De teller staat op 700 duizend. En geschat wordt dat 250 duizend Nederlanders niet van zichzelf weten dat ze diabetes hebben. Bovendien komen er elk jaar zo’n 70 duizend nieuwe geregistreerde patiënten bij.
Een epidemie, noemt Guy Rutten, hoogleraar diabetes aan het UMC in Utrecht, het verderop in deze special. “Vijf procent van de bevolking heeft het”, zegt hij. “En het eind is nog niet in zicht.”
Maria Hopman, onderzoeker aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, beaamt dit. “Ik zie steeds meer mensen die elk jaar een kilo zwaarder worden, maar geen idee hebben dat ze regelrecht op diabetes type 2 afstevenen.” En: “Er zijn ook steeds meer hoogopgeleide tweeverdieners die tot de risicogroep behoren. Zij hebben een druk gezinsleven en een drukke carrière en dan schiet het sporten erbij in.”
Het Diabetes Fonds staaft deze beweringen met harde cijfers. Jaarlijks maakt diabetes net zo veel dodelijke slachtoffers als borstkanker: drieduizend. Daarnaast overlijden er nog veel meer mensen aan de gevolgen van diabetes, zoals hart- en vaatziekten, herseninfarct, dementie en nierfalen, wat het getal tot boven de tienduizend doden per jaar brengt.
Kortom, de noodklok luidt. En dus brengt gezondNU deze special. Het goede nieuws is namelijk: door je leefstijl nu aan te passen, kun je grotendeels voorkomen dat je in de toekomst diabetes type 2 krijgt. En ook op diabetes type 1 hebben leefstijlveranderingen een positief effect.
De moeite waard dus, want leven met diabetes is allesbehalve een zoet sprookje. Het is keihard werken. Dat vertelt actrice Izaira Kersten. Haar moeder overleed aan de gevolgen van diabetes type 2. Izaira: “Als zij beter geholpen zou zijn en geweten had wat ik nu wist, had ze misschien nog geleefd.”
Kennis redt levens. De wetenschapper, hoogleraar, coach en ervaringsdeskundige Izaira zijn ervan overtuigd. Ze drukten ons met de neus op de feiten. Lees, beweeg én leef!
“De worsteling met mijn ziekte heeft me milder gemaakt”
Izaira Kersten is actrice en moeder van twee dochters. Sinds haar 26e heeft ze diabetes type 1. Nadat ze lang met de ziekte worstelde, kan ze haar angsten, boosheid en frustraties nu omzetten in iets positiefs. “Diabetes heeft me gemaakt tot de actrice die ik nu ben.”
“In het laatste jaar van de toneelschool voelde ik me steeds vaker niet helemaal fit. Ik had last van moodswings, moest continu plassen en had een niet te lessen dorst. Het bleek diabetes type 1 te zijn. Toen de diagnose gesteld werd, had ik eigenlijk geen idee wat diabetes inhield. Iets met suiker, wist ik.
De internist zei dat ik moest gaan spuiten. Maar dat wilde ik niet. Ik wilde geen patiënt zijn. Achteraf herinner ik me van die fase vooral de woede. Waarom trof deze ziekte mij? Waarom zou ik er nooit meer vanaf komen?
De ziekte had niet alleen lichamelijk zijn weerslag, maar ook emotioneel. Ik belandde in een rouwproces waarin ik afscheid moest nemen van de gezonde Izaira die midden in het leven stond.”
Hele zak chips
“Achteraf vind ik het ‘fijn’ dat ik de ziekte pas op mijn zesentwintigste kreeg. Ik had al veel leuke dingen gedaan. Bovendien stond ik nu veel zekerder in het leven dan wanneer ik het als puber had gekregen. Toch heb ik erg met de ziekte geworsteld. De boosheid die ik voelde, uitte zich aanvankelijk in opstandigheid. Ik spoot altijd wel braaf, maar soms dacht ik: wat nou, regelmaat? Dan ging ik de hele nacht stappen en bier drinken. Of ik at een hele zak chips leeg, juist omdat het niet mocht. Uiteindelijk had ik daar natuurlijk alleen mezelf mee. Soms kostte het me een hele dag om hier van bij te komen.”
Zielsgelukkig
“Later kon ik die boosheid en teleurstelling omzetten in iets positiefs: een creatief proces. Diabetes heeft me gemaakt tot de actrice die ik nu ben.”
