Monique Goemans, verloofd met Geert, moeder van Boris (17), Mischa en Ezra (11) en ‘bonusdochter Anouk’ (19), verloor zeven jaar geleden haar middelste zoon Mischa. Hij overleed aan een notenallergie.
‘Ik ben dankbaar dat ik acht jaar lang zijn moeder mocht zijn’
Zoals bijna elke 8-jarige jongen was Mischa gek op ijs. Op die mooie, zonnige dag in augustus fietsen Mischa, zijn vader en broers naar de ijssalon voor een bolletje ‘allergievrij ijs’. Dat at hij wel vaker. Op de fiets terug naar huis wordt Mischa onwel. Er had per ongeluk toch een vleugje noten in het ijsje gezeten. Hij raakt in shock. In het ziekenhuis reanimeren ze hem. Toch overlijdt Mischa de volgende ochtend.
“Het is alsof het gisteren was, zo helder zijn mijn herinneringen aan die avond. Ik weet nog dat de artsen Mischa al een tijd aan het reanimeren waren in het ziekenhuis. Een ambulance-broeder zei toen tegen me: ‘Geef hem maar even een kus.’ Dat deed ik en op dat moment zei de arts: ‘We hebben een hartslag.’ Het was of Mischa terugkwam om afscheid te nemen. Die nacht hebben we bij hem aan het bed gezeten, hem gekust, geknuffeld en tegen hem aangelegen. Goed zou het niet meer komen, dat wisten we, daarvoor was zijn hartslag te zwak. Toch voelde die nacht achteraf als een cadeau.”
“Het was zo onwerkelijk. De dag ervoor leefde Mischa nog, was alles nog normaal. Nu zat ik hier in het ziekenhuis met ons levenloze kind in mijn armen. Hij was die dag nog naar de supermarkt vlak bij ons huis geweest. Dat hij daar alleen heen kon gaan, had hij net een beetje ontdekt. Dan leegde hij zijn spaarpot en kocht een paar snoepjes. Dit keer had hij bloemen voor mij gekocht. De muntjes die hij overhad, gaf hij aan mijn moeder en mij: ‘Een voor jou en een voor jou. Die heb ik straks toch niet meer nodig.’”
“Later die dag aten we spaghetti – voor de grap noemde Mischa dat altijd ‘pasgetti’ – en ik moest wat vroeger weg naar een afspraak. Terwijl hij nog zat te eten, zei hij: ‘Dag mammie, ik hou van jou.’ ‘Dag darling, ik ook van jou’, antwoordde ik. En ik ging, niet wetende dat het de laatste keer zou zijn.”
Grote blauwe ogen
“De volgende ochtend stopten we de beademing. Mischa was overleden. Acht jaar oud. Ergens heb ik altijd het gevoel gehad dat Mischa niet oud zou worden. Hij was ook altijd ziek of had pijn. Vanaf het moment dat hij geen borstvoeding meer dronk, bleek hij allergisch voor van alles te zijn, voor lactose, eiwit, soja, noten, tarwe … Uiteindelijk hadden we zeven stoffen waar hij echt allergisch voor was. Zorgen dat hij die niet binnenkreeg, was een dagtaak. Hoe we ook ons best deden, het ging toch nog vaak mis. De keren dat we eerder weg zijn gegaan van een feestje of dagje uit omdat Mischa toch wat verkeerds gegeten had, zijn ontelbaar. Net als de slapeloze nachten. Zijn lichaam reageerde steeds heftiger. Zijn huid was altijd kapot. Samen hebben we weleens ’s nachts op de koude badkamervloer gelegen. Zo brandde zijn huid.”
“Ondanks dat was Mischa een vrolijk kind. Zodra hij een kamer binnenkwam, trok hij de aandacht. Niet omdat hij druk deed, hij was aanwezig zonder lawaai te maken. Dan keek hij je aan met zijn grote blauwe ogen. Hij beleefde alles vol overgave; hij kon vreselijk verdrietig zijn, maar ook heerlijk lachen. Vaak zei hij dingen die me verbaasden. ‘Weet je wat God is?’, hoorde ik hem eens tegen ons buurmeisje zeggen. ‘God is liefde’, zei hij, terwijl hij gewoon doorkleurde. Ze noemen iemand weleens een oude ziel. Dat gold echt voor Mischa.
Onvermijdelijke scheiding
“Toen Mischa overleed, waren mijn twee andere jongens mijn redding. Je zou maar geen kinderen hebben om voor door te moeten gaan, heb ik na Mischa’s overlijden vaak gedacht. Ezra, de jongste, kon ook nog niet alleen naar school, dus ik moest ’s ochtends wel opstaan. Ik weet ook dat ik bewust gedacht heb: het gaat me niet gebeuren dat jullie mij als moeder nooit meer zien lachen.”
“Tegelijkertijd viel het tegen. Een paar jaar eerder was ik gestart met mindfulness om meer tot mezelf te komen. Tijdens een sessie realiseerde ik me opeens wat voor idiote eis ik aan mezelf stelde. Ik was aan het overcompenseren. Ergens wilde ik ‘leuk’ nog veel ‘leuker’ maken en daarmee hun verdriet wegpoetsen. Maar zo werkt het niet. Ik kon mijn kinderen niet voor verdriet en ellende in hun leven behoeden. Dat besef maakte me verdrietig, maar werkte op de één of andere manier ook bevrijdend.”
Voor mezelf zorgen
“Een paar jaar voor Mischa’s overlijden was ik een tijdje overspannen. Ik besefte dat ik beter voor mezelf moest gaan zorgen en volgde trainingen voor persoonlijke ontwikkeling. Ik stond in dienst van mijn gezin. Als iedereen om me heen maar gelukkig is, ben ik het ook, dacht ik. Wat ik zelf nodig had om gelukkig te zijn, daar stond ik nooit bij stil. Door de inzichten die ik opdeed tijdens de trainingen, veranderde ik. Ik ging beter voor mezelf zorgen, gezonder eten en viel dertig kilo af. Toch ging het lichamelijk niet goed met me.”
“In 2010 had ik zoveel lichamelijke klachten dat ik een operatie onderging om mijn baarmoeder te verwijderen. Tijdens het zetten van de ruggