Wie dr. Hedwig Vos Beroep huisarts in Den Haag Burgerlijke staat getrouwd, twee kinderen Behoort tot de top 3 voorvechters van vrouwengezondheid omdat … ze gepromoveerd is op het onderwerp preventie bij vrouwen.
“Als huisarts heb je met vrouwen natuurlijke contactmomenten. Zij komen op het spreekuur vanwege anticonceptie, een uitstrijkje of rondom de zwangerschap of overgang. Op momenten dat je als vrouw over het algemeen relatief gezond bent dus. Dat zijn mooie momenten om terloops te vragen naar hun leefstijl en ze te vertellen over preventie. Want vrouwen leven dan wel langer, ze zijn die extra jaren veelal ziek. Ik zie bijvoorbeeld bijna alleen nog maar vrouwen met longkanker in de praktijk. Terwijl dat eerder echt een mannenziekte was. Stoppen met roken is het beste wat je kunt doen voor je gezondheid en dat geldt zeker voor vrouwen, omdat vrouwenlongen toch gevoeliger blijken voor tabaksrook.”
“Maar ik heb het in die gesprekken niet alleen over roken, ook over werk, stress, afvallen, hoe je het thuis met de kinderen aanpakt of over sporten. En bewegen. Dát is een lastige. ‘Want dokter’, krijg ik dan te horen, ‘ik heb drie kinderen om voor te zorgen, een baan en mijn ouders hebben mijn hulp nodig. Ik lig ’s avonds uitgeput op de bank.’”
Stapeling van verantwoordelijkheden
“Tja, daar sta ik dan met mijn mond vol tanden. Sporten schiet er bij mij zelf ook te vaak bij in met een gezin met twee jonge kinderen en een drukke huisartsenpraktijk. Ik weet dus waar ze het over hebben. Tegelijkertijd weet ik ook hoe belangrijk het is om niet te veel stil te zitten. Inactiviteit is het nieuwe roken wordt weleens gezegd. Alhoewel ik het daar niet helemaal mee eens ben, is stilzitten wel funest voor je hart, vaten, spieren en gewrichten. En toch betrap ik mezelf erop dat ik een half uur rondjes rijd, zodat ik de auto dichtbij kan parkeren. Waarom zet ik hem niet gewoon wat verder weg, dan kom ik vanzelf aan mijn beweging. Ik weet dat ik als mens voorgeprogrammeerd ben om zo energiezuinig mogelijk te leven. Zie hier het dilemma. Want weinig bewegen en lekker vet en suikerrijk eten, is en blijft een valkuil voor ons allemaal. Maar als je dat weet, heb je al voorsprong. Bewustwording is een voorwaarde om je gedrag te kunnen veranderen. Dat probeer ik aan mijn patiënten door te geven.”
“Gezonde veranderingen doorvoeren in je leven kost echter tijd en energie en dat is een steeds zeldzamer goed geworden in deze samenleving. Veel mensen plegen roofbouw. We kunnen er ook niet zo gemakkelijk omheen. De overheid verwacht dat je als familie mantelzorg oppakt, naast de zorg voor je eigen gezin, naast je baan en dan moeten we ook nog eens tot ons 67e doorwerken. Die stapeling van verantwoordelijkheden treft vooral vrouwen en vertaalt zich naar hun gezondheid: slecht slapen, weinig tijd voor ontspanning, geen energie meer hebben om iets leuks te doen. Laat staan om gezonder te gaan leven. Niet voor niets zijn zelfhulpprogramma’s voor werkende moeders enorm in zwang. Alles om die ballen maar in de lucht te kunnen houden.”
“Dan moet je daarnaast ook nog eens gaan bewegen? Ja dus! Als je dat bij vrouwen voor elkaar wilt krijgen als arts, moet je je echt willen vastbijten. Dat doe ik dan ook. Ik ben een echte doorbijter. Want ik wil niet achter de feiten aanlopen; de grootste gezondheidswinst valt te behalen in het voorkomen van ziekte.”
Een betere gezondheid voor vrouwen, aldus Hedwig
->Voer het preconceptieconsult in
“De overheid houdt campagnes om ramen en deuren goed te sluiten, zodat je dieven buiten houdt, maar het preconceptieconsult voor mensen met een kinderwens zou betutteling zijn. Wat een onzin! Juist hier valt veel winst te halen voor onze gezondheid. 98 procent van de aanstaande ouders heeft minimaal één risicofactor. Als je die risico’s kent, kun je die vaak met leefstijlaanpassingen terugdringen, waardoor de kans op een gezond kind stijgt. Heb je een kinderwens? Ga dan eerst naar je huisarts of vroedvrouw voordat je je kinderwens realiseert. Het is belangrijk om bijvoorbeeld tijdig met foliumzuur te beginnen om een open ruggetje te voorkomen en het kan essentieel zijn voor je ongeboren kind om tijdig te stoppen met bepaalde medicijnen.”
-> Doe aan gezond egoïsme
“Meer rust, meer ruimte en meer ontspanning in je leven inbouwen. Het is absoluut niet egoïstisch om energie en tijd over te houden en die te investeren in jezelf. Dat is juist iets wat vrouwen over het algemeen te weinig doen. Zorg dus dat je niet alle verantwoordelijkheden op je werk, thuis, voor de kinderen en je zieke ouders naar je toetrekt. Het is belangrijk dat je energie overhoudt voor datgene wat je leuk vindt en wat gezond voor je is.”
Gezonder leven? Doe het zelf!
- Stop met roken. Tabaksverslaving is schadelijker voor vrouwenlongen én het vrouwenhart en -vaten dan die van mannen. Dat gaat zelfs op voor passief meeroken. Vrouwen hebben sowieso vaker longproblemen en ontwikkelen steeds vaker longkanker.
- Wanneer tijdens je zwangerschap hoge bloeddruk of zwangerschapsdiabetes optreedt, is dat jouw zwakke plek. Ofwel: de kans om later ‘echt’ diabetes of hoge bloeddruk te ontwikkelen is aanzienlijk, als je er nu geen werk van maakt. Door gezond te eten (veel groente en fruit, weinig suiker, weinig vlees, wel vette vis en gezonde afwisseling in granen) en genoeg te bewegen, kun je deze aandoeningen mogelijk uitstellen. Af en toe op controle bij de huisarts kan eveneens grotere problemen voorkomen.
- Bagatelliseer je eigen klachten niet. Het blijkt dat vrouwen met een hoger risico zich vaker dan mannen terecht bij de huisarts melden, waardoor problemen vroegtijdig getackeld kunnen worden.