“Als actrice kan ik laten zien hoe het is om diabetes te hebben. Met de voorstellingen Candy en Suiker wil ik mensen in beweging brengen. Dat hoeft niet groots te zijn. Het kan een puber zijn die na het zien van de voorstelling ineens wél een manier vindt om met zijn ouders over zijn angsten en zijn ziekte te praten. Of een naaste van een moeder met een diabetisch kind die plotseling begrijpt hoe dat voor haar is. Of gewoon iemand die zich herkent en zich daardoor minder alleen voelt. Als ik dat soort dingen terughoor van het publiek, maakt dat me zielsgelukkig.”
Andere moeder
“Ook als mens heeft diabetes me veranderd. De worsteling met mijn ziekte heeft me milder gemaakt, maar ook sterker. Ik kan nu veel beter naar mijn lichaam luisteren en voel wat het nodig heeft.”
“Soms vraag ik me af of ik een andere moeder zou zijn geworden als ik geen diabetes had gehad. Dan ben ik bang dat ik mijn dochters tekortdoe door mijn ziekte. Het kan zijn dat het de hele middag heel gezellig is en ik echt zit te genieten. Als mijn bloedsuiker daalt, kan ik echter ineens chagrijnig en geïrriteerd raken en heb ik het gevoel dat ik de drukte niet aankan. Dan is de beperking van mijn ziekte heel voelbaar. Soms zou ik mijn meiden uit willen leggen waarom ik af en toe zo doe, maar dan vraag ik me af of ik ze daarmee moet belasten. Ze zijn nog zo klein. Dat soort vragen zetten me soms aan het piekeren en dan baal ik enorm van mijn ziekte.”
Schrijnend
“Sinds kort ben ik nog bewuster met voeding bezig. Ik lees boeken en tijdschriften over orthomoleculaire voeding en pik daar uit wat voor mij werkt. Het is een ongelofelijke eyeopener dat ik merk dat mijn bloedsuiker veel minder schommelt. Ik voel me fitter. Ik leer nog steeds over mijn ziekte, over hoe ik ermee om moet gaan en over het belang van voeding en beweging. Dat maakt het extra schrijnend dat mijn moeder overleden is aan de gevolgen van diabetes type 2. Ik was toen dertig. Als zij beter geholpen zou zijn en geweten had wat ik nu wist, had ze nu misschien nog geleefd. Dat is een verdrietig besef. Aan de andere kant maakt dat mijn werk als ambassadeur voor het Diabetes Fonds heel waardevol. Met meer wetenschappelijk onderzoek naar diabetes kunnen mensen zoals mijn moeder ooit misschien genezen van diabetes type 2. Wie weet geldt dat ooit ook wel voor diabetes type 1.”
Wat is diabetes?
Heel simpel gezegd kan het lichaam bij diabetes de hoeveelheid suiker in het bloed niet meer regelen. Dat gebeurt bij gezonde mensen met het hormoon insuline.
Wat is het verschil tussen type 1 en 2?
De twee belangrijkste soorten diabetes zijn diabetes type 1 en diabetes type 2. Hoewel ze op elkaar lijken, zijn ze verschillend. Bij type 2 maakt het lichaam minder insuline aan en reageert het lichaam niet goed op insuline door insulineongevoeligheid. Bij type 1 maakt het lichaam helemaal geen insuline aan.
Hoe krijg je type 1?
Diabetes type 1 ontstaat vaak in korte tijd en meestal bij mensen onder de dertig jaar. Zij moeten dagelijks een aantal keren insuline spuiten. Wetenschappers zijn er nog niet over uit waardoor de ziekte veroorzaakt wordt. De risicofactoren liggen waarschijnlijk in de sfeer van voeding en virussen in combinatie met genetische aanleg. Het is dus nog onbekend hoe de ziekte kan worden voorkomen.
Hoe krijg je type 2?
Diabetes type 2 ontstaat door een combinatie van erfelijke aanleg, overgewicht en weinig beweging en ontwikkelt zich langzaam. Mensen met diabetes type 2 krijgen vaak medicijnen en leefstijladviezen. Ongeveer een op de vijf moet op den duur insuline spuiten.
Een op de tien diabetespatiënten heeft diabetes type 1, de andere negen hebben diabetes type 2.
