Anno 2015 doen we het nog steeds: ons schamen om met bepaalde kwalen naar de huisarts te gaan. Vooral als om poep-, plas- en sekskwalen gaat. Wat kun je dan zelf doen? En wanneer moet je toch die drempel over?
In je broek plassen
Incontinentie is ongewild urineverlies. Gebeurt dit bij bijvoorbeeld rennen, springen, hoesten, lachen of tillen, dan heet dit stressincontinentie. Is er plotseling aandrang en kun je het niet ophouden tot je de wc bereikt, dan is het aandrangincontinentie. Incontinentie kan geen kwaad, maar is wel heel vervelend. De angst dat iemand het ruikt, maakt het extra rot.
Aanpak:
- Lever allereerst een potje urine in bij je huisarts om een blaasontsteking uit te sluiten. Is dat uitgesloten, dan mag je zelf gaan dokteren.
- Houd twee weken een dagboek bij om in kaart te brengen welke vorm van incontinentie je hebt. Noteer de tijd waarop je aandrang voelt, wanneer je ongewild urine verliest en wanneer je op de wc plast.
- Als je weet welke vorm van incontinentie je hebt, kun je oefeningen doen om de blaas- of bekkenbodemspieren te trainen. Kijk online of vraag aan je huisarts om een doorverwijzing naar een bekkenbodemfysiotherapeut.
- Hebben de bekkenbodemoefeningen na zes weken nog geen effect, schaf dan niet direct incontinentieverband aan, maar ga naar je huisarts. Misschien is er een behandelbare oorzaak en hoef je niet je verdere leven lang incontinentieverband te dragen.
- Toch incontinentieverband nodig? Bij de apotheek kunnen ze je goed adviseren over het juiste materiaal. Hierover kun je altijd in een aparte kamer uitleg krijgen als je het vervelend vindt om het bij de balie te vragen.
Haar op ongewenste plekken
Elke vrouw heeft ook mannelijke hormonen. Een teveel aan mannelijke hormonen kan ervoor zorgen dat er meer haar dan normaal groeit op bijvoorbeeld je kin, borst en bovenlip. Dit is vaak een erfelijke kwestie.
Aanpak:
- Je kunt de overmatige haargroei (laten) harsen of laseren. Informeer hierover bij een schoonheidsspecialist.
- Als er naast de overmatige haargroei ook een onregelmatige cyclus is, maak het dan wel bespreekbaar bij je huisarts.
Aambeien
Aambeien zijn uitstulpingen aan de binnenkant van de anus, die ontstaan bij hard persen. Ze zijn onschuldig en verdwijnen vaak vanzelf, maar het kan wel jeuken, pijn doen of zorgen voor wat slijm en bloed bij je ontlasting. Zie je bloed in je ontlasting, ga dan altijd langs je huisarts. Aambeien kunnen de oorzaak zijn, maar ook poliepen in je darm of darmkanker.
Aanpak bij aambeien:
- Zorg voor een regelmatige stoelgang en zachte ontlasting (door veel te drinken en vezelrijk te eten), zodat je niet hard hoeft te persen.
- Ga direct naar de wc bij aandrang en houdt het niet op.
- Een warm bad kan helpen tegen de jeuk en pijn.
- Bij de apotheek en drogist zijn verschillende soorten crèmes te koop die kunnen helpen.
- Neem wel contact op met je huisarts als de aambei erg gezwollen en pijnlijk is of als je ondanks de adviezen problemen houdt met je ontlasting.
Wist je dat …
Ongeveer één op de drie mensen wel eens last heeft van aambeien. Toch moet een kwart van de mensen er niet aan denken om dit met de huisarts te bespreken.
SOA’s
Er zijn meerdere soorten seksueel overdraagbare aandoeningen. Sommige geven klachten en andere niet, maar kunnen wel gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Soa’s zijn besmettelijk en worden hoofdzakelijk overgedragen door onveilige seks. Hiv en hepatitis B zijn besmettelijk via bloed en enkele soa’s zijn overdraagbaar van moeder op kind tijdens de bevalling of zwangerschap.
Aanpak:
- Twijfel je of je een soa hebt, dan is het belangrijk om getest te worden en zo nodig behandeld. Is de stap naar de huisarts echt te groot, neem dan contact op met de GGD in de buurt of een soa-poli.
Haaruitval
Normaal gesproken verliest iedereen vijftig tot honderd haren per dag en daar groeien nieuwe voor terug.
- Kaalheid is bij vrouwen, ook na de overgang, een zeldzaamheid. Ga dus altijd op zoek naar de oorzaak door je huisarts te bezoeken en eventueel een dermatoloog.
- De werking van crèmes en lotions die kaalheid zeggen te bestrijden is niet bewezen.
- Tijdelijke haaruitval kan ontstaan na je zwangerschap, bepaald medicijngebruik of door schildklierafwijkingen.
- Tip: lees ook de adviezen over haargroei in de rubriek Spreekuur.
Schimmelnagels
Schimmelnagels (kalknagels) zijn onschuldig maar wel besmettelijk en erg hardnekkig. De nagels worden dik, brokkelig en kunnen zelfs loslaten. Ze zijn geel, groen of bruin bij de nagelranden.
Aanpak:
Zo krijgen schimmels minder kans:
- Gebruik geen zeep bij het wassen of spoel heel goed na.
- Houd je voeten goed droog.
- Draag katoenen of wollen sokken.
- Draag slippers in openbare ruimtes waar ook mensen op blote voeten lopen.
Heb je al een schimmelnagel, dan pak je deze zo aan:
- Kies je voor een natuurlijke aanpak, neem dan dagelijks een badje met azijn en stip de nagel elke dag aan met tea tree olie. Geduld is wel nodig, het duurt drie tot zes maanden om de schimmelnagel weg te krijgen.
