Of het moeilijk is gezondNU elke maand te vullen? Integendeel. Ideeën genoeg. Te veel zelfs! Op de valreep van het jaar selecteert gezondNU vier veelbelovende ontwikkelingen uit 2009.
Neuropathische pijnen
De patiënt als scheidsrechter
“Uit onderzoek in Nederland blijkt dat negen van de toen mensen met neuropathische pijn niet (of niet goed), behandeld wordt”, zegt prof. dr. Jan Keppel Hesselink. Speciaal voor die groep mensen richtte hij een vernieuwend pijncentrum op. Vernieuwend omdat mensen worden behandeld met reguliere én niet-reguliere behandelmethoden.
“‘U moet er maar mee leren leven’, krijgen mensen met neuropathische pijn vaak te horen. En dat is een zware dobber, want de pijn liegt er niet om”, zegt prof. dr. Jan Keppel Hesselink. Hij is hoogleraar farmacologie, arts, bioloog en samen met dokter David Kopsky oprichter van het pijncentrum.
“Bij de ene patiënt voelt het alsof hij met blote voeten door de brandnetels loopt, een ander omschrijft de pijn als scheermesjes door zijn voeten. Onvoorstelbaar lastige pijn dus. Op een schaal van 1 tot 10 scoort deze pijn vrijwel altijd meer dan een 8.”
Neuropathie en neuropathische pijnen ontstaan doordat zenuwen niet optimaal functioneren. De brandende pijn die diabeten soms ervaren is een bekend voorbeeld van neuropathische pijn. In Soest bestaat sinds dit jaar een Behandelcentrum neuropathie waar mensen met ernstige pijnen behandeld worden met reguliere zorg én niet-reguliere behandelmethoden.
Zinvol
In het pijncentrum krijgen patiënten een combinatie van reguliere pijnstillers (zoals amitriptryline en pregabeline) en niet-reguliere behandelingen. De eerste behandelcyclus bedraagt acht tot tien keer, een maal per week. “Doel is het ziekteproces te vertragen, stabiliseren of verbeteren. Centraal staat de vraag: wat is zinvol voor deze patiënt?”
Alle toegepaste behandelingen zijn wetenschappelijk onderbouwd, benadrukt Keppel Hesselink. “Simpele lichaamseigen stoffen als acetyl-L-carnitine en alfa-liponzuur werken duidelijk pijnverlichtend. Q10 is een lichaamseigen stof met een ondersteunend effect op spier en zenuw. Cholesterolverlagers zoals statines kunnen een negatieve invloed hebben op de spieren en zenuwcellen, en Q10 gaat dat tegen.” Naast de supplementen worden ook zelfontwikkelde pijnstillende crèmes gebruikt.
Een andere techniek die men in Soest inzet is de PENS: een elektrische stimulatie van de zenuwen via de huid met naaldelektroden. “Amerikaanse anesthesisten introduceerden deze techniek op basis van gegevens uit de acupunctuur.”
Op de site van het pijncentrum vertellen tientallen patiënten concreet hoeveel baat zij hadden bij de behandelingen. “Mensen die eerst niet meer konden lopen, fietsen of accordeon spelen, zijn dat na de behandeling weer gaan doen”, zegt de oprichter.
“Met ons pijncentrum gaan we voorbij aan de discussie dat alternatieve geneeskunde onzin is – een discussie die nog nooit iets heeft opgeleverd. Wij bieden de patiënt gewoon het meest zinnige aan: een nieuwe geïntegreerde benadering die duidelijk werkt. Ons devies is: de patiënt is de scheidsrechter.”
De Sedona Methode
Leer opnieuw loslaten
Loslaten. Als kind deden we het moeiteloos. Met het ouder worden, verliezen we dat natuurlijke vermogen en houden we stress, spanning en negatieve gedachten vast. Met de Sedona Methode is het mogelijk stress effectief en eenvoudig te verminderen.
Een voorbeeld: Nadia is boos op haar vriendinnetje en huilt uit bij haar moeder. Even later zitten de twee weer samen te spelen alsof er niets gebeurd is. In het denken en voelen van volwassenen gaat dat anders. “Wij houden de boosheid vast. Uren, dagen, soms jaren. We denken vaak dat het gevoel met ons aan de haal gaat, maar dat is niet waar. Het vasthouden van een bepaald gevoel is een keuze”, zegt arts en coach Maarten Klatte die mensen al een paar jaar met de Sedona Methode begeleidt.