“We praten veel over twijfels die ze heeft”
Type 1
Type 2
- Als een broer of zus het heeft: 15-20 procent
- Als een vader of moeder het heeft: 10-20 procent
- Als beide ouders het hebben: 20-40 procent
- Als de ouders en broers of zussen het hebben: 25-70 procent
- Als een eeneiige tweelingbroer of -zus het heeft: 70-90 procent
Diabetes is er altijd
Brigiet Brink is coach en heeft zelf diabetes. Ze weet dus als geen ander dat deze ziekte niet alleen een medische, maar ook een emotionele kant heeft. Nu coacht ze mensen om beter met hun ziekte om te gaan. “Veel mensen kampen met verdriet, angst en boosheid.”
“In 2005 kreeg ik te horen dat ik diabetes type 1 had. Ik liep rond met allerlei vragen. Wat betekende diabetes voor mijn leven? Ik merkte dat er weinig tot geen aandacht was voor die psychologische kant van de ziekte. In het ziekenhuis en bij de huisarts vragen de artsen en verpleegkundigen: ‘Hoe gaat het met je diabetes?’ Nooit: ‘Hoe gaat het nou met jou? Red je het wel?’ Daar had ik enorme behoefte aan. Ik was zelf al jaren werkzaam als coach en had behoefte aan coaching. Dus besloot ik mijn ervaringen, onzekerheden en angsten met een coach te delen. Dat heeft me enorm geholpen mijn ziekte te accepteren en mijn leven weer snel op de rit te krijgen. Toen wist ik: hier moet ik iets mee doen. Er zijn vast nog veel meer mensen die tegen de emotionele problemen van diabetes aanlopen. Dus werd ik diabetescoach.”
Extra baan
“Wat de ziekte vooral zwaar maakt, is dat je haar nooit kunt loslaten. Je moet je altijd bewust zijn van je suikerwaarden en een paar stappen vooruit denken. Hoe hoog is je waarde? Wat ga je eten? Hoe laat? Wat zal dat doen voor je suikerwaarden? Hoeveel moet je dan spuiten? Het is bijna alsof je er een extra baan bij hebt die anderen niet zien. Die voortdurende bewustheid levert vaak veel stress op. Mensen met diabetes hebben daarom relatief meer kans om een burn-out of een depressie te krijgen.”
“Ook angst komt vaak voor bij diabetes. Angst voor een hypo (een te lage suikerspiegel die kan uitmonden in een coma), maar ook angst voor ernstige complicaties op lange termijn, zoals blindheid, hart- en vaatziekten of amputatie. Die angst steekt bij mij ook nog weleens de kop op. Ik heb twee dochters van zes en drie en die hoop ik zo lang mogelijk te zien opgroeien.”
Waarom ik?
“Ik voelde vooral boosheid en verdriet toen ik voor het eerst hoorde dat ik diabetes had. Ik had altijd gezond gegeten, veel gesport en nooit gerookt. Waarom werd ik dan ziek? Daar worstelen veel mensen mee. Ik begeleid een man van zestig die zijn leven lang hard gewerkt heeft. Nu hij diabetes type 2 heeft, kan hij amper nog lopen en moet hij voor het eerst in zijn leven anderen om hulp vragen. Dat vindt hij heel moeilijk. De eerste sessies heeft hij alleen maar gehuild, zo veel verdriet zat er bij deze man.”
“Voor pubers komt er vaak strijd met hun ouders bij kijken. Kinderen zijn niet zo bezig met de langetermijneffecten van de ziekte, maar hun ouders wel. Dat zorgt voor botsingen. Ouders willen zicht en controle houden op de manier waarop hun kind met zijn ziekte omgaat. Maar die bemoeizucht wordt door het kind vaak opgevat als een gebrek aan vertrouwen.”
Wees open
“Voor iedereen brengt diabetes andere emoties met zich mee. Daarom is het lastig om te zeggen wat je moet doen of laten om de diabetes een plek te geven. Ik denk dat het vooral belangrijk is om er open over te zijn. Ik heb een jonge vrouw gecoacht die op haar werk geheimhield dat ze diabetes type 1 heeft. Dat is ongelofelijk zwaar. Het is bijna alsof ze een dubbelleven leidde, want meten en spuiten deed ze op het toilet. Ze was bang voor vooroordelen en dat ze ontslagen zou worden vanwege haar ziekte. Inmiddels heeft ze het op haar werk verteld. Iedereen was vol begrip en zij voelt zich opgelucht. Openheid is heel belangrijk. Niet alleen omdat je omgeving dan weet wat je hebt en hoe zwaar dat soms kan zijn, maar ook omdat schaamte en geheimen veel stress opleveren. Dat heeft nu juist een negatief effect op diabetes. Ik ben blij dat ik mijn diabetes heb kunnen omzetten in mijn werk als coach. En dat ik op deze manier mensen kan helpen hun diabetes te accepteren, zodat de kwaliteit van leven én de medische kant van diabetes verbeteren.”
