Hij is arts, opende een restaurant en werd ooit uitgeroepen tot één van de honderd invloedrijkste personen in de wereld. gezondNU interviewt Andrew Weil over een opvallende visie: “Een dieet met voedingsmiddelen die ontstekingsprocessen verminderen, is een van de beste strategieën om de gezondheidsrisico’s op lange termijn te beperken.”
Waarom is het belangrijk ontstekingen aan te pakken?
“Het wordt steeds duidelijker dat chronische ontsteking de oorzaak is van ernstige ziekten. Denk aan hart- en vaatziekten, vormen van kanker en de ziekte van Alzheimer. We weten allemaal dat ontsteking zich aan de buitenkant van het lichaam manifesteert als plaatselijke roodheid, warmte, zwelling en pijn. Dit vormt de basis van het helend vermogen van het lichaam en brengt extra voeding en immuunactiviteit naar de plek van een verwonding of infectie. Maar wanneer ontsteking aanhoudt of geen doel dient, brengt het schade toe aan het lichaam en veroorzaakt het ziekte. Bij chronische lage-graad-ontsteking wordt een proces dat normaal gesproken bijdraagt aan genezing, juist destructief. Het goede nieuws is dat verandering van leefstijl het vuur van de chronische ontsteking helpt te blussen.”
Dus mensen kunnen zélf het ontstekingsproces een halt toeroepen?
“Ja. Verschillende zaken verminderen die ongezonde ontstekingsprocessen in het lichaam. Zoals regelmatige fysieke activiteit. Een goede nachtrust. En voorkomen dat je wordt blootgesteld aan giftige stoffen in het milieu, zoals tabaksrook. Ook het verminderen van stress is erg belangrijk.”
Hoe doet u dat zélf?
“De stress van alledag kan ik uiteraard niet volledig elimineren. Maar beter omgaan met stress kan de schadelijke effecten die chronische stress heeft op het lichaam wel reduceren. Mijn favoriete anti-stress techniek is de 4-7-8 oefening, ofwel ontspannende ademoefening. Hiervoor ga je eerst zitten of liggen in een aangename positie. Plaats het puntje van je tong net achter je boventanden tijdens de oefening. Adem eerst volledig uit door je mond, waarbij je een zachte ‘woesj’-klank maakt. Sluit de mond en adem rustig in door de neus, gedurende vier tellen. Houd je adem zeven tellen in. Daarna adem je acht tellen volledig uit door de mond (‘woesj’). Adem weer in en herhaal de hele cyclus drie keer.”
Wat is de belangrijkste leefstijlmaatregel?
“Dat is het volgen van een gezond anti-ontstekingsdieet. Ik heb daarvoor een voedselpiramide ontwikkeld. Daarin ligt de nadruk op het gebruik van bepaalde voedingsmiddelen. Zoals koud watervissen, walnoten en vers gemalen lijnzaad vanwege hun omega-3-vetzuren die ontstekingen tegengaan en extra vierge olijfolie. Natuurlijk ook plantaardige eiwitbronnen (zoals bonen en gefermenteerde hele sojaproducten) omdat die minder ontstekingsbevorderende vetten bevatten dan dierlijke eiwitten. En zoveel mogelijk volkoren graanproducten en felgekleurde verse groenten en fruit, vooral donkere bessen. Probeer tegelijkertijd voedsel te mijden dat ontstekingsprocessen bevordert. Zoals hoog bewerkte (‘geraffineerde’) voedingsmiddelen, fastfood, producten met gedeeltelijk geharde oliën of plantaardig bakvet, snel verteerbare koolhydraten en meervoudig onverzadigde vetzuren zoals zonnebloemolie, saffloerolie en maïsolie.”
Waarop zijn die keuzes gebaseerd?
“Op onderzoek. Er is wereldwijd sprake van een sterke toename van het onderzoek naar de effecten van voeding en leefstijl op ontsteking. Het is aangetoond dat slecht kunnen omgaan met psychosociale stress, gebrek aan lichaamsbeweging, genetische aanleg en blootstelling aan gifstoffen bijdragen aan chronische ontsteking. Daarnaast geven veel onderzoeken aan dat ook voedingskeuzes een belangrijke rol spelen. Een dieet met voedingsmiddelen die ontstekingsprocessen verminderen, is een van de beste strategieën om de gezondheidsrisico’s op lange termijn te beperken.”
Waarom begon u een restaurant? Wilt u aantonen dat voedingsaanpassingen zich goed laten combineren met lekker eten?
