Mijn dochter van acht is razend jaloers op haar twee jaar oudere broer, zonder aanwijsbare reden. Dit is heel frustrerend. Het uit zich in gedragsproblemen waar we allemaal onder leiden, vooral haar broer. Door haar gedrag neig ik ernaar haar te ontzien. Ik probeer haar buien voor te zijn. Sinds kort hebben we een beloningsysteem ingevoerd dat haar interesse heeft, maar voor hoelang? Hoe kunnen we hiermee omgaan?
– Alice, Kampen
Kemal Inci, psycholoog:
Jaloezie tussen kinderen komt veel voor. Met name bij peuters en kleuters zien we dat kinderen vaak het speelgoed willen waar een ander mee speelt of ook op schoot willen. Het is een egocentrische vorm van angst dat ze iets tekortkomen of dat hun onrecht wordt aangedaan. Jaloezie is daarom vaak een bron van conflict tussen kinderen.
Ouders komen bij dit soort conflicten vaak tussenbeide en worden zo in de rol van ‘rechter’ gemanoeuvreerd. Je gaat bemiddelen met de bedoeling beide kinderen rechtvaardig te behandelen. Het gevaar is echter dat je letterlijk en figuurlijk tussen hen in staat en zo onbedoeld juist de onderlinge rivaliteit voedt.
Dit patroon wordt doorbroken wanneer broer en zus geen rivalen, maar juist maatjes gaan worden. Dit kun je doen door je minder te richten op rechtspraak en compromissen en meer op het stimuleren en faciliteren van een liefdesband tussen broer en zus.
Zo kun je bijvoorbeeld een spel bedenken waarbij broer en zus samen een team moeten vormen en het op moeten nemen tegen hun ouders. Wanneer zij winnen en het succes delen, versterkt dit hun band. Expliciete waardering en aandacht wanneer zij samenwerken en lief en zorgzaam voor elkaar zijn, zal hen stimuleren. Geef hen een gezamenlijke klus en beloon hen voor het feit dat ze hebben samengewerkt.
Een mooie vorm van exclusieve aandacht is wanneer je samen met je dochtertje een cadeau knutselt voor haar broer, en met je zoon iets voor zijn zusje maakt. Naast de exclusieve aandacht leert het kind dat het bevredigend is attent te zijn en de ander blij te maken.
Wanneer zij een conflict hebben, kun je in plaats van te onderzoeken wie de schuldige is, beter hen beiden terechtwijzen voor het feit dat zij niet lief voor elkaar zijn. Pas als zij het samen hebben opgelost, sorry hebben gezegd en elkaar een knuffel hebben gegeven, kun je hen beiden hiervoor belonen. Wees overigens zelf ook niet te zuinig met het knuffelen van de kinderen.
Wees creatief met het bedenken van opdrachten, spelletjes, beloningen en sancties, waarbij steeds versterking van de onderlinge band centraal staat. Jaloezie zal dan plaatsmaken voor onderling vertrouwen, liefde, zorg en samenwerking.