Groen staat voor gezondheid, harmonie, natuur, vernieuwing en voor nog veel meer positiefs. Nu de dagen korter worden en de lucht grijzer, brengt gezondNU kleur in je dag met deze groene quiz. Dus pak een pen en surf mee op de groene golf.
Tip: soms zijn meerdere antwoorden goed.
Vragen
1. Het gras bij de buren is altijd groener …
A.Door de bladgroenkorrels
B.Door het chlorofyl
C.Door de thylakoïden
2. Groene thee helpt waarschijnlijk tegen …
A.Een hoog cholesterol
B.Multiple sclerose (MS)
C.Een hoge bloeddruk
3. Welke van deze evergreens gaat over de lente?
A.Beautiful day, U2
B.Little green bag, George Baker
C.The boys are back in town, Thin Lizzy
D.Green, green grass of home, Tom Jones
4. De flavonoïde ECGC uit groene thee helpt waarschijnlijk bij het wegwerken van overtollige kilo’s. Op welke manier?
A.Doordat de maagwand samentrekt, vermindert het hongergevoel
B.Het stimuleert de vetverbranding
C.ECGC remt de vetopname
5. Waardoor is snot soms groen?
A.Door dode bacteriën
B.Door dode afweercellen
6. Wat was vorig jaar rond deze tijd de meest verkochte kamerplant?
A.Orchidee
B.Ficus
C.Yucca
7. Bestaan groene vingers echt?
A.Ja
B.Nee
8. Wat bevat de meeste vitamine C per 100 gram?
A.Groene kool
B.Kiwi
C.Spruitjes
D.Sinaasappel
9. Eucalyptus heeft geen nut bij …
A.Verkoudheid en bronchitis
B.Wondverzorging en gewrichtsklachten
C.Slechte adem
D.Obstipatie
10. Welke groente bevat de grootste hoeveelheid van de kankerremmende stof indol-3-carbinol?
A.Broccoli
B.Peultjes
C.Venkel
11. Hoeveel kilocalorieën zitten er in een ons gedroogde oregano?
A.3,6 kcal
B.36 kcal
C.360 kcal
12. Waarom zijn broccoli, sperziebonen en spruitjes groen en asperges, bloemkool en witlof wit? Dit komt door …
A.Glucosinolaten
B.De zon
C.Chlorofyl
13. Een groene paprika is nog niet rijp
A.Waar
B.Niet waar
14. Internationaal staat de kleur groen voor rust en vrede. Wie koppelde het ook aan onervarenheid én macht?
A.Johann Wolfgang von Goethe
B.Rudolf Steiner
C.Leonardo da Vinci
15. Wat voor kleur heeft grasboter?
A.Groen
B.Geel
16. Welke politieke partij was de eerste ‘groene’ partij?
A.Les Verts
B.GroenLinks
C.Groen!
D.Die Grünen
17. Het ‘groenste’ land ter wereld is …
A.Nederland
B.Costa Rica
C.Letland
D.Zwitserland
18. Welk tuinkruid blijft ’s winters niet groen?
A.Salie
B.Rozemarijn
C.Oregano
D.Tijm
19. Hebben kamerplanten een helende werking bij stress en vermoeidheid?
A.Ja
B.Nee
Antwoorden
1 B. Het gras van de buren is groener door chlorofyl
Bladgroenkorrels, of chloroplasten, kunnen ook rood of geel van kleur zijn. Dat hangt af van het overheersende pigment in de korrel. Meestal is dat het groene chorofyl-A. De andere pigmenten worden zichtbaar als de bladgroenkorrel afsterft. Daarom is stro geel en kleuren de bomen nu geel en rood. Tip om komende lente het groenste gras van de buurt te kweken: strooi nu alvast koemest en kalk. En maai het gras niet te kort. Kort gemaaid gras herstelt moeizamer en is vatbaar voor mos.
2 A, B en C zijn allemaal goed
Zelfs bij mutiple sclerose is er goede hoop dat groene thee een positief effect heeft. Wetenschappers van het Institut für Neuroimmunologie Charité in Berlijn verwachten veel van het stofje epigallocatachin-3-gallaat, afgekort EGCG. Deze flavonoïde uit groene thee bleek in muizen een dubbele werking te hebben: het beschermde zenuwcellen én remde het op hol geslagen afweersysteem af. Groene thee komt van de Camellia sinensis, dezelfde struik die de bladeren levert voor zwarte thee. Het verschil is dat het blad van zwarte thee gefermenteerd is en dat van groene thee nauwelijks.
