De meest voorkomende oorzaak van slechtziendheid en blindheid is maculadegeneratie. Deze aandoening treft steeds meer mensen. Hoe kan dat?
Bij maculadegeneratie (MD) wordt de plek op het netvlies die nodig is om scherp te zien, de macula, aangetast. Het gevolg is dat er een wazige of zelfs zwarte vlek ontstaat juist op de plek waar je je blik op richt. Lezen, schrijven, het herkennen van gezichten: alle dingen waar een scherpe blik voor nodig is, worden met MD lastig of onmogelijk.
MD komt steeds vaker voor omdat Nederland vergrijst. Leeftijd is namelijk de belangrijkste risicofactor om MD te krijgen. Maar ook roken, weinig lichaamsbeweging, overgewicht en bepaalde eetgewoonten dragen bij aan het ontstaan van MD. Bij de juveniele vorm van MD speelt erfelijkheid een rol.
In Nederland hebben 500.000 mensen MD. De meesten zijn ouder dan vijftig jaar en hebben leeftijdsgebonden MD (LMD). De juveniele vorm is zeldzaam: naar schatting zijn er in Nederland zo’n 3.500 kinderen en jongeren met MD.
Waarom konijnen geen bril nodig hebben? Omdat ze worteltjes eten! Flauw grapje? Nee, het klopt als een bus. Uit recent onderzoek in de Verenigde Staten blijkt dat mensen die veel voedingsmiddelen gebruiken die carotenoïden bevatten, zoals wortels, ruim veertig procent minder kans op MD hebben dan degenen die hier weinig van eten. Worteltjes (vooral rauwe wortels) bevatten veel carotenoïden. Maar bladsla, boerenkool, spruiten, spinazie, maïs, broccoli, groene erwten, tuinbonen en tomaten ook.
Wat zie je met MD? Op mdvereniging.nl staat een simulator die je laat ervaren wat iemand met MD ziet.
MD is er in twee vormen. De vorm die de meeste mensen treft, wordt de droge, traag voortschrijdende vorm genoemd. De zogenaamde ‘natte’ MD kan erg snel toeslaan en is zeer verwoestend. Binnen enkele dagen kan onherstelbare schade optreden. Natte MD kan in een vroeg stadium behandeld worden door injecties toe te dienen met vaatgroeiremmers. Voor droge MD is nog geen behandeling.
Een team internationale wetenschappers ontdekte het enzym dat ten grondslag ligt aan het ontstaan van droge MD: het enzym DICER1. Met deze kennis kan mogelijk een medicijn worden ontwikkeld.
Meer goed nieuws brengen de AREDS-studies. Tijdens de studie kregen 4757 proefpersonen tussen de 55 en 80 jaar voedingssupplementen met vitamine C en E, zink, bèta-caroteen en koperoxide. Zij werden zes jaar gevolgd. Het bleek dat door deze voedingssupplementen de kans op gevorderde leeftijdsgerelateerde MD met 25 procent afnam. (AREDS staat voor Age-Related Eye Disease Study Research Group).
Inmiddels loopt ook de AREDS-2-studie. Naast de supplementen uit de eerste studie worden nu ook luteïne en zeaxanthine (allebei een carotenoïde) en omega-3-vetzuren verwerkt in de voedingssupplementen. De resultaten van deze studie worden dit jaar verwacht.