Longarts Pauline Dekker zal veel patiënten nooit vergeten. Vooral diegene met een zwaar ziektebed maakten diepe indruk. Maar één patiënt staat in haar geheugen gegrift; Annette; collega en deelnemer aan de rookstopgroep. “Ze bezorgde me de meest bizarre dag uit mijn leven.”
“Annette werkte al jaren op mijn afdeling en rookte flink. Reden voor haar om als patiënt mee te doen aan de allereerste rookstopgroep die we organiseerden. In tien bijeenkomsten nemen we in groepsverband ieders tabaksverslaving onder de loep. Stoppen kan namelijk elke roker. Het gaat erom dat je die momenten leert herkennen waarop je naar de sigaret grijpt. Een stresssituatie, of juist een gezellig moment. Door je die situaties in te beelden, kun je je hierop voorbereiden. Dit voorkomt dat je ‘opeens’ met een sigaret in je hand staat nadat je kat is overreden.”
“Annette deed met succes mee aan de rookstopgroep. Na het traject raakte ze geen sigaret meer aan. Een jaar verstreek. Tot er een vreselijk ongeluk gebeurde waarbij haar man overleed. Toen ik na dit nieuws bij haar voor de deur stond, stortte ze zich huilend in mijn armen. Vrijwel meteen zei ze: ‘Maar ik ga niet roken!’ Dit was haar ‘overreden-kat-moment’. Helaas alleen duizend tandjes erger. Ik stond paf; dat ze op dit moment zo sterk was! En dat bleef ze. Ze hield stand, zowel in de zware periode die volgde als in haar gevecht tegen de sigaret. Ze rookte niet meer. Maar goed ook, zo bleek een paar maanden later.”
Ruiters te paard
“In de bijeenkomsten van de rookstopgroep besteden we veel aandacht aan gedachtekronkels van rokers. Dat roken helpt tegen de stress bijvoorbeeld. Dat is absolute nonsens. Hoe het wel zit? Een halfuur na het roken van een sigaret daalt de nicotinespiegel in het bloed en krijgt de roker last van ontwenningsverschijnselen; hij voelt zich onrustig en wil weer roken. Hij steekt er één op en de nicotinespiegel stijgt weer. Binnen zeven seconde voelt de roker zich weer rustig. Om een halfuur later weer onrustig te worden en naar de volgende sigaret te verlangen die hem weer rustig maakt.”
“Nog zo’n gedachtekronkel; ‘Mijn leven wordt nooit meer leuk als ik stop’. Wees gerust, de chemische verslaving duurt slechts drie weken. Daarna is het de kunst zo sterk in je schoenen te staan dat je ook de geestelijke verslaving het hoofd kunt bieden. Hiervoor vergelijken we in de rookstopgroep de deelnemers met ruiters te paard. Het paard staat voor het dierlijke brein die instinctief alleen maar roept ‘Ik wil roken! Ik wil roken!’ Wij trainen de ruiter – het verstandelijke brein – dat hij sterk genoeg is het paard in bedwang te houden. Dit werkt goed. Inmiddels hebben we duizenden patiënten geholpen.”
Gezwollen buik
“Na de dood van haar man komt Annette na een tijd weer op het werk. Op een dag, we staan samen in de onderzoekskamer, vraagt ze me of ik een echo van haar buik wil maken. Ze voelt zich al weken niet goed, heeft een gezwollen buik en is bang dat er iets niet goed zit. Ik zeg tegen haar dat het niet mijn expertisegebied is. Ik ben gewend de borstholte te bekijken, waar de longen zich bevinden. Maar ze is zo ongerust, dat ik toch even kijk. Vrijwel meteen als ik het echoapparaat op haar buik zet, verschijnt er een handje in beeld. Ze is zwanger! Ze draagt het kind van haar overleden man. Als hij nog had geleefd, had ze dat natuurlijk gemerkt. Maar nu, nu ze zich heeft zich afgesloten voor haar gevoel, leeft op de automatische piloot. Daarbij is ze drieënveertig jaar oud en is al moeder van een zoon en dochter van al zestien en achttien. Zwanger? We haalden er een gynaecoloog bij; Annette is vier maanden zwanger.”
“Haar man overleed in juli. In maart van het jaar erop bevalt ze van een prachtige dochter. Het is de zonnestraal in haar leven, een onverwacht cadeautje van haar overleden man.”
Tekst: Sonja van den Heuvel