Fijnstof duikt steeds vaker op in het nieuws. Telkens weer blijkt het schadelijker en wijdverspreider dan we denken. Maar wat is het? En vooral: hoe vermijd je het?
Zwevende deeltjes
Fijnstof is een verzamelnaam voor stofdeeltjes die zo licht en klein zijn dat ze in de lucht blijven zweven. Deze minuscule deeltjes veroorzaken luchtverontreiniging en verplaatsen zich met behulp van de wind. Ze blijven dagen tot weken in de lucht zweven en kunnen zo duizenden kilometers afleggen.
Weetje: KNAL! Het eerste uur na de jaarwisseling zit er door het afsteken van vuurwerk een heel hoge concentratie fijnstof in de lucht.
Geen fijne stof
Omdat fijnstof zo klein is, adem je het makkelijk in. Bij inademing dringt het door tot in de luchtwegen. Uit onderzoek blijkt dat fijnstof longziekten kan veroorzaken, zoals astma, COPD en zelfs longkanker. Het kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van hart- en vaatzieken. Jonge kinderen en ouderen zijn extra gevoelig voor fijnstof, omdat hun longen kwetsbaarder zijn.
Wie dicht bij een snelweg of fabriek woont, vindt meer fijnstof in de lucht. Het is namelijk het gevolg van verbrandingsprocessen. Denk hierbij aan auto’s, elektriciteitscentrales en stookinstallaties. Waar fijnstof precies uit bestaat, is lastig te zeggen, want chemisch gezien zit het ingewikkeld in elkaar en de samenstelling wisselt. We weten wel dat de mens 45 procent van het fijnstof in Nederland veroorzaakt. De andere 55 procent komt uit natuurlijke bronnen zoals opwaaiend stof en zeezout.
In eigen huis
Ook thuis kun je fijnstof produceren door:
- allesbranders en open haarden te stoken
- te barbecueën
- sigaretten te roken
Weetje: De lucht is het meest vervuild in de Iraanse stad Ahwaz. Dichter bij huis adem je de minst schone lucht in de gemeenten Rotterdam en Schiedam.
Niet in mijn neus!
Liever geen fijnstof in jouw neus? Zoek dan geen plekken op met veel verkeer, fiets liever niet door de spits en sport niet in de buurt van een drukke weg. Tips die misschien iets haalbaarder zijn:
- Gebruik geschikte brandstoffen bij het stoken van een open haard of houtkachel (zeker geen bladeren of oud papier).
- Stook niet bij windstil en mistig weer.
- Rook niet binnen.
- Kies vaker voor het openbaar vervoer.
- Doe altijd de afzuigkap aan tijdens het koken.
- Zorg voor voldoende ventilatie.
Geen vuiltje aan de lucht
De schoonste lucht kun je in het noorden van ons land vinden, namelijk in de gemeenten Groningen en Haarlem. Van de niet-stedelijke gemeenten hebben de Waddeneilanden Vlieland en Terschelling de schoonste lucht, aldus het RIVM.
Luchtkwaliteit
De app ‘Luchtkwaliteit’ toont actueel gemeten waarden en geeft inzicht in de gemeten luchtverontreiniging. Zo ben je altijd op de hoogte.