‘Neem een slok melk, dat helpt tegen maagzuur’, zegt tante Toos straks aan de kerstdis. ‘Nee joh, niet doen, daar krijg je het juist van!’, reageert neef David. Wie heeft er gelijk? gezondNU schept duidelijkheid over wijdverbreide fabels in gezondheidsland, zodat jij straks precies weet hoe het zit.
Vragen:
1.Griep geneest met antibiotica
A. Waar
B. Niet waar
2. Je neus snuiten is slecht
A. Fabel
B. Feit
3. Te veel vitaminen nemen kan klachten geven
A. Waar
B. Niet waar
4. Lezen in het donker en dicht bij de televisie zitten is slecht voor je ogen
A. Waar
B. Niet waar
Antwoorden:
1. B. Nee, antibiotica helpen niet bij griep
Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Dat is gelijk de reden dat antibiotica niet helpen. Antibiotica werken namelijk alleen tegen bacteriën en niet tegen virussen. Sterker nog, er bestaan helemaal geen geneesmiddelen tegen de griep. Er zijn middelen, virusremmers, die ervoor kunnen zorgen dat de griep wat korter duurt en de verschijnselen minder heftig zijn, maar genezen doen ze niet. Virusremmers hebben bij gezonde mensen ook nauwelijks effect. Ze worden alleen gegeven aan mensen met weinig weerstand.
2. B. Je kunt beter je neus niet snuiten
Slecht is een groot woord, maar het is beter om je neus op te halen. Het slijm in je neus is de eerste verdedigingslinie van het lichaam. Het slijm houdt de ziekteverwekkers vast die we inademen. Vervolgens slikken we het slijm door (tot een liter per dag!) en wordt het afgebroken in de maag. Ga je snuiten, dan maak je eigenlijk een tegennatuurlijke beweging die voor te veel druk zorgt in de neus. Het snot kan dan de holtes inschieten en hier een bijholteontsteking veroorzaken. Wil je toch snuiten, zet dan niet te veel kracht.
3. A. Te veel vitaminen nemen geeft klachten
Zoals vaak wordt gezegd: alles waar ‘te’ voor staat is niet goed. Dat geldt ook voor vitaminen. Te veel vitamine B6 bijvoorbeeld, kan voor zenuwprikkelingen, tintelingen en een doof gevoel in de benen zorgen en voor overmatige, te levendige dromen en neuropathie. Zwangere vrouwen moeten oppassen met vitamine A. Dit kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. En te veel vitamine C kan diarree veroorzaken.
4. B. Dit is niet slecht voor de ogen
Met je neus tegen de televisie aan zitten of lezen in het donker: je ogen kunnen het prima hebben. Wel worden ze sneller moe, omdat ze zich meer moeten inspannen. En als je lang rondloopt met vermoeide ogen, kunnen je ogen minder snel corrigeren.
Melk helpt tegen maagzuur? Juist niet. Het geeft wel even verlichting, maar daarna stimuleert het juist de aanmaak van maagzuur!
De functie van koorts
Veel mensen proberen bij koorts de temperatuur naar beneden te krijgen met paracetamol. Is dat eigenlijk wel nodig? Nee, dat hoeft niet per se. Koorts is een normale reactie van het lichaam op een infectie met bacteriën of virussen. Het lichaam warmt op om de infectie tegen te gaan, want bij een hoge temperatuur groeien de bacteriën en virussen minder goed. De hoogte van de temperatuur zegt echter niets over de mate van ziek zijn. Als het lichaam de warmte goed kwijt kan, zal het niet boven de 42 graden komen. We spreken overigens pas van koorts als de temperatuur boven de 38 graden komt.
Griepprik en toch griep?
Dat kan. De griepprik verkleint de kans op griep, maar geeft geen honderd procent garantie dat je de winter griepvrij doorkomt. Het is echter wel bewezen dat het de kans op griep verkleint en er minder vaak complicaties optreden van de griep. En griep krijgen van de griepprik? Onmogelijk. Het vaccin dat wordt ingespoten bevat een dood virus.
