Menstruatie of ongesteldheid is een periodiek (om de 28 tot 30 dagen) optredende bloeding van het baarmoederslijmvlies die gewoonlijk vier tot vijf dagen aanhoudt. Tijdens de eerste dagen is het bloedverlies het grootst.
De menstruatie is een onderdeel van het functioneren van het vrouwelijke voortplantingssysteem. Dit systeem wordt bestuurd door de hypofyse, een kliertje dat zich onderaan de hersenen bevindt. De inwendige vrouwelijke geslachtsorganen, eierstokken, eileiders en baarmoeder, bereiden zich elke maand voor op een zwangerschap. De hypofyse geeft de eierstokken (bergplaats van zo’n 400.000 in aanleg aanwezige eicellen) in de eerste helft van de cyclus de opdracht het hormoon oestrogeen te produceren.
Onder invloed van dit hormoon rijpt er in een van de eierstokken een eitje. Zodra dit eitje rijp is, springt het uit het haar omringende blaasje en belandt in de eileider. Dit moment wordt de eisprong of ovulatie genoemd.
Intussen heeft het oestrogeen ervoor gezorgd dat de binnenwand van de baarmoeder zich heeft verdikt om later een ‘nestje’ te vormen voor de bevruchte eicel. Na de eisprong gaat het ‘gele lichaam’, het lege blaasje of vroegere omhulsel van de eicel, een ander hormoon, namelijk progesteron produceren. Onder invloed van dit hormoon wordt het baarmoederslijmvlies verder gereedgemaakt om de bevruchte eicel te ontvangen. De cel moet zich in dit slijmvlies kunnen nestelen en er moeten voldoende voedingsstoffen aanwezig zijn om de cel te laten groeien.
Wanneer er geen bevruchting plaatsvindt, houdt de produktie van progesteron op, waardoor het ‘nestje’ wordt afgebroken. Met een beetje bloed (niet meer dan 100 tot 150 milliliter) verlaat dit overbodig geworden slijmvlies het lichaam. Dit is de eigenlijke menstruatie.
Tijdens dit ingewikkelde proces kunnen zich gemakkelijk storingen voordoen. Tussentijdse bloedingen hebben vaak een onschuldige oorzaak, maar het is verstandig er aandacht aan te schenken. Elders in deze uitgave vindt u een bespreking van respectievelijk een onregelmatige, pijnlijke, te sterke en te zwakke menstruatie en het PMS (premenstrueel spanningssyndroom).
Dit is geen terrein om zelf te gaan experimenteren. Alleen de arts kan de juiste diagnose stellen. In overleg met hem kunt u desgewenst een natuurlijke behandeling kiezen.