Zwerfafval op het strand, gifstoffen in ons lijf en goedkope flutkleding in de winkels. Als het aan Noortje, Gwendala en Helene ligt, behoren deze vormen van vervuiling zo snel mogelijk tot het verleden. Gewapend met een dosis enthousiasme en gedrevenheid zetten zij zich in voor hun schone zaak.

Wie: Noortje Schrauwen (29), streeft naar minder afval en meer recycling, richtte Grondstofjutters op. www.grondstofjutters.nl

“Het afval van een ander oprapen zit niet in ons systeem”

Noortje gelooft in samen het verschil maken. Met haar campagne Grondstofjutters mobiliseert ze strandwandelaars om zwerfafval te verzamelen op het strand.

“Van kleins af aan kom ik graag in de natuur; er zijn zo veel mooie plekken. Helaas zie ik ook hoeveel schade we met zijn allen aanrichten door het afval dat we achterlaten. Duurzaamheid is daarom een belangrijk thema in mijn leven. En dan vooral de antropologische visie: de verantwoordelijkheid die ik als mens kan nemen in grote duurzaamheidsvraagstukken. Niet alleen in mijn werk, maar ook privé. Zo doe ik regelmatig mee aan challenges: van een week geen plastic kopen tot een maand veganistisch eten.”

Missie geslaagd

“In 2015 kwam ik veel op het strand van Katwijk. Hoewel het Nederlandse strand natuurlijk relatief schoon is, viel het me op dat er toch best wat afval rondslingert. Afval waar niemand zich gek genoeg verantwoordelijk voor voelt. Omdat ik vind dat we allemaal ons steentje moeten bijdragen, kwam ik op het idee om strandwandelaars te betrekken bij het schoonmaken van het strand. Als iedereen het afval opraapt dat hij tegenkomt, is de kust zo schoon. In samenwerking met een aantal strandpaviljoens ben ik toen ‘juttassen’ gaan aanbieden. Mensen vinden het vaak geen enkel probleem om mee te helpen, ze moeten alleen even op het idee gebracht worden. Het afval van een ander oprapen zit nu eenmaal niet in ons systeem. Als ik van mensen hoor dat ze na een middagje jutten voortaan geen afval meer laten liggen, is mijn missie geslaagd.”
“Ik wil niet alleen het strand schoonmaken, maar ook zo veel mogelijk materialen terugbrengen in de economie. Gejut afval dat als grondstof kan dienen voor nieuwe strandproducten smelten we daarom om in een grote zonneoven. Dit gebeurt op het strand. Op deze manier is het voor iedereen zichtbaar wat er met het verzamelde afval gebeurt: een publiekelijk recycleproces. Helaas is veel afval niet-recyclebaar, maar ook dat is goed om te zien. Het zorgt voor meer bewustzijn, ook bij mij. Ik doe bijvoorbeeld heel anders boodschappen nu ik weet welke materialen niet als nieuwe grondstoffen kunnen dienen.”

Eerder in de keten

“Ik zou het te gek vinden als in deze regio geen afval meer in zee belandt. Wel zie ik afval rapen als het laatste redmiddel. Liever pak ik het probleem eerder in de keten aan door naar het productieproces van bedrijven te kijken. Neem bijvoorbeeld een koffiebekertje: je gebruikt het maar een minuut, maar het blijft vervolgens honderden jaren rondzwerven. Wanneer bedrijven kiezen voor afbreekbare verpakkingen, is er überhaupt geen afval meer. Dat zou toch fantastisch zijn? Het lijkt me supergaaf om hier een bijdrage aan te leveren.”