Wat heeft een zoektocht naar jezelf te maken met een betere gezondheid? Alles! Ilse Nelemans: “Hoeveel mensen vermoeden niet dat hun gezondheid jaren heeft geleden onder een slechte werksfeer, niet gekregen kansen of uitblijvende waardering van anderen.”
Na een workshop over persoonlijke visie kwam Antonie Wielens enthousiast terug op de redactie. “Alle stukjes vielen op hun plek. Ik dacht aan het artikel over vitale vrouwen in gezondNU 1, de column van Rene Diekstra in gezondNU 9. In beide stond dat zingeving en jezelf verbinden met anderen de kern is van vitaliteit. Deze workshop bracht alles samen. Speciaal voor dit decembernummer vroeg ik de workshopleider Ilse Nelemans een essay te schrijven over persoonlijke visie en gezondheid.”
Marja Roerdonk was de zestig net gepasseerd, een leuke, opgewekte, maar ook kwetsbare vrouw. Tien jaar geleden was ze gescheiden en dat had zijn sporen nagelaten. Tot grote vreugde van haar vrienden en familie ontmoette ze drie jaar geleden een nieuwe partner. Helaas bleek dat na enige tijd geen goede keus. De relatie werd steeds destructiever, maar Marja had moeite eruit te stappen. Het werd een tijd lang een knipperlicht-fiasco.
Toen werd borstkanker bij haar geconstateerd. Hoewel haar vrienden en familie verwacht hadden dat ze haar relatie nu extra hard nodig zou hebben, gebeurde het tegenovergestelde. Haar mogelijke dood confronteerde Marja met de noodzaak voor haar eigen geluk te vechten. De destructieve relatie was het laatste wat ze kon gebruiken terwijl ze al haar aandacht en energie nodig had voor haar herstel.
Inmiddels is de kanker overwonnen. Nu grapt Marja wel eens dat haar ziekte het beste is wat haar de afgelopen jaren is overkomen.
Marja is bepaald geen uitzondering. Nogal wat mensen zien door een ongevraagde wake-up call plotseling in dat zij niet op een goede manier richting aan hun leven geven. Soms constateren zij zelfs dat iets of iemand anders het roer heeft overgenomen. Een deel van deze mensen komt zelfs tot de conclusie dat de eigen levenswijze de directe oorzaak is van hun ziekte of blessure. Dat zit niet alleen in slechte leefgewoonten, zoals roken of ongezond eten. Hoeveel mensen vermoeden niet dat hun gezondheid jaren heeft geleden onder een slechte werksfeer, niet gekregen kansen, een slecht huwelijk of uitblijvende waardering van anderen.
We kennen allemaal de verhalen uit televisieprogramma’s als ‘Het roer om’. Verhalen van mensen die alle schepen achter zich verbranden om met een schone lei opnieuw te beginnen. Het gezin dat het vaderland verlaat, verhuist naar een onbekend land met onbekende taal en wetgeving om daar zonder enige horeca-ervaring een restaurant te beginnen. Tien tegen één dat deze mensen veel te lang in een omgeving zaten die niet bij ze paste. Er gebeurde iets onverwachts gebeurde om ze dat te laten inzien. Voor deze mensen is namelijk meestal een pijnlijke confrontatie nodig om het heft weer in eigen handen te nemen. En dan is het een zware weg terug.
Zoals schrijver Paulo Coelho vertelt in ‘De Alchemist’: een hart waar lang niet naar geluisterd wordt, leert zwijgen. Dat krijg je niet zomaar weer aan de praat. Gelukkig zijn er ook velen die de zoektocht naar zichzelf eerder beginnen, die de fysieke wake-up call niet nodig hebben. Bewust of onbewust realiseren zij zich zich hoe belangrijk en hoe prettig het is je eigen koers uit te zetten en te varen. Om te weten wie je bent en wat je gelukkig maakt. Zij ontwikkelen een persoonlijke visie en leven daar vervolgens naar.
Krachtig
Mensen met een heldere persoonlijke visie hebben krachtige antwoorden op de grote levensvragen: wat maakt mijn leven geslaagd? Welke idealen zijn voor mij cruciaal? Waar wil ik in de komende tien jaar een bijdrage aan leveren? Welke talenten heb ik daarvoor tot mijn beschikking?
De antwoorden op deze vragen vormen samen een vierluik: het hoger doel (waartoe ben ik op aarde?), de kernwaarden (welke waarden zijn belangrijk voor me?), het gewaagd doel (wat wil ik in de komende jaren bereiken?) en de kernkwaliteiten (wat heb ik te bieden?).
Get vierluik functioneert als kompas, anker, haven, Poolster, fundament, kern en koers. Het klinkt bijna als een liefdesverklaring en dat zou het misschien ook wel moeten zijn: een liefdesverklaring aan het leven.
Mensen met een sterke persoonlijke visie profiteren daar op allerlei manieren van. Hun persoonlijke visie is geen black box die alle problemen in hun leven oplost. Maar als zij het goed inzetten, vervult het vijf basale functies; het geeft betekenis, het geeft richting, het maakt verbinding mogelijk, het maakt energie los en het vergemakkelijkt keuzes.