3 C. Thin Lizzy zingt over de lente
Het bewijs: ‘The nights are getting warmer/it won’t be long till summer comes.’ U2 gaat over een nieuw begin, zonder dat dit per se de lente hoeft te zijn. Tom Jones zingt over vroeger en George Baker zoekt een groen zakje.
4 B. Het stimuleert de vetverbranding
In verschillende studies bleek de stof ECGC in groene thee de verbranding van (bruin) vetweefsel te stimuleren. Het metabolisme versnelt enkele procenten bij een gelijkblijvende hartslag.
5 B. Snot is groen door dode afweercellen
Snot is groen wanneer bepaalde afweercellen in het neusslijmvlies extra actief zijn. Dat is meestal het geval bij een bacteriële infectie. Volwassenen maken dagelijks honderd miljard van deze neutrofiele granulocyten aan, die microben en antigenen als het ware opeten. Het enzym myeloperoxidase geeft bij de dood van de cel de specifieke geelgroene kleur die we ook kennen van wondpus.
6 A. Orchideeën
Een vijfde van alle door Nederlanders gekochte kamerplanten waren orchideeën, op afstand gevolgd door de ficus. Dit is een opmerkelijke keuze als je bedenkt dat een orchidee nogal lastig in leven te houden is en een ficus razendsnel zijn blad verliest. Om je woonkamer te vergroenen, heb je meer plezier van een hoya. De hoya, of grote wasbloem, produceert tot zes meter lange stengels waar geurige trossen bloemen aan groeien én is niet stuk te krijgen.
7 B. Groene vingers bestaan niet
Groene vingers bestaan net zo min als wiskunde- en talenknobbels. Planten verzorgen is gewoon werk en daar moet je maar net zin in hebben. Het goede nieuws: zin kun je maken.
8 C. Spruitjes
Een ons gekookte spruitjes bevat 132 mg vitamine C. Kiwi bevat 79 mg, sinaasappel 51 mg en in honderd gram groene kool zit 30 milligram vitamine C.
9 D. Bij obstipatie
Eucalyptus heeft een bacteriedodende werking en is dus slecht voor de goede buikbacteriën. Thee van eucalyptusbladeren wordt wel gebruikt bij urineweginfecties. Stomen met eucalyptus desinfecteert de slijmvliezen en weekt vastzittend slijm los van de bronchiën. Een oplossing van zout en eucalyptus(olie) helpt ook tegen tandplaque en slechte adem. Eucalyptusolie is niet geschikt voor inwendig gebruik, want het is bij lage doseringen al giftig. Houd het dus uit de buurt van kinderen! Leuk om te weten: er worden steeds ‘winterhardere’ eucalyptusrassen gekweekt.
10 A. Broccoli
Behalve een stoot vitaminen en mineralen, bevatten de groenten uit de familie van de kruisbloemigen ook veel stoffen die de ontwikkeling van kankercellen remmen. In proefdieronderzoek bleek indol-3-carbinol (I3C) effectief tegen borstkanker. De verwachting is dat deze stof ook werkt bij non-Hodgkin-lymfoon, prostaat-, slokdarm-, lever-, baarmoeder- en dikkedarmkanker. Kruisbloemige groenten zijn onder andere: broccoli, alle koolsoorten, romanesco, koolraap, koolrabi, rucola, radijs en tuinkers. Mierikswortel bevat trouwens nog meer I3C dan broccoli, maar is te scherp om er veel van te eten.
11 C. 360 calorieën
Tuinkruiden als oregano, basilicum, peterselie, tijm en rozemarijn zijn niet alleen fantastische smaakmakers, ze hebben bovendien een hoge voedingswaarde. In gedroogde vorm bestaan ze voor bijna de helft uit koolhydraten, bevatten ze 5 tot 22 gram eiwit en 4 tot 15 gram vet. Rijk aan mineralen zijn ze ook: tot wel 4 gram kalium en 2 gram calcium per ons. Verder voegen deze keukenkruiden extra bètacaroteen, B-vitaminen en vitamine C aan je maaltijd toe. Grote verpakkingen kopen dus, want je kunt er nauwelijks te veel van gebruiken.
12 B. De zon
Witlof en asperges groeien in het donker, net als bloemkool. De tuinder vouwt de bovenste bladeren dicht, anders kleurt de bloemkool groen. De meeste andere groenten en al het fruit genieten een zomer lang van de zon. Die zonne-energie leggen ze vast door middel van fotosynthese, om haar in jouw lichaam weer los te laten. Denk daaraan als je straks weer in zo’n heerlijke appel hapt: pure zonne-energie!