Tips van Brigiet
- Wees open over je ziekte.
- Leg je metertje of tasje met insuline open en bloot op tafel als je het moeilijk vindt om tegen onbekenden direct over je diabetes te beginnen. Dat maakt de drempel om erover te praten voor beide partijen lager.
- Wees niet bang voor negatieve reacties. Eigenlijk reageren mensen nooit vervelend, maar juist geïnteresseerd.
- Neem eerst één persoon in vertrouwen en bouw langzaam het kringetje uit.
- Deel je angsten. Praat erover met vrienden, zoek via forums contact met lotgenoten of maak een afspraak met een diabetescoach.
- Begrijp je ziekte. Als je goed snapt hoe diabetes werkt, heb je minder angst voor hypo’s en de gevolgen op lange termijn.
- Beweeg. Sporten en bewegen helpt niet alleen tegen stress en angst, het is ook nog eens heel gezond voor je lichaam als je diabetes hebt.
- Stop met piekeren. Onderzoek wat voor jou werkt: trek de natuur in, doe aan yoga of volg een cursus mindfulness.
- Zoek op tijd hulp, zodat je niet in een depressie of een ‘diabetes-burn-out’ raakt.
Pleidooi voor bewegen
Diabetes is een epidemie. Het aantal mensen met de ziekte stijgt. Er is echter ook goed nieuws. Met een gezonde leefstijl is diabetes te voorkomen en in sommige gevallen zelfs te genezen.
De teller staat op 700 duizend. En geschat wordt dat 250 duizend mensen niet van zichzelf weten dat ze diabetes hebben. Bovendien komen er elk jaar zo’n 70 duizend nieuwe geregistreerde patiënten bij.
Een epidemie, noemt prof. dr. Guy Rutten het. Hij is hoogleraar diabetes aan het UMC in Utrecht en werkt daarnaast nog twee dagen per week als huisarts in Beuningen. “Vijf procent van de bevolking heeft het”, zegt hij. “En het eind is nog niet in zicht.”
Prof. dr. Maria Hopman, inspanningsfysioloog en onderzoeker aan de Radboud Universiteit in Nijmegen: “Vroeger werd altijd van ouderdomssuiker gesproken als het over diabetes type 2 ging, maar de werkelijkheid heeft ons allang ingehaald. Ook jongeren krijgen het tegenwoordig.”
Hoe dat komt? Hopman: “Door overgewicht en inactiviteit, oftewel te weinig beweging. Dat is een dodelijke combinatie.”
Buikvet
Rutten houdt zich al dertig jaar met de ziekte bezig. Niet alleen als arts, maar ook als onderzoeker. “Of je kans loopt diabetes type 2 te krijgen, hangt af van een combinatie van erfelijkheid, overgewicht en gebrek aan beweging”, zegt hij. “De meeste mensen met diabetes type 2 zijn te dik. Vroeger dachten we dat buikvet niks deed, maar inmiddels weten we dat zich daarin allerlei hormoonachtige stoffen ontwikkelen die onze hormoonhuishouding in de war schoppen. Overgewicht heeft op die manier dus ook effect op het hormoon insuline en de werking van de alvleesklier. De bloeddruk stijgt en het glucosepeil in het bloed ook. De gevolgen zijn ernstig. Door een infectieus proces brengt diabetes veel schade toe aan zowel de kleine als de grote bloedvaten. Daarmee verhoogt het de kans op hart- en vaatziekten, beroertes, oog- en nierproblemen en dementie.”
Voorkómen
Gelukkig is in verschillende studies aangetoond dat diabetes te voorkomen is. Rutten: “Diabetes type 2 heb je niet van de een op de andere dag. Het is een proces dat langzaam verloopt. Eerst kom je in een stadium waarin je minder gevoelig raakt voor insuline, daarna volgt het stadium dat prediabetes genoemd wordt. De stadia hangen samen met de glucosewaarden in het bloed. Bij een nuchtere glucosewaarde van zeven of hoger spreken we van diabetes.”
