Twee allesweters over eten en gezond eten (de orthomoleculair apotheker Gert Schuitemaker en de voedingstechnoloog Jac van Dongen), bundelden hun kennis over gezonde voeding in het boek ‘Fit met voeding’. gezondNU mocht voorproeven uit dit leerzame én lekkere boek.
7000 levens
Volgens Amerikaanse onderzoekers zou 25 microgram (1000 Internationale Eenheden) vitamine D per dag, twintig procent van de kanker in ons land voorkomen. Op jaarbasis kan dit zo’n zevenduizend levens redden.
‘Zonnevis’
Vitamine D krijgen we vooral binnen dankzij zonlicht. In de wintermaanden – als we liever binnen zitten – kan een behoorlijke portie vette vis eten, uitkomst bieden. Vooral zalm is rijk aan vitamine D, gevolgd door haring en op de derde plek: sardines uit blik. Het is de vraag of alleen vis eten genoeg is. Van de in voeding aanwezige vitamine D neemt ons lichaam gemiddeld maar vijftig procent op. Terwijl van de vitamine D in een supplement zo’n 55 tot 99 procent wordt opgenomen, aldus Schuitemaker.
Prima pinda’s
Diabetes voorkomen? Schuitemaker gooit pindakaas in de strijd. Vijf keer per week een laagje op de boterham zou preventief werken. Ook noten (de pinda is een peulvrucht) eten kan bescherming bieden tegen de ontwikkeling van diabetes. Eenmaal per week een portie van 28 gram maakt al een verschil. Waarschijnlijk heeft de combinatie van onverzadigde vetten en vezels een gunstige invloed op onze bloedsuikerspiegel.
Soja! (maar niet te vaak)
Af en toe is er zo’n product waarvan je denkt: dat kan alleen maar goed voor je zijn. Soja is er zo één. Vooral voor vrouwen in de overgang een aanrader, omdat het isoflavonen bevat. Deze stof, beter bekend als fyto-oestrogenen, vormen een mooie aanvulling op de verminderde oestrogeenproductie die optreedt vanaf de menopauze. Maar juist die hormoonachtige stoffen moet je, volgens Schuitemaker, niet te vaak eten. Het zou niet goed zijn voor de schildklier. Dus soja: ja! Maar niet elke dag. En bij voorkeur de biologische variant.
Bejaarde Popeyes
Een Amerikaans onderzoek onder een kleine duizend 65-plussers laat zien dat het eten van spinazie en andere foliumzuurrijke groente goed voor ons brein kan zijn. Aan het begin van de studie brachten de – toen nog gezonde – ouderen hun voedingspatroon in kaart. De wetenschappers schatten op basis van deze gegevens in wat de inname van foliumzuur, vitamine B6 en B12 was. Zes jaar later hadden 192 mensen de ziekte van Alzheimer ontwikkeld. Opvallend was dat degene die het meeste foliumzuur binnenkregen, veel minder vaak aan deze vorm van dementie leden. Dus Popeye had wel degelijk gelijk; van spinazie word je sterk. In ieder geval op mentaal vlak.
24 gram tegen hoge bloeddruk
Vezels zijn noodzakelijk om goed naar de wc te kunnen. Maar vezels doen meer. Ze kunnen een gunstig effect hebben op een te hoge bloeddruk. Dit blijkt uit een onderzoek van Harvard onder dertigduizend Amerikaanse mannen. De mannen die 24 gram vezels per dag aten, hadden beduidend minder vaak te kampen met een hoge bloeddruk, dan de proefpersonen die maar 12 gram vezels per dag aten. Fruitvezels hadden daarbij meer effect op de bloeddruk dan groentevezels.
Blij met een ei
Cholesterol heeft jarenlang in het verdomhoekje gezeten. Meer dan twee eieren eten per week was om die reden, uit den boze. Beide opvattingen blijken achterhaald. Zo speelt cholesterol een belangrijke rol bij het vormen van allerlei belangrijke stoffen in het lichaam, zoals geslachtshormonen, stresshormonen en vitamine D. Broodnodig dus.
