Negen jaar geleden werd bij Roos Jongejans een tumor in haar linkerborst ontdekt. Ze kiest voor een leven met één borst.
“Toen ik vrij snel na mijn borstamputatie naar de sauna ging, merkte een vrouw op dat ze het knap vond dat ik zo naar de sauna durfde. Ze bedoelde het goed, hoor, maar ik zeg toch ook niet tegen haar dat ik het stoer vind dat zij naar de sauna durft met zo’n dikke kont? Ik begrijp dat mensen het raar vinden, maar ik mis mijn borst helemaal niet. Ik schaam me eerder voor het feit dat ik een buikje heb.”
“Mijn eerste chirurg was een vrouw, die voelde wel aan hoe ik erover dacht. Maar haar mannelijke collega’s die ik nu tijdens de jaarlijkse controle zie, kunnen het niet laten erover te beginnen. Negen jaar na dato krijg ik nog steeds standaard een folder over borstreconstructie in mijn handen gedrukt. Dat heb ik echter nooit gewild. Ik heb er wel naar geïnformeerd, omdat ik wilde weten wat mijn opties waren, maar de behoefte kwam er gewoon nooit. Ik ben tevreden met hoe ik eruitzie en heb geen zin in een operatie waarvan je weer wekenlang moet herstellen.”
Slijtende protheses
“Zo’n operatie is niet zonder risico’s. Ik ken iemand die het gedaan heeft en zij heeft er meer ellende van dan van de borstamputatie zelf. Met alleen een borst ben je er nog niet, hè? Er moet nog een tepel worden gemaakt, een tepelhof getatoeëerd, en dan moet ook nog je andere borst aan de nieuwe worden aangepast. Waarom zou ik me dat allemaal op de hals halen als ik me met één borst ook goed voel?”
“Zonder prothese ziet het er wel raar uit. Ik heb cup D, dus dat valt wel op. Maar ik trek mijn beha aan en er zit weer een borst. Ik heb een heel fijne winkel hier in de buurt gevonden die gespecialiseerd is in prothesebeha’s. De Hema heeft ook zo’n service, maar die beha’s bieden nauwelijks ondersteuning en gaan snel stuk. Zo’n prothese is een onderdeel van je lichaam, die moet gewoon goed zitten. Ik heb ook een speciale zwemprothese, die is lichter, want natte badkleding biedt minder ondersteuning. De prothese zelf slijt ook natuurlijk. Elke twee jaar mag ik van de verzekering een nieuwe uitzoeken.”
“Laat ik duidelijk zijn: ik vind mezelf er niet mooier op geworden. Zelfs met prothese moet ik opletten dat ik geen kleding met een te lage hals draag, want ik heb maar een half decolleté. Maar ik voel me niet minder aantrekkelijk en word niet ongelukkig als ik mezelf naakt in de spiegel bekijk. Het helpt misschien dat ik nooit onzeker over mijn lijf ben geweest. Ik vind het belangrijk om er leuk en verzorgd uit te zien, maar daar heb ik geen borsten voor nodig.”
Hij grijpt soms mis
“Sommige vrouwen zeggen dat ze zich minder vrouwelijk voelen na een borstamputatie. Voor mij zit vrouw-zijn niet in de vorm. Het gaat om uitstraling, gedrag, je manier van bewegen. Het feit dat ik kinderen heb gedragen en borstvoeding heb gegeven, zelfs met één borst, dát is voor mij de ultieme vrouwelijkheid.”
“Naar mannen met wie ik een relatie heb, ben ik er altijd open over geweest. Ook tijdens een onenightstand zeg ik het meteen. Eén man was zelfs opgelucht; die was bang dat ik ging vertellen dat ik eigenlijk een man was. Mijn huidige vriend heeft er ook nooit een probleem mee gehad, al grijpt hij soms nog steeds mis. Dan moet ik ontzettend hard lachen. Gelukkig voor hem is hij meer een billenman. Daar waar eerst mijn borst zat, is het nu ongevoelig, omdat de zenuwen zijn doorgesneden. Mijn borsten waren nooit erg gevoelig, maar het is niet te vergelijken met de gevoelloosheid die ik bij mijn amputatie voel. Gelukkig heb ik nog steeds een gezonde borst.”
“Een paar jaar geleden liep ik de Dam tot Damloop voor de Amazones, een stichting voor vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad. Volgens de mythe hakten de Amazones hun borst af om in de strijd beter te kunnen boogschieten. Ik moest ook een borst missen om te kunnen overleven. Op die manier bekeken heeft het zelfs iets stoers. Het is het bewijs dat ik een dodelijke ziekte heb overleefd.”