Wat kun je doen bij acute overprikkeling?

Autorijden in de spits, fel licht, een feestje of een drukke vergadering; het zijn allemaal situaties die hoogsensitieve mensen kunnen overprikkelen. En dan word je moe, geïrriteerd en heb je misschien zelfs last van hoofdpijn of hartkloppingen. Je hoofd ontploft van alle indrukken. Wat doe je dan?

Vijf tot twintig procent van de mensen is hoogsensitief. In het brein van HSP’ers is er meer hersenactiviteit in de hersengebieden die betrokken  zijn bij waarneming en aandacht. Dat leidt enerzijds tot de capaciteit om snel te associëren en veel empathie. Anderzijds kan het zorgen voor veel overprikkeling. HSP is geen stoornis en ook niet iets wat je jezelf aanpraat of aanleert. Het hoeft je niet te belemmeren in je persoonlijke groei of ontwikkeling. HSP kan zelfs een talent zijn dat je in je voordeel kunt gebruiken. Een overdosis aan prikkels, signalen van buitenaf of binnenuit, kunnen echter wel leiden tot allerlei klachten, zoals vermoeidheid, stress, stemmingswisselingen, onzekerheid, een slechte concentratie, hoofdpijn, nekklachten en spierpijn. Wat kun je doen als je overprikkeld dreigt te raken?

• Trek je tijdig terug. Is het even te veel? Ga dan rustig liggen of even slapen. Ben je op je werk, doe dan oordopjes in, trek je terug in een stilteruimte, maak een korte wandeling, werk de rest van de dag thuis of sluit een paar minuten je ogen op het toilet.

• Pak je rust. En doe dat vooral op jouw manier. Sommige mensen die hoogsensitief zijn laden het best op door een tijd alleen door te brengen, zonder mensen, geluid of beweging. Sluit je jezelf liever niet op in je kamer, dan heb je vast een rustgevende hobby. Denk aan het maken van een puzzel of het wandelen in de natuur. Of spreek af met iemand bij wie je je ontspannen voelt en die je juist energie geeft.

• Verwen jezelf. Neem een warme douche of bad om je lichaam te ontspannen, maak een voetenbadje klaar, bestel eten of ga naar de masseur. Ben je niet thuis, dan kun je langzaam je slaap masseren of zorg dat je altijd een rustgevende olie of massagetool in je tas hebt zitten.

• Doe ontspanningsoefeningen. Pak dagelijks een moment rust voor ontspanningsoefeningen. Naar rustige muziek luisteren valt hier ook onder. Focus op je ademhaling. Haal rustig en diep door je neus adem, houd je adem in, tel tot vier en adem vervolgens langzaam door je mond weer uit. Doe dit een paar minuten.

• Haal de prikkel weg. Ben je hoogsensitief en weet je waardoor je overprikkeld bent? Haal de prikkel dan weg of ga zelf bij deze prikkel weg. Ben je op een feestje en voelt het beladen, voel de dan ook vrij om na een kwartier weg te gaan. Je lichaam vraagt erom en het is echt oké.

• Volg je gewone ritme. Ben je overprikkeld, dan is de kans groot dat je het niet zo ziet zitten om gezond voor jezelf te koken en je normale avondritueel af te werken. Toch helpt dat op dit soort momenten juist. Die dingen doe je namelijk zonder erbij na te denken.

• Ga slapen. Of het nu drie uur ‘s middags is of acht uur ‘s avonds, als je overprikkeld bent, kruip je gewoon in bed. Je lijf wil rust en daar kun je maar beter naar luisteren.

• Zet sociale activiteiten naar je eigen hand. Ben je hoogsensitief, dan is het heel fijn om zelf de acticiteit, plek, tijd en tijdsduur te kunnen bepalen. Dan kun je bijvoorbeeld een café uitzoeken met fijne akoestiek en weet je hoe lang de afspraak duurt. Heb je minder zin in een activiteit? Maak het voor jezelf comfortabel door bijvoorbeeld een taxi te nemen naar een evenement of een puzzel mee te nemen naar een familiedag.

• Leer je afschermen. Dit kan natuurlijk niet altijd, maar wees je bewust van de vaste prikkels in je huis en op je werk. Wat kun je hieraan veranderen? Van de tocht verhelpen in je huis tot de muziek uitzetten op het werk.

• Zorg voor verwerkingstijd. Dit is tijd om prikkels die je hebt opgevangen los te laten. Dat lukt namelijk niet in één keer. Plan bijvoorbeeld een uur per dag hiervoor.