De gezondheidskwestie rond eieren vergt wat meer uitleg. Laten we beginnen met te zeggen dat met een heel ei niets mis is. Een gekookt ei bevat juist allerlei stoffen die onze gezondheid bekrachtigen. Lecithine bijvoorbeeld. Ons lichaam kan dankzij die lecithine weer een andere stof aanmaken die beschermt tegen cognitieve achteruitgang.
Gaat de industrie met het ei aan de slag, dan wordt het een ander verhaal. Zo bevat eipoeder, een bewerkte grondstof die wordt gebruikt voor het maken van koekjes, gebak en snacks, oxycholesterol en dit stofje is niet goed voor de bloedvaten.
Het geheim van de wortel
Wortelen zijn goed voor je ogen, dat is algemeen bekend. Maar dat ze ook ons hart goed doen, zullen misschien minder mensen weten. Wetenschappers van de universiteit van Wageningen hebben het niveau van bètacaroteen in het bloed van Nederlandse mannen vergeleken met dat van mannen op het Griekse eiland Kreta. De Grieken hadden opmerkelijk hogere percentage bètacaroteen in hun bloed en daarbij amper problemen met hun hart. Dit in tegenstelling tot de Nederlanders.
Stop die dansende benen
Drink geen koffie
Op zich is het een onschuldige aandoening, maar het levert veel vrouwen slapeloze nachten op: rusteloze benen. Deze neurologische conditie geeft een onaangenaam gevoel in de benen, waardoor je het gevoel hebt ze te moeten bewegen. Vooral op middelbare leeftijd of tijdens de zwangerschap slaat dit euvel toe. Meestal is er geen duidelijke oorzaak en dat maakt het extra lastig een doeltreffende aanpak te vinden. Wat nog wel eens wil helpen, is om extra magnesium te gebruiken. Dit mineraal is belangrijk voor onze zenuwen en spieren. Magnesium vind je vooral in hazelnoten, amandelen, vijgen, granen en groene groente. Daarnaast schijnt cafeïne onze benen aan het dansen te krijgen. Dus minder koffie drinken en rustig aan met de chocolade, zou meer rust in de benen moeten geven.
En nog meer tips
- Sapje bij de maaltijd – IJzer uit voedingsmiddelen laat zich niet altijd makkelijk opnemen. Het gaat al een stuk beter wanneer er tegelijkertijd vitamine C wordt ingenomen. Een glaasje grapefruit- of sinaasappelsap bij de maaltijd is dus een aanrader.
- Afvallen – Wie wil afvallen, kan meer kilo’s kwijtraken als er driemaal daags een grapefruit wordt gegeten? Het gaat echt om het eten van de vrucht, het drinken van alleen het sap heeft niet hetzelfde resultaat.
- Hartbescherming – Wat hebben ui, thee, appel en rode wijn gemeen? Er zit quercetine in. Verschillende studies tonen aan dat dit stofje ons beschermt tegen hart- en vaatziekte. Vooral de kans op een herseninfarct slinkt aanzienlijk.
- Eczeem – Wist je dat kinderen die gedurende hun eerste twee levensjaren overwegend biologische zuivel eten, minder vaak eczeem ontwikkelen?
- Kanker – Dat knoflook kan beschermen tegen kanker is misschien al langer bekend. Maar minder bekend is, dat die bescherming het sterkst is als je knoflook rauw eet. Ja! Aan de knoflooksaus dus. Bij verhitting neemt de beschermende kracht van de stof allicine namelijk af.
Fit met voeding
‘Fit met voeding’ is geschreven door Gert Schuitemaker (orthomoleculair apotheker) en Jac van Dongen (voedingstechnoloog). Uitgeverij Kunstmag, ISBN 978 90 75 979 299, € 29,95.