren bewegen? Helpt vis eten tegen slechthorendheid en wat kun je doen tegen oorontsteking? De antwoorden op deze vragen en meer hoor je in deze orenquiz.
1. Vanaf welk moment kan een baby alles horen?
A. In de baarmoeder
B. Direct na de geboorte
C. Vanaf zes maanden
1. C. Vanaf zes maanden kan een baby alles horen
Een baby kan stemmen, geluiden en muziek horen na een halfjaar. Na twintig weken zwangerschap begint het gehoor zich te ontwikkelen. Ook al kan een baby pas na zes maanden goed horen, in de baarmoeder hebben geluiden wel degelijk effect op de kleine. Het vruchtwater en de baarmoederwand dempen amper geluid; kijk dus uit met hard geluid (een concert bijvoorbeeld) of hard schreeuwen.
2. Is een oudere altijd doof?
A. Ja, iedereen loopt nu eenmaal gehoorschade op
B. Nee, niet tegen elke oudere hoef je harder te praten
C. Ja, de hersenen werken slechter
2. B. Nee, niet tegen elke oudere hoef je harder te praten
Het klopt dat veel ouderen last hebben van doofheid. Maar als je ervan uitgaat dat doofheid met de jaren komt, dan heb je het maar ten dele goed. Door je manier van leven kan je gehoor eerder verslechteren dan nodig is. Steeds vaker toont onderzoek aan dat de oorzaak gezocht kan worden in omgevingsgeluid, blootstelling aan chemische stoffen, voeding en soms zelfs medicijnen. Je hebt dus wel degelijk invloed op de kwaliteit van je gehoor.
3. Slechthorendheid ontstaat door harde geluiden. Waardoor nog meer?
A. Door medicijnen en erfelijkheid
B. Door een teveel aan mineralen
C. Door veel te praten
3. A. Slechthorendheid ontstaat ook door medicijnen en erfelijkheid
Erfelijkheid kan een rol spelen bij slechthorendheid en de mate waarin je gevoelig bent om slechthorendheid te ontwikkelen. Ook bepaalde medicijnen kunnen je gehoor aantasten: malariatabletten, bepaalde plaspillen, antibiotica van het type aminoglycosiden en pijnstillers van het type salicylaten.
4. Hoeveel jongeren in Nederland lopen jaarlijks gehoorbeschadiging op?
A. Duizend
B. 10 duizend
C. 20 duizend
4. C. 20 duizend jongeren lopen jaarlijks gehoorbeschadiging op
Dit is een schrikbarend hoog aantal, maar niet als je bedenkt dat er wereldwijd 43 miljoen mp3-spelers zijn verkocht. Uit die oordopjes knalt vaak meer dan 100 dB (decibel), terwijl een gehoorbeschadiging bij gevoelige oren al kan optreden als je dagelijks een uur luistert naar muziek van 90 dB of meer.
5. Wat is de link tussen magnesium en gehoorschade?
A. Magnesium beschermt je gehoor tegen lawaai
B. Magnesiumsupplementen slikken voorkomt iedere vorm van gehoorschade
C. Magnesiumpoeder zorgt voor een beschermlaagje op je trommelvlies
5. A. Magnesium beschermt je gehoor tegen lawaai
Magnesium is een belangrijk mineraal voor je lichaam. Waarom? Heel simpel. Het zorgt voor een goede botdichtheid, spiercontracties en de activiteit van de zenuwen. Bovendien speelt de magnesiumvoorziening een cruciale rol bij de bescherming van je gehoor tegen beschadiging door lawaai.
6. De een heeft oorsmeer, de ander droge oorkorrels. Is dit waar of niet waar?
A. Waar
B. Niet waar
6. A. Waar: de een heeft oorsmeer, de ander droge oorkorrels
Oorsmeer (de officiële naam luidt cerumen) is niet bij iedereen een stroperige vloeistof. Bij ouderen en mensen uit Azië is oorsmeer droog en korrelig. Hoe dat komt? De eigenschappen van je oorsmeer zijn vastgelegd in je genen. Het wordt zelfs gebruikt door antropologen om migraties van mensen uit bepaalde regio’s te volgen.
7. Slechthorendheid kan gevoelens veroorzaken van:
A. Eenzaamheid
B. Wantrouwen
C. Beide antwoorden zijn juist
7. C. Slechthorendheid kan gevoelens van eenzaamheid en wantrouwen veroorzaken
Het is niet per definitie zo dat als je slechthorend of doof bent, je ook eenzaam bent. Wel kan het een struikelblok vormen in de communicatie met mensen die wel kunnen horen.
Jet Isarin concludeert in 2008 in haar participatieonderzoek (Zo hoort het – Dove kinderen in het CI-tijdperk): “De problemen van slechthorendheid mogen niet onderschat worden. Kleine kinderen die slechthorend zijn, missen veel belangrijke informatie, hoewel dat misschien niet altijd opvalt. Meestal komt de ontwikkeling van het gesproken Nederlands wel op gang, en in de beschermde omgeving van thuis of het speciaal onderwijs kan het kind zich aardig redden. Maar hoe ouder het kind wordt, hoe duidelijker blijkt dat slechthorendheid vooral een sociale handicap is. Eenzaamheid, zich buitengesloten voelen en permanente vermoeidheid zijn bekende problemen die slechthorende jongeren en volwassenen ervaren.”
8. Is een gehoorapparaat altijd zichtbaar?
A. Ja
B. Nee
8. B. Nee, een gehoorapparaat is niet altijd zichtbaar
Tegenwoordig is de techniek zo vergevorderd dat gehoortoestellen amper nog zichtbaar hoeven zijn. Er zijn toestellen die in de gehoorgang gedragen kunnen worden en ook doorzichtig zijn. Vanwege hun minuscule formaat is er vaak wel minder versterking mogelijk, waardoor dit type gehoortoestellen niet geschikt is om fors gehoorverlies te compenseren.
9. Tinnitus – wat is dat?
A. Oorsuizen
B. Oorontsteking
C. Gehoorbeschadiging
9. A. Oorsuizen
De medische term voor oorsuizen is tinnitus aurium. Iemand met tinnitus hoort geluiden die er niet zijn, soms fluctuerend en soms constant. Fluiten, piepen, brommen, suizen en zoemen zijn de meest voorkomende geluiden. Tinnitus komt bij ongeveer één miljoen Nederlanders voor. Daarvan heeft tien procent er veel last van en bij enkele tienduizenden mensen zijn de klachten zo erg dat ze psychische of sociale problemen veroorzaken. Waar de klachten precies vandaan komen, is vaak niet te achterhalen. De oorzaak kan liggen in (langdurige) blootstelling aan lawaai, medicijngebruik en afwijkingen in het kaakgewricht of de hersenen. Door stress verhevigen de klachten vaak. Ontspanningsoefeningen kunnen een positief effect hebben.
10. Hoeveel mensen in Nederland zijn doof?
A. 45 duizend
B. 100 duizend
C. 150 duizend
10. A. 45.000
In Nederland is drie procent van de 1,5 miljoen slechthorenden volledig doof. Dit betekent dat zij een gehoorverlies van meer dan 90 dB hebben. Er zijn verschillende soorten doofheid: prelinguaal of postlinguaal. Iemand is prelinguaal doof als hij al doof was voordat de ontwikkeling van gesproken taal op gang kwam. Hij is dan doof geboren of doof geworden voor het derde levensjaar. Postlinguaal betekent letterlijk ‘na de taal’. Hieronder vallen mensen die doof geworden zijn op latere leeftijd, bijvoorbeeld als gevolg van hersenvliesontsteking of door een ongeluk.
11. Welke voeding is goed voor je gehoor?
A. Vis
B. Vlees
C. Melk
11. A. Vis
Vis – met name vette vis – is goed voor je gehoor door de omega-3-vetzuren die het bevat. Onderzoek van de Wageningen Universiteit heeft uitgewezen dat er een duidelijk verband is tussen visvetzuren in het bloed en een verminderde achteruitgang van het gehoor bij ouderen.