Bij een brandwond is koelen in een sloot nog beter dan helemaal niets doen. Waar! Het koelen is belangrijker dan de kans op infectie.
Lage rugpijn? Blijf bewegen!
Met ‘gewone’ lage rugpijn wordt bedoeld dat er geen aanwijzingen zijn voor een hernia, ziekte, afwijking of beschadiging. Vaak ontstaat de pijn door overbelasting of een verkeerde beweging. In tegenstelling tot wat veel wordt gedacht, is blijven bewegen erg belangrijk! Niet overbelasten, maar bewegen naar kunnen. Het is belangrijk om de spieren soepel en warm te houden, want bij niet bewegen worden deze stijf en blijven de klachten alsmaar toenemen.
Van suiker worden we druk
Onzin. Een hardnekkig misverstand dat moeilijk de wereld uit wil. Uit een onderzoek van de universiteit van Kentucky (Amerika) kregen kinderen suiker toegediend, terwijl de ouders dachten dat ze géén suiker kregen. De kinderen werden niet als drukker ervaren. En toen de ouders dachten dat de kinderen wél suiker kregen, terwijl ze suikervrije drankjes dronken, beoordeelden de ouders het gedrag van hun kroost als stukken drukker. Het blijkt dus ook vooral in de hoofden van ouders te zitten.
Neusspray bij oorpijn
Bij een middenoorontsteking wordt veelal neusspray geadviseerd. Het klinkt ook vrij logisch: de neus en het oor staan met elkaar in verbinding via de buis van Eustachius, de neusspray helpt bij het slinken van de slijmvliezen, waardoor het ontstekingsvocht weg kan en daarmee de druk op het oor afneemt. Toch is er geen wetenschappelijk bewijs dat het werkt. Dus als het helpt, dan is het mooi meegenomen, maar een garantie is er niet.
Diarreeremmers: ja of nee?
Acute diarree is erg vervelend en komt altijd ongelegen. Maar is het nou verstandig om diarreeremmers te gebruiken? Veel artsen raden het af. Het is namelijk belangrijk dat de veroorzaker van de diarree, bijvoorbeeld een bacterie of parasiet, zo snel mogelijk het lichaam verlaat via de ontlasting. Stop je dit met diarreeremmers, dan kan de veroorzaker zich in het darmslijmvlies nestelen, met alle mogelijke gevolgen van dien. De diarree gaat meestal vanzelf binnen een paar dagen weer over. Het is vooral belangrijk, met het oog op uitdroging, om goed te blijven drinken. Het advies van alleen slappe thee en beschuit is overigens ook achterhaald. Probeer gewoon ‘normaal’, maar wel vezelrijk, te eten.
’s Avonds eten
Verwonderd vragen we ons af waarom Spanjaarden niet allemaal heel dik zijn, aangezien ze dagelijks zo laat eten. Hier is de tendens: niet meer na achten ’s avonds eten als je slank wilt blijven. Hoe zit dat? Het is vrij simpel: het tijdstip waarop je eet maakt niets uit. Het gaat om de energiebalans. Als je meer calorieën eet dan je verbruikt, dan worden die omgezet in vet. En vaak wil het geval dat wij tegen acht uur ’s avonds al aan onze grens zitten qua aantal calorieën en dán onszelf ook nog eens tegoed doen aan zoetigheid.
Extra bewegen maakt hongerig?
Hoeveel iemand eet wordt voor het grootste gedeelte bepaald door aangeleerd gedrag. Bijvoorbeeld: hoe laat is het, hoeveel eten is er en in welk gezelschap bevind ik me? Iemand die kritisch met de lijn bezig is, regelt het eten vooral ‘met het hoofd’. Wie een uurtje extra beweegt, verbruikt meer energie. De vraag is echter of je dit direct na het bewegen merkt, of dat je vindt dat je wel wat eten verdiend hebt na zoveel beweging en daardoor denkt dat je trek hebt. De trek die ontstaat door de extra beweging komt pas later en zal dus eerder leiden tot een gezonde trek bij de volgende maaltijd.