Longarts Nanke Breederveld werkte jarenlang in het Nederlands Astmacentrum in Davos, hoog in de Zwitserse bergen. “Een prachtige setting waar Nederlandse astmapatiënten kunnen revalideren.”
“Ik zal nooit vergeten dat er een Amsterdamse vrouw was opgenomen, een nog vrij jonge vrouw uit een Amsterdamse volksbuurt. Ze vertelde dat ze thuis vaak zo kortademig was dat ze niet veel anders kon dan voor het raam zitten en de straat in kijken. Aanvankelijk had ze helemaal geen zin om naar de bergen te gaan om te revalideren. ‘Bérgen, ik moet er niet aan denken, nee, geef mij maar Amsterdam!’ Haar longarts in Nederland wist haar er ten slotte van te overtuigen dat het zó niet langer kon. Ze gebruikte veel te veel medicijnen en werd dik van de prednison, wat bewegen nog verder bemoeilijkte. Ze sliep slecht en had pijn in haar botten. En ze was nog maar midden veertig. Met forse tegenzin reisde ze naar Davos. Daar deed ze zo goed en zo kwaad als het ging mee aan alle activiteiten. Binnen een paar weken trad er een spectaculaire verbetering in haar toestand op. Ze kon haar medicatie drastisch verlagen, had geen pijn meer, sliep beter. Thuis was ze bezig geweest met overleven, de dagen door zien te komen, ploeteren met benauwdheid en niks kunnen. Nu lukte het haar om anders naar zichzelf te kijken. Het was, zoals ze tegen mij zei, ‘of het kwartje viel.’ Door de snelle verbetering voelde ze zich als het ware herboren. Dat vond ik zo bijzonder om mee te maken. Ineens zag ze in dat ze zelf een belangrijk aandeel had in haar leven, dat ze een rol kon spelen om haar situatie te verbeteren, en stond ze open voor mogelijkheden tot verandering. Ze voelde hoe prettig bewegen was, ging fietsen, kon afvallen, zag dat haar leven méér in kon houden dan alleen maar voor het raam hangen. Ze maakte een complete metamorfose door. Na drie maanden ging ze terug naar Nederland en had nog wel twee jaar echt profijt van haar verblijf in het NAD. Toen meldde ze zich weer bij haar longarts in Amsterdam en vroeg om een nieuwe opname in Davos, want ze wilde het nooit meer zo ver laten komen. Al bleef ze moeite houden met de bergen …”
“Van mijn Amsterdamse patiënt heb ik geleerd dat mensen in staat zijn om veel zaken in hun leven te veranderen als ze lichamelijk eenmaal niet meer zo gehinderd worden door hun ziekte. Als mensen lichamelijk snel verbeteren, kunnen er wonderen gebeuren. En blijkbaar is er iets in Davos wat dat mogelijk maakt. Zelf ontdekte ik dat ik het beste resultaat bereikte door mee te bewegen met de patiënt. Niet alleen letterlijk, in de bewegingsles, maar vooral figuurlijk. Als een patiënt bijvoorbeeld niet met een bepaalde inhalator voor zijn pufjes uit de voeten kon, liet ik hem zo tien andere proberen. Aansluiten bij iemands behoeften. Het is zo mooi om patiënten dan te zien opknappen. Ook al hebben ze een hekel aan de bergen, als het kwartje valt, verandert hun leven.”
“Het astmacentrum in Davos bestaat gelukkig nog steeds. Helemaal Nederlands, maar wel in de Zwitserse bergen. Als longarts in Groningen werd ik destijds gevraagd om er te komen werken. Daarvoor had ik in het Academisch Ziekenhuis Groningen meerdere ernstig zieke chronische longpatiënten gezien die enorm opknapten na een verblijf in het NAD. Toen ik er zelf werkte zag ik dat ook keer op keer gebeuren. Ongetwijfeld draagt de goede luchtkwaliteit eraan bij en het op deze grote hoogte afwezig zijn van allergenen, met name huisstofmijt, waar patiënten in Nederland zo’n last van kunnen hebben. Maar ook de aanpak en inzet van het behandelteam waren bijzonder heilzaam, iedereen werkte met iedereen samen. Longarts, fysiotherapeut, diëtist, bewegingstherapeut, psycholoog, verpleegkundige en andere disciplines zetten zich met elkaar in om de patiënten zoveel mogelijk te laten profiteren van hun verblijf in Davos. Het was ontzettend fijn om in dat team te werken. Ik was een enthousiast teamlid en deed aan alles mee, tot aan de bewegingstherapie toe. Stond ik daar te huppelen naast mijn patiënten! Ik leerde mijn patiënten zóveel beter kennen door met hen mee te doen en hen mee te maken in allerlei situaties. Daardoor kon ik mijn adviezen nog beter op hen afstemmen. Ik leerde letterlijk en figuurlijk meebewegen met mijn patiënten.”
Nanke Breederveld is gepensioneerd longarts en werkte onder andere in Academisch Ziekenhuis Groningen, Davos en Hilversum. Haar passie ligt bij de chronische patiënt.