12. Kan iedereen zijn oren bewegen?
A. Ja hoor, met een beetje oefenen moet dat lukken
B. Nee, bewegende oren zijn aangeboren
12. B. Nee, bewegende oren zijn aangeboren.
Slechts vijftien procent van de bevolking is in staat zijn oren te bewegen. Waarschijnlijk hadden onze vroegste voorouders wel controle over hun oren. Toen dit niet meer nodig was omdat we met zijn allen in groepen gingen leven, verdween dit verdedigingsmechanisme. Sommige zoogdieren kunnen dit nog wel. Zo kunnen zij nagaan uit welke richting geluiden komen.
13. Wat is waar over oorsmeer?
A. Oorsmeer is vies en haal je het best zo snel mogelijk uit je oor
B. Oorsmeer vormt een mengsel met talg, haartjes en keratine
C. Oorsmeer wordt in twee grote oorsmeerklieren gemaakt
13. B. Oorsmeer vormt een mengsel met talg, haartjes en keratine
Oorsmeer, dat wordt gemaakt in duizend tot tweeduizend oorsmeerklieren, vormt een mengsel met talg, haartjes en keratine. Dit laatste is een bestanddeel van afgestoten huidschilders. Het mengseltje hoort alleen in het buitenste (laatste) deel van de gehoorgang te zitten, want daar wordt het gemaakt. Verwijder oorsmeer alleen als het zichtbaar is buiten de gehoorgang. Te diep in het oor schoonmaken of te intensief reinigen met wattenstaafjes kan de huid beschadigen en met een beetje pech gehoorgangontsteking veroorzaken.
14. Je oren blijven je leven lang groeien.
A. Waar
B. Niet waar
14. A Je oren blijven je leven lang groeien
Dat is waar. Net als je neus trouwens.
15. Waarom gaan je oren dichtzitten tijdens een verkoudheid?
A. Door verstopping van het buitenste deel van het oor
B. Door verstopping van het middenoor
C. Door zwelling van de lymfeknopen bij de buis van Eustachius
15. C. Door zwelling van de lymfeknopen bij de buis van Eustachius
Als je flink verkouden bent, zorgt het zwellen van de lymfeknopen bij de buis van Eustachius ervoor dat deze buis dichtgedrukt wordt. Je ervaart dan een lichte vorm van slechthorendheid. Bij de meeste mensen gaat dit vanzelf weer over naarmate de verkoudheid minder wordt. Zelf kun je ook een beetje helpen: neem voldoende rust en eet veel verse groenten en fruit.
16. Kun je zelf je oren met water uitspuiten?
A. Ja, dat is een koud kunstje
B. Nee, begin hier liever niet aan
16. B. Nee, begin hier liever niet aan
Het lijkt een simpel klusje, maar bij het uitspuiten van je oren komt meer kijken dan een straal water. Wat je wel zelf kunt doen, is het losweken van de prop oorsmeer door wat lauwwarm water in het oor te druppelen. Begin niet zelf aan het eigenlijke uitspuiten. Dit kan leiden tot ernstige complicaties, zoals bijvoorbeeld een gehoorgangbeschadiging.
17. De functie van oorsmeer is:
A. Het beschermen van je oor tegen vocht
B. Het zorgen voor de juiste zuurgraad voor bacteriën
C. Het zorgen voor een afweer tegen ziekmakende bacteriën en schimmels
17. A, B en C zijn juist
Oorsmeer beschermt je oren tegen vocht, zorgt voor de juiste zuurgraad voor (goede) bacteriën en zorgt voor een afweer tegen ziekmakende bacteriën en schimmels. Oorsmeer heeft zelfs nog meer functies: het beschermt de huid van de gehoorgang tegen uitdroging en stoot stof, vuil en insecten af.
18. Luidruchtige bezoekers en een fluitende ketel kokend water kunnen je gehoor beschadigen. Waar of niet waar?
A. Waar
B. Niet waar
18. A. Waar
Niet alleen een popconcert waar de muziek uit de speakers knalt, kan je gehoor beschadigen. Het kan van alles zijn: geschreeuw in een zwembad, lawaai van machines, het gebrul van een motor. Gehoorbeschadiging kan optreden als je langere tijd wordt blootgesteld aan geluidsniveaus boven de 80 dB. Oordopjes bieden in veel van deze gevallen een goede bescherming.