Op haar site stelt de Diabetesvereniging Nederland dat een tot twee derde van de mensen met prediabetes binnen zes jaar diabetes ontwikkelt. Voor mensen in de beginfase is dat één op drie. In die voorstadia kan het tij echter nog worden gekeerd. Rutten: “We weten dat mensen hun risico met meer dan de helft kunnen verlagen als ze hun leefstijl aanpassen in het voorstadium van diabetes. Wat werkt, verschilt van persoon tot persoon. Ik denk dat daar een primaire verantwoordelijkheid ligt voor huisartsen. Als huisarts ken je je patiënten een beetje. Dan weet je of iemand meer resultaat zal boeken met gezond eten of met meer bewegen.”
Lourdeseffect
Maria Hopman is hoogleraar fysiologie en onderzocht tijdens de Nijmeegse Vierdaagse of wandelen een gunstig effect heeft op de gezondheid van mensen met diabetes. Haar bevinding: mensen die veel wandelen, hebben minder medicatie nodig. Sommigen hebben zelfs helemaal geen medicatie meer nodig. Dat effect noemt zij ook wel het ‘Lourdeseffect’ van beweging.
“Eigenlijk werkt het heel simpel”, zegt zij. “Ons lichaam heeft energie nodig om te functioneren. Spieren zetten suikers om in energie. Insuline is de stof die de suikers naar de spieren begeleidt. Als je je spieren niet gebruikt, hebben ze ook geen energie nodig. Dan sukkelen ze in en worden ze ongevoelig voor insuline. Zodra je gaat bewegen, hebben de spieren wél energie nodig, ze verbruiken meer suikers en worden weer gevoeliger voor insuline.”
Mensen met diabetes type 1 hebben ook baat bij beweging, volgens Hopman. “Zij maken weliswaar zelf geen insuline aan, maar beweging maakt ze wel gevoeliger voor insuline. Dus hoeven ze minder te spuiten.”
Er is nog een reden waarom bewegen misschien goed zou zijn tegen diabetes. In onderzoek met dieren is aangetoond dat de vetcellen door beweging minder schadelijke hormoonachtige stoffen produceren en de glucosehuishouding dus minder in de war schoppen. Of dit bij mensen ook zo werkt, is nog niet bewezen. Hopman: “Wat wel bewezen is, is dat mensen met overgewicht die bewegen minder kans hebben op diabetes type 2 dan mensen met overgewicht die niet bewegen. Om de kans op diabetes te verkleinen, volstaat het om een halfuur per dag te bewegen. Dat mag ook drie keer tien minuten zijn. Helaas voldoet vijftig procent van de Nederlanders niet aan die norm.”
Luchtig over diabetes
Het Diabetes Fonds schat dat diabetes jaarlijks net zo veel dodelijke slachtoffers maakt als borstkanker: drieduizend. Daarnaast overlijden er nog veel meer mensen aan de gevolgen van diabetes, zoals hart- en vaatziekten, herseninfarct, dementie en nierfalen, wat het getal tot boven de tienduizend doden per jaar brengt. Ondanks de ernstige gevolgen doen mensen vaak luchtig over diabetes.
Rutten: “Diabetes wordt onderschat in aantal, maar ook in ellende. Mensen denken: kanker, daar ga je dood aan, maar met diabetes valt goed te leven. Dat is ook zo. Totdat je complicaties krijgt. Dan daalt de kwaliteit van leven aanzienlijk.”
Toch is de bewustwording over diabetes volgens Rutten de afgelopen jaren toegenomen. “In de jaren negentig is de opsporing van diabetes aanzienlijk verbeterd. Huisartsen, cardiologen en patiënten zijn er veel alerter op geworden. Bovendien is de zorg gigantisch verbeterd. Artsen behandelen beter en patiënten komen veel trouwer op controle. Nederland heeft de beste diabeteszorg van de wereld.”
Als het aan Hopman ligt, komt diabetes nog beter op de kaart, zodat ook mensen zonder diabetes beter weten wat de ziekte inhoudt. “Ik zie steeds meer mensen die elk jaar een kilo zwaarder worden, maar geen idee hebben dat ze regelrecht op diabetes type 2 afstevenen. Er zijn ook steeds meer hoogopgeleide tweeverdieners die tot de risicogroep behoren. Zij hebben een druk gezinsleven en een drukke carrière en dan schiet het sporten erbij in. Hoe meer mensen van de risico’s weten, hoe beter. Door bewegen kunnen we de epidemie van diabetes type 2 voorkomen en de situatie verbeteren voor degenen die al diabetes hebben. Er valt nog wel een slag te maken als het om bewustwording gaat.”