Betekenis
Een bekende anekdote is het verhaal van een bisschop uit de middeleeuwen die bij de bouw van een kathedraal de ambachtslieden druk bezig ziet. Hij stapt op drie metselaars af en vraagt hen wat zij aan het doen zijn. De eerste zegt: ‘Kunt u dat niet zien? Ik metsel de ene steen op de andere.’ De tweede zegt: ‘We bouwen een muur voor de kathedraal, ziet u?’ En de derde zegt: ‘Ik vereer God en mijn medemensen door samen met hen een kathedraal te bouwen.’ We hoeven ons niet af te vragen wie er meer voldoening van zijn werk had. Een persoonlijke visie geeft betekenis aan de meest dagelijkse handelingen.
Richting
Veel mensen vinden het buitengewoon lastig als je ze vraagt waar zij over vijf of tien jaar willen staan. Mensen die hierop wel een antwoord hebben gevonden, kunnen zich gerichter en vrijer ontwikkelen. Zij hoeven zich niet langer af te vragen hoe en wat, zij kunnen gewoonweg aan de slag. Een beetje doelloos ronddobberen in het leven is uit te leggen als een vorm van vrijheid, maar ook als een vorm van slachtofferschap; je kunt alleen maar hopen dat het geluk vanzelf jouw kant op komt.
Een persoonlijke visie stelt in de volle breedte vast welke ambities belangrijk zijn: werkgerelateerde doelen, maar ook dromen daarbuiten. Het maakt duidelijk hoe deze zich ten opzichte van elkaar verhouden. Voor veel mensen wordt de werk-privé-balans nu bepaald door ofwel een veeleisende werkgever ofwel een veeleisende gezinssituatie. Het is een stuk gezonder die balans te laten bepalen door een persoonlijke visie, waarin zowel gedrevenheid voor het werk als verbondenheid met familie en naasten tot uitdrukking komt.
Verbinding
Een persoonlijke visie stelt mensen in staat op een dieper niveau contact te maken. Allereerst met zichzelf. Het ontwikkelen van een persoonlijke visie vereist een diepgaand, open en nieuwsgierig gesprek met jezelf om te achterhalen wie je bent en wat je van het leven wilt. Zo creëren mensen een krachtige verbinding met zichzelf en dat is de eerste vereiste voor verbinding met een ander, een groep, een organisatie en uiteindelijk met de maatschappij.
Energie
Een goede persoonlijke visie is een onovertroffen energiebron. Het stellen van goed passende doelen motiveert, het realiseren van die doelen geeft vervolgens vertrouwen, waardoor de durf ontstaat om weer nieuwe doelen te formuleren. Het is een cirkel van schakels die zichzelf en elkaar versterken. Door de richting en verbinding die een visie met zich mee brengt, wordt de vrijgekomen energie bovendien gebundeld en gedeeld en wordt het effect verveelvoudigd.
Keuzes
Het is gemakkelijk verdwalen in een wereld met duizenden keuzemogelijkheden per dag. Met elke gemaakte keuze gaan er deuren dicht, sommige voorgoed. Dat legt druk op iedereen die deze keuzes moet maken. Een persoonlijke visie maakt het gemakkelijker om verschillende opties gericht af te wegen. Mensen met een persoonlijke visie hoeven bovendien minder ‘nee’ te zeggen, omdat voor hun omgeving van tevoren al duidelijk is wat bij hen past.
Iedereen kan het
Goed nieuws voor iedereen die overtuigd is en graag een persoonlijke visie wil ontwikkelen: iedereen kan het. Hoewel het geen simpele achternamiddag-klus is, kan iedereen binnen een jaar een sterke persoonlijke visie ontwikkelen mét resultaten.
In mijn boek beschrijf ik bijvoorbeeld een modelpad, dat velen met succes volgden. In dit proces is zelfreflectie, stilte en teruggaan naar de kern belangrijk. Maar ook een fase waarin juist het gesprek met anderen centraal staat, feedback wordt gevraagd en geanalyseerd. Belangrijk is ook de creatieve fase waarin nieuwe inzichten komen. Uiteindelijk leidt het pad niet alleen tot een concrete invulling van de persoonlijke visie, maar ook tot een bijbehorend plan van aanpak.
Aandacht voor je gezondheid is onderdeel van bewust leven volgens een persoonlijke visie. Dat helpt bij het maken van belangrijke keuzes in het leven. Het geeft richting, betekenis, verbinding en energie. Zorg dat het niet bij mooie droombeelden blijft. Want alleen dan worden we er echt gelukkiger en gezonder van.
Op je gezondheid!
Ilse Nelemans geeft persoonlijke visie workshops. Wie verder zich wil verdiepen, kan deze worklshops volgen of het boek ‘Je bent wie je wordt’ bestellen (, ISBN 978-90-813139-5-7)