Melatonine is mateloos populair als slaapmiddel. Maar melatonine is óók een hormoon. En waar we normaal erg op onze hoede zijn voor hormonen (cortisoncrème, hormonen tegen de overgang) lijken we melatonine te zien als hét natuurlijke slaapmiddel. Is het slikken van dit middel wel zo onschuldig?
Hormoon van de nacht
Melatonine heeft de tegengestelde werking van adrenaline; het zorgt ervoor dat je lichaam weet dat het nacht is. Daarom wordt het ook wel ‘het hormoon van de nacht’ genoemd. De pijnappelklier, een kleine klier aan de achterkant van de hersenen, maakt melatonine aan en geeft dit af aan het bloed. Overdag wordt er niet of nauwelijks aangemaakt, maar als het donker wordt, stijgt de melatoninespiegel. Midden in de nacht, tussen 2.00 en 3.00 uur, is er een melatoninepiek, waarin de grootste hoeveelheid melatonine wordt afgegeven. Onder andere door het vrijkomen van melatonine daalt je lichaamstemperatuur, terwijl de temperatuur van de huid een beetje stijgt. Hierdoor word je slaperig. De melatonineproductie wordt geregeld door de biologische klok. Het zorgt er dus voor dat je weet wanneer het tijd is om te gaan slapen. Melatonine maakt daarom het inslapen eenvoudiger en verbetert de kwaliteit van het slapen.
Wanneer je ouder bent, produceert de pijnappelklier wat minder melatonine. Daarom slapen ouderen ook minder goed – slechtslapen.be
Hoe onschuldig is dit slaapmiddel?
We vragen het Hans Hamburger, neuroloog en hoofd van het Amsterdam WaakSlaapCentrum van het Slotervaartziekenhuis en het Boerhaave Medisch Centrum: “Melatonine is in kleine hoeveelheden niet schadelijk als geneesmiddel, het veroorzaakt geen hormonale ontregelingen. Wel kunnen sommige mensen die het slikken last krijgen van bijwerkingen zoals meer dromen en hoofdpijn.”
“Bij het gebruik van melatonine is vooral de timing erg belangrijk. Als je het te laat, dus vlak voor het slapen, of op onregelmatige tijden inneemt, verschuif je je slaapritme en val je uiteindelijk nog moeilijker in slaap. Zo raakt je biologische klok in de war. Daarom is het gebruik van melatonine voornamelijk nuttig bij mensen met chrono-biologische problemen (bijvoorbeeld door werken in nachtdiensten of een jetlag), ouderen of mensen met een bepaalde slaapziekte zoals remslaap-gedragstoornissen.”
In 1953 werd melatonine ontdekt door de wetenschapper Aaron B. Lerner. Tijdens zijn zoektocht naar een stof die de huid bleker kan maken, ontdekte hij dat melatonine hier verantwoordelijk voor is. Pas later werd ontdekt dat melatonine kan helpen bij het inslapen.
Blauw-groen licht
Licht heeft een grote invloed op de aanmaak van melatonine. Als het buiten of in de kamer donker is, wordt er geleidelijk meer melatonine aangemaakt. Kruip je regelmatig in bed met een laptop of telefoon? De kans is groot dat je dan later inslaapt. Het blauwe licht van het beeldscherm heeft namelijk invloed op de slaapkern in het brein, waardoor je bioritme wordt aangetast. De aanmaak van melatonine wordt namelijk sterk onderdrukt door het licht van je beeldscherm. Niet gek dat de wekker de volgende ochtend dan wel erg vroeg lijkt te gaan …
Zelfgemaakte ontspanningsthee
Deze kamille-lavendelthee helpt ontspannen, waardoor je eerder in slaapt valt.
Benodigdheden:
- 1 theelepel gedroogde lavendel
- 1 theelepel gedroogde kamille
- 250 ml gekookt water
- eventueel een beetje honing
Laat de kruiden 10-15 minuten trekken.