Het vasthouden van stress is een keuze die ongewild stress veroorzaakt. En stress leidt weer tot allerlei andere klachten. “Bij aandoeningen als astma, hart- en vaatproblemen en reuma spelen ontstekingen een belangrijke rol. Als je stress vermindert, neemt de ontstekingsneiging af en daarmee bevorder je gezondheid.” De Sedona Methode ondersteunt andere therapieën, stelt Klatte. “Bij een vrouw met borstkanker sloeg de ziekenhuisbehandeling pas aan nadat zij via deze methode stress en spanning had losgelaten.”
Verzet
Maar hoe werkt het? Klatte: “Stel je voelt je moe. Meestal heb je dan de wens dat het anders is. Dat je meer energie hebt bijvoorbeeld. Je verzet je tegen een vervelend gevoel.” Hij vergelijkt dat verzet met het onder water drukken van een strandbal. Hoe hard je ook duwt, de bal komt weer omhoog, net als de moeheid. “Het kan zelfs dat je nog meer moeheid ervaart.” In de Sedona methode leer je het onderscheid te maken wie je bent en wat je voelt. Je voelt je moe, maar je bent niet moe.
“Door niet meer te zeggen ‘ik ben moe’ (of verdrietig, bang, enz.) maar te zeggen ‘ik voel me moe’, neem je afstand en kan je er beter naar kijken. Als je er op deze manier naar kijkt, kan je besluiten je niet meer te verzetten tegen dat gevoel. En dat gevoel te laten zijn. Of het zelfs te verwelkomen.”
Stel jezelf vervolgens de volgende vragen: Kan ik dit gevoel van vermoeidheid loslaten? (Ja/Nee) Wil ik het loslaten? (Ja/Nee) En zo ja wanneer? (Nu of nu nog niet?) Klatte: “Het simpelweg doorlopen van deze vragen zorgt er voor dat mensen meer ruimte en ontspanning voelen. De methode werkt op basis van wilskracht. De keuze om iets vast te houden of los te laten is een functie van de wil. En die is sterk.”
Het bewijs dat de methode werkt vond Klatte in patiënten met een hoge bloeddruk. “Na vijftien minuten daalde de bloeddruk bij sommigen met twintig procent.”
Iedereen kan baat hebben bij de Sedona Methode. “De mind, ons denken en voelen, maakt het iedereen moeilijk”, zegt Klatte. “De voordeur daarvan staat altijd wijd open. Alle prikkels komen binnen. Sedona zie ik als de achterdeur van het hoofd waarmee je je mind af en toe leeg kunt maken.”
Oud middel tegen psoriasis
“Ik kan weer in bikini”
“Jullie zouden duizenden mensen gelukkig maken met een artikel over Psorinovo”, schreef Joep de Jong, kinderarts met een praktijk voor complementaire geneeskunde in Heerlen, ons. De helft van de psoriasis-patiënten in zijn praktijk werd ‘helemaal schoon’ zonder bijwerkingen van betekenis.
Psoriasis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem ontstekingen in de huid veroorzaakt. De werkzame stof in het geneesmiddel Psorinovo zou deze ontstekingsreacties remen.
Het middel is eigenlijk een oud middel tegen psoriasis in een nieuw jasje, vertelt De Jong. Het is namelijk een zogenaamd di-methylfumaraat. “Vroeger kregen patiënten met psoriasis een medicijn dat bestond uit mono-methyl- en dimethylfumaraat. Dat werkte wel, maar bijwerkingen domineerden het succes: misselijkheid, braken, diarree, opgeblazen gevoel en hoofdpijn.”
Psorinovo zou zich onderscheiden van het oudere middel doordat er alleen dimethylfumaraat in zit. Deze stof zorgt ervoor dat de tolerantie van het lichaam voor het fumaarzuur verbetert. Ook nieuw is de slow release-vorm die ervoor zorgt dat het medicijn langzaam in het lijf wordt opgenomen. “Volgens mijn ervaringen kent het middel daardoor nauwelijks bijwerkingen. De ernstigste die sommigen ervaren, is een opvliegerig gevoel. Het merendeel kan zich er goed mee redden.”
Harde cijfers
Harde cijfers heeft De Jong niet. Praktijkervaringen wel. “Vijftig procent van mijn patiënten is met de tabletten helemaal gaaf en bij een kwart procent is de huid aanzienlijk verbeterd.” De Jong zag blije gezichten in zijn praktijk, zoals de vrouw die uitriep: ‘Ik kan weer in bikini!’
Maar waarom het middel zo weinig bekend is? “In de reguliere gezondheidszorg is het middel niet erkend, omdat de werking van dimethylfumaarzuur nog niet dubbelblind placebo-gecontroleerd onderzocht is. Zo’n onderzoek kost twee à drie miljoen euro. Het is lastig een sponsor te vinden in de farmaceutische industrie, omdat de werkzame stof niet te patenteren is.”
Bovendien, vervolgt hij: “Veel dermatologen weten niet dat Psorinovo bestaat. Sommigen kennen fumaraten alleen vanwege hun slechte naam uit het verleden. Zo’n imago helpt niet.”
De Jong maakt deel uit van een werkgroep van vijftien artsen die pogen het middel op de kaart te krijgen. “Het is veel goedkoper dan reguliere behandelingen. Een behandeling met Psorinovo-tabletten kost ongeveer 300 tot 500 euro per jaar. Een behandeling met lichttherapie kost al gauw een paar duizend euro.”
Ook tegenover andere behandelmethoden steekt Psorinovo goed af vanwege de geringe bijwerkingen. Hij vergelijkt het middel met reguliere middelen als metrothrexaat en zeer dure biologicals als etanercept.”
De universiteit van Rotterdam bekijkt momenteel of een placebo-gecontroleerd onderzoek met Psorinovo haalbaar is.
Naschrift redactie: Psorinovo is in Nederland niet geregistreerd als geneesmiddel. Gebruik is daarmee voor eigen risico en veel artsen zullen het om die reden weigeren voor te schrijven.
Tscheu La Ling helpt topvoetballers
Beter eten, minder blessures
Dringend verzoek van gezondNU hoofdredacteur Stan van Eck: “Heel interessant om over te schrijven; oud-Ajaxied Tscheu La Ling helpt topvoetballers met voedingsadvies om energiebalans te verbeteren en om blessures tegen te gaan.”
Net als veel andere mensen eten professionele voetballers over het algemeen te veel vet, volgens Tscheu La Ling. Een dieet met als hoofdbestanddeel vet geeft niet de energie die een topvoetballer nodig heeft om optimaal te presteren. Integendeel: spieren raken sneller uitgeput. Als het tekort niet op tijd voldoende aangevuld wordt, kan het lichaam niet herstellen. En het risico van blessures is groter. “Het gaat om de juiste balans tussen de hoeveelheid eiwitten, vetten en koolhydraten”, vertelt La Ling.
In de media werden zijn inzichten breed uitgemeten. Was hij een wonderdokter, kwakzalver of betweter? Maar waar Robben voorheen meer dan eenderde van de officiële wedstrijden miste, sinds november 2008 raakte hij niet meer geblesseerd. “Toeval bestaat niet, zeggen ze. En dat is ook hier niet het geval”, zegt hij. Hoe het lukte?
Volgens La Ling at Robben wat betreft koolhydraten, proteïnen en eiwitten minder dan de helft dan wat zijn lichaam nodig had. Geen wonder dat hij steeds blessures opliep. Met Rafaël van der Vaart was ongeveer hetzelfde aan de hand. “Die kreeg ook veel te weinig binnen.”
Fysiotherapeut Dick van Toorn, met wie La Ling samenwerkt, maakte een analyse van het skelet en het spierweefsel. Met het dieet van La Ling en het trainingsprogramma van de fysiotherapeut, verbeterden de prestaties van de voetballers.
Frank Rijkaard
La Ling startte na zijn voetbalcarrière een bedrijf in voedingssupplementen. Met zijn voedingsadviezen begeleidt hij meer dan honderd professionele sporters, vertelt hij. “Niet één had een optimaal dieet”, vertelt hij.
Kracht- en intervalsporters hebben meer eiwit nodig. Duursporters meer koolhydraten. Basiskennis. Maar mijn bedrijf biedt meer dan alleen potje s pillen. Het gaat om de begeleiding.”
Topsporters overtuigt hij door ze te vergelijken met auto’s. “Onze motors hebben brandstof nodig om te functioneren. De een rijdt goed op diesel, de ander beter op benzine. Een formule 1 wagen heeft weer iets anders nodig. Een huisvrouw redt het met een ander dieet dan een topsporter.”
Hoewel het resultaat er mag zijn, stonden de werkgevers van de voetballers niet meteen te springen om contact met hem. “Dat komt door onwetendheid en het botsen met gevestigde belangen. De medisch specialisten in mijn eigen vriendenkring nemen mij zelfs niet serieus, omdat ik geen geneeskunde heb gestudeerd en dus een leek ben.”
Inmiddels is hij met een paar voetbalclubs in onderhandeling. Of het breed omarmd gaat worden? Hij hoopt het. In zijn eigen glorietijd als voetballer was er geen aandacht voor voeding. “Ik was er toen zelf ook niet in geïnteresseerd. Ik at gewoon alles wat los en vast zat, maar ik had er veel baat bij kunnen hebben.”