Opvallende feiten
- 3000: het aantal dodelijke slachtoffers dat diabetes jaarlijks maakt, aldus het Diabetes Fonds. Dit zijn net zo veel slachtoffers als borstkanker maakt.
- 50 procent van de Nederlanders beweegt minder dan dertig minuten per dag.
- 70.000: zo veel nieuwe diabetespatiënten komen er jaarlijks in Nederland bij.
Diabetes komt niet alleen
Diabetes brengt op den duur schade toe aan zowel de kleine als de grote bloedvaten. Daarmee verhoogt het de kans op hart- en vaatziekten, beroertes, oog- en nierproblemen en dementie.
Diabetes is dodelijk
Jaarlijks overlijden er drieduizend mensen aan diabetes. Daarnaast overlijden er nog veel meer mensen aan de gevolgen van diabetes, zoals hart- en vaatziekten, herseninfarcten, dementie en nierfalen, wat het getal tot boven de tienduizend doden per jaar brengt.
Eten met diabetes
Vroeger (gelukkig al best lang geleden!) mochten mensen met diabetes geen suiker eten, omdat dit de bloedsuiker zou opjagen. Maar álle verteerbare koolhydraten, dus bijvoorbeeld ook die in aardappelen en brood, verhogen de bloedsuikerspiegel. Daarom is regelmatig en gezond eten bij diabetes extra belangrijk. Ook omdat overgewicht diabetes nadelig beïnvloedt.
Vermijd om die reden ongezonde tussendoortjes en overvloedige (feest)maaltijden met veel verzadigde vetten, geraffineerde koolhydraten en veel suikers. Kies liever voor magere en halfvolle melkproducten, neem mager vlees en eet meer vis. Vette vis is goed, ook voor iedereen die diabetes wil voorkomen.
Eet verder veel groenten, genoeg vers fruit en vezelrijke ongeraffineerde producten zoals peulvruchten en hele granen (volkorenbrood, zilvervliesrijst). Die laatsten doen de bloedsuikerspiegel geleidelijk stijgen. Producten die de bloedsuikerspiegel snel laten stijgen, zoals geraffineerde suikers, suikerhoudende frisdranken en geraffineerde graanproducten van witte bloem, kun je beter laten staan.
Suikervrij gebak hoeft niet
Iemand met diabetes hoef je echt geen suikervrij gebak te serveren, zoals vroeger vaak gedacht werd. Suikervrij gebak bevat juist erg veel slechte vetten die dikmakend zijn. Als je diabetes hebt, is er niets mis met af en toe een gebakje, want suiker met mate mag best. Dit is trouwens ook een belangrijke voedingsregel als je geen diabetes hebt.
Kookboeken
- Diabetes Kookboek, Antony Worrall Thompson, i.s.m. Diabetes Vereniging Nederland, Uitgeverij Unieboek Spectrum
- Het grote diabeteskookboek, Bridget Jones, Veltman Uitgevers
Meten is weten
Bij diabetes wordt zo veel mogelijk geprobeerd de bloedsuikerspiegel niet te veel te laten stijgen en dalen. Of een behandeling daarin slaagt, laat de HbA1c-waarde zien. Dit is een afkorting voor hemoglobine van het type A1c in het bloed.
Hemoglobine is een onderdeel van de rode bloedcellen en vervoert zuurstof in ons lichaam. Daarnaast hecht het zich aan glucose in het bloed. Hoe meer glucose er in het bloed zit, hoe hoger de HbA1c-waarde. Omdat rode bloedcellen twee tot drie maanden leven, geeft de HbA1c-waarde een goede indruk van de gemiddelde bloedglucosewaarde van de afgelopen twee tot drie maanden. De streefwaarde ligt op < 53 mmol/mol (tot april 2010 werd dit uitgedrukt als 7 procent).
Een HbA1c-meting vervangt niet de zelfcontroles van de bloedsuikerwaarde. Een gemeten bloedglucosespiegel is een momentopname, de HbA1c-waarde vertelt iets over de waardes gedurende de afgelopen maanden.
Meer weten over diabetes?
- Dvn.nl, Diabetesvereniging Nederland
- diabetesfonds.nl, Diabetes Fonds
- testuwleefstijl.nl