13 A. Waar
Als je rode paprika’s lekkerder vindt, zit je goed. Rode paprika is een echte vitaminebom. Hij bevat ruim twee keer zo veel vitamine C (150 mg) als zijn groene soortgenoot en bijna vier keer zo veel folaat (plantaardig foliumzuur) en bètacaroteen. Ook de gele paprika kan daar niet aan tippen. Dat er toch steeds een groene paprika in zo’n stoplichtverpakking zit, zal eerder de macht der gewoonte zijn dan dat de consument dit graag wil.
14 C. Leonardo da Vinci
De kleur groen koppelt de mensheid sinds millennia aan begrippen als harmonie, rust en vrede, vruchtbaarheid en groei. Logisch, menen evolutionair psychologen. Een sappig groene weide betekende voor de oermens eten en drinken en daarmee dus veiligheid. Een roodgloeiende woestijn daarentegen beloofde honger, dorst en erger. Johann Wolfgang von Goethe werkte zijn halve leven aan zijn kleurenleer, die zo ingewikkeld was dat antroposoof Rudolf Steiner er een eeuw later nog op voortborduurde. Leonardo da Vinci stelde simpelweg vast dat kleuren in verschillende culturen dezelfde betekenis hadden. Hij noteerde dat de kleur groen overal de associatie opriep van de kracht van ontkiemend zaad, lente, jeugdigheid, onervarenheid, macht, vrede, welvaart, hoop, vredige rust en autonomie.
15 B. Geel
Gras- of zomerboter komt van koeien die van april tot oktober in de wei staan. Het caroteen uit het verse gras dat ze daar eten veroorzaakt de gele kleur. Winterboter is bleker van kleur. De koeien produceren in de zomer zo veel room dat de hele winter door (ingevroren) zomerboter te koop is. Boeren die hun koeien in de wei houden, krijgen twee cent per liter extra. Dus door grasboter te kopen help je mee de koe in de wei te houden.
16 D. Die Grünen
De Duitse Groenen zijn in 1980 opgericht, vier jaar voor de Franse partij Les Verts, die sinds een fusie in 2010 Europe Ecology – The Greens heet. GroenLinks ontstond in 1990 uit een fusie en de Vlamingen sprongen met Groen! pas in 2003 op de groene trein. Het uitroepteken verviel begin dit jaar.
17 D. Zwitserland
De ‘milieuprestatie-index’(EPI) van Yale en Columbia University beoordeelt landen op 22 milieuthema’s, van CO2-uitstoot en bosbehoud tot lucht- en waterkwaliteit. Letland staat in deze lijst op de tweede plaats en Costa Rica op de vijfde. Dat laatste land staat nummer één op een ander lijstje: de Happy Planet Index. Daar gaat het om de ecologische voetafdruk, de levensverwachting en de mate waarin de inwoners van een land voldoening in het leven scheppen. In beide lijstjes doet Nederland niet echt mee. In de Happy Planet Index staan we 67e en in die van Yale schoppen we het tot de zestiende positie.
18 C. Oregano
Alle vier de planten zijn winterhard, maar voor verse oregano moet je de lentezon afwachten. Overigens hebben de afgelopen winters bewezen dat ook winterharde planten het loodje kunnen leggen. Je kunt de belangrijkste keukenkruiden dus het beste op een beschut, droog plekje planten. Alvast een goed voornemen voor het komend voorjaar.
19 A. Ja
En dat niet alleen. Volgens de TNO verhogen planten ook nog eens de productiviteit bij creatief werk. De onderzoekers lieten groepen studenten taken uitvoeren in drie verschillende ruimtes: een ruimte zonder planten, een ruimte met daarin één grote plant en een ruimte met verschillende grote en kleinere planten. Bij eentonig productiewerk maakte de aanwezigheid van planten niet uit, maar de studenten scoorden duidelijk beter op creatieve taken in de groene ruimtes. Het effect was het grootst bij studenten die hadden aangegeven fysiek vermoeid te zijn en studenten met een stressvolle bijbaan. De gestreste studenten scoorden het beste in de ruimte met één grote plant. Dus ben je moe, gestrest en op zoek naar een creatieve oplossing voor een zeurend probleem? Dan is het een goed moment om die oude stoel van opa naar de zolder te verhuizen en er een mooie, grote plant voor in de plaats te zetten.