- De reguliere behandeling bestaat uit ‘antischimmelpillen’ die verkrijgbaar zijn via de huisarts.
Slechte adem
Een slechte adem komt meestal niet door eten, maar door een verkeerde mondhygiëne waardoor tandvleesproblemen of aanslag op de tong ontstaan. Bacteriën nestelen zich hier en stoten een vieze geur uit.
Aanpak:
- Zorg voor een goede mondhygiëne. Gebruik een tongschraper om je tong te reinigen, flos en spoel je mond na het poetsen met een mondspoeling zonder alcohol.
- Stop met roken en matig je alcoholgebruik.
- Let op je voeding, zoals knoflook, uien en bepaalde kruiden.
- Drink na het opstaan gelijk een glas water.
Erectieproblemen
Het uitblijven van een erectie komt bij veertien procent van de mannen boven de achttien jaar voor. Boven de zestig jaar bij veertig procent. Bijna de helft van de mannen ziet er tegenop om erectie- of libidoproblemen met de huisarts te bespreken. Het uitblijven van een erectie kan door veel factoren komen, bijvoorbeeld door medicatiegebruik, psychische problemen, leefstijl, lichamelijke oorzaken, leeftijd.
Aanpak:
- Om in kaart te krijgen wat de oorzaak is, kan het bijhouden van een dagboek nuttig zijn.
- Is er bij het ontwaken geen ochtenderectie, dan is de kans groot dat er een lichamelijke oorzaak voor de klachten is. Bezoek in dat geval altijd de huisarts.
- Leef zo gezond mogelijk met voldoende beweging. Vier weken lang geen druppel alcohol drinken, doet vaak (kleine) wonderen.
- Praat erover met je partner.
- Houden de problemen aan, ga dan toch naar de huisarts voor hulp.
- Zelf online medicatie bestellen, is gevaarlijk. Volgens een rapport van het RIVM is de kans groot dat mannen die hun medicatie via een andere weg dan de apotheek bestellen, te maken krijgen met een vervalsing.
Luizen
Hoofdluizen zijn twee tot vier millimeter grote onschuldige insecten die over de hoofdhuid kruipen en jeuken. Ze hebben niets te maken met hygiëne en kunnen ook niet voorkomen worden. Gelukkig kun je er wel zelf van afkomen. En pfffieuw, daarvoor hoef je niet meer zoals vroeger alle kleding, beddengoed en kussens te wassen. Het advies voor een grondige schoonmaak van het huishouden is in 2011 ingetrokken omdat wetenschappelijk onderzoek aantoonde dat het geen meerwaarde had. Dat scheelt veel tijd en stress!
Aanpak:
- Er zijn twee bewezen methoden, de nat kam methode (voordeel: geheel natuurlijk!) en kammen in combinatie met een antiluismiddel met de stof dimeticon. Kijk voor de precieze instructies op www.landelijksteunpunthoofdluis.nl
Anale pijn
Jeuk en pijn bij de anus komt veel voor, vaak is een aambei of een scheurtje de oorzaak. Geschat wordt dat één op de vijf volwassen mensen last heeft van een pijnlijke of jeukende anus, waarvan slechts een klein deel naar de huisarts gaat voor hulp. Wat kun je zelf doen:
- Veeg je billen af met een gewoon droog papiertje of eventueel een nat washandje. Gebruik geen zeep of vochtige doekjes. De parfum kan allergische reacties veroorzaken.
- Heb je huidflapjes bij je anus, dan kun je jeuk voorkomen door geen strings te dragen. Kies liever voor een slip, hipster of boxer.
- Heb je kriebels? Denk aan wormpjes. Ze komen niet alleen bij jonge kinderen voor, maar ook bij volwassen die tuinieren. Een hap eten in je mond stoppen met ongewassen handen kan al wormpjes in je poep opleveren. Je ziet ze niet, maar het jeukt wel. Met een pilletje, zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek is het zo verholpen.
- Houd je klachten, klop dan wel aan bij een huisarts. Vaak geldt: hoe eerder je erbij bent hoe eenvoudiger de oplossing is.
Weetje
Ruim een derde van de Nederlanders heeft grote moeite met het praten over seksuele problemen. Vooral jongeren en hoogopgeleiden gaan hier liever niet mee naar de huisarts.
Dit blijkt uit een eerder onderzoek van gezondNU
Mailen met de (huis)arts
Ondanks dat we heus weten dat een huisarts wel wat gewend is, blijft het lastig om met klachten waar een taboe op rust naar de huisarts te gaan. Veel mensen durven het niet aan om face-to-face hun klacht te bespreken. Dit ontdekte ook huisarts Robert Mol tijdens zijn jaren als e-maildokter. “Over het algemeen kreeg ik vooral vragen over klachten uit de taboesfeer, waarbij ze de laatste jaren vaker kwamen van jongeren tussen de vijftien en twintig jaar oud. Het ging vaak over wel of niet zwanger kunnen zijn, jeuk aan vagina of penis, soa’s, overbeharing, haaruitval, slechte adem, vermoeidheid, rug-en schouderklachten en erectieproblematiek. Ik zie dat overdag als huisarts ook in praktische zin: de huidige tiener vindt het niet fijn om een persoonlijk gesprek met een huisarts aan te gaan. Logisch, want die groep doet alles met de mobiel. Het kan helpen om iemand die je vertrouwt mee te nemen naar het consult of om de huisarts te vragen of je de klacht per e-mail mag voorleggen.”
Deskundige
Dr. Robert Mol is huisarts in Capelle aan de IJssel. Hij pleit voor meer gebruik van e-health in de zorg. Van 2001 tot 2014 hield hij via emaildokter.nl online consulten en beantwoordde hij vragen.