“Bij veel mensen roept de term ‘gezonde voeding’ beelden op van flauwe gerechten zonder inspiratie en zonder smaak. Mijn ambitie is dat beeld te veranderen. Daarom ben ik die restaurants gestart. Het biedt mensen de kans te ervaren dat voeding die goed voor je is, ook heerlijk kan zijn. Mijn restaurants dragen de naam ‘True Food Kitchen’ en serveren heerlijke maaltijden. Ze voeden hersenen, lichaam en geest in een uitnodigende en milieubewuste sfeer. De gerechten zijn geïnspireerd door de mediterrane en Aziatische keuken. En dan vooral de Japanse keuken. Het is een mix van de twee gezondste eetculturen in de wereld, die ook belangrijk zijn in mijn voedselpiramide. Jaren geleden, toen ik thuis kookte voor gasten, zeiden mensen al dat ik een restaurant moest beginnen. Het idee sprak me aan, maar ik kende die wereld niet. Uiteindelijk had ik het geluk een goede restaurateur te leren kennen, Sam Fox. Met hem startte ik deze restaurants op.”
Stel: ik begin morgen met uw anti-ontstekings dieet. Hoe snel kan ik resultaat verwachten?
“Dat is afhankelijk van uw individuele omstandigheden, therapietrouw en zelfs uw genetische aanleg. Maar omdat ongezonde voeding en leefgewoonten de voornaamste oorzaak zijn van ongewenste ontstekingsprocessen in het lichaam, merken de meeste mensen al snel een verschil. Vaak al binnen een week of twee. Het anti-ontstekingsdieet is overigens geen ‘dieet’ in de populaire betekenis. Het is niet bedoeld als een afslankprogramma, hoewel mensen wel gewicht kunnen verliezen. Het is ook niet bedoeld als een tijdelijk voedingsplan. Het is een manier om voedingsmiddelen te selecteren en te bereiden, gebaseerd op wetenschappelijke kennis over hoe je het lichaam kunt helpen een optimale gezondheid te behouden. Naast een effect op ontstekingsprocessen, biedt dit dieet ook voortdurende energie en voldoende vitaminen, mineralen, essentiële vetzuren, voedingsvezels en beschermende fytonutriënten (bio-actieve stoffen).”
En dan kunnen alle ontstekingsremmers van tafel?
“Dat hangt grotendeels af van de onderliggende aandoening die wordt behandeld. Maar een anti-ontstekingsdieet en aanverwante leefstijl geeft u de beste kans om op een veilige manier het gebruik van ontstekingsremmers af te bouwen. Stop echter nooit het gebruik van voorgeschreven medicijnen zonder eerst uw arts te raadplegen.”
Hoe verander je een leefstijl? Door alles in één keer aan te pakken?
“Kwaliteit wint het vaak van kwantiteit als het gaat om gezonde leefstijfveranderingen. De ervaring leert dat het praktischer is om je leefstijl geleidelijk aan te passen. Het invoeren van één gezonde verandering in je dagelijkse routine kan al snel resulteren in een gezonde gewoonte, die vervolgens uitgroeit tot een belangrijk onderdeel van je totale leefstijl. Een langzame aanpassing van je voeding en leefstijl kan op termijn leiden tot aanzienlijke voordelen voor je gezondheid.”
Past u de adviezen zélf ook allemaal toe?
“Ik heb een groot deel van mijn jeugd overgewicht gehad en ongezond geleefd. Ik weet wat ik van mensen verlang als ik hen vraag een pad te volgen dat leidt naar gezondheid. Ik heb al die leefstijlveranderingen ook in mijn eigen leven doorgevoerd. Toen ik besloot aan mijn gezondheid en een optimale ‘oude dag’ te werken met gezonde voeding en een gezonde leefstijl, merkte ik dat ik me beter voelde. Het werd al snel een tweede natuur voor me. Ik geniet nu van het anti-ontstekingsdieet, onderhoud een actief geestelijk leven door dagelijkse meditatie, ben fysiek actief en heb een herstellende nachtrust. Ik heb het geluk bezig te zijn met bevredigend en belangrijk werk. Ook doe ik mijn best kalm te blijven, vrolijk en energiek. Verder heb ik een sterk netwerk van familie en vrienden, en mijn huisdieren. En elke dag geniet ik van een klein stukje pure chocola.”
Wie is dr. Andrew Weil?
Andrew Thomas Weil (68) is een Amerikaanse arts en verrichtte baanbrekend werk bij het populariseren van de integrale ofwel complementaire geneeskunde. Hij legt de nadruk op preventie, voeding, kruidengeneeskunde en lichaamswerk als aanvulling op reguliere medicatie en chirurgie.
Weil is oprichter en programmadirecteur van het Arizona Centrum voor Integrale Geneeskunde aan de universiteit van Arizona. Na dit centrum volgden tal van academische centra zijn voorbeeld. Inmiddels telt de Verenigde Staten 42 van dergelijke centra, waaronder de Mayo Kliniek en Harvard Medische School. Hij organiseert jaarlijks het congres ‘Voeding en Gezondheid, waar de laatste onderzoeksresultaten worden gepresenteerd
Weil schreef diverse bestsellers, waaronder ‘Optimaal gezond in 8 weken’. Hij runt de website drweil.com en is regelmatig te zien op de Amerikaanse tv. In 2005 riep Time Magazine hem uit tot één van de honderd invloedrijkste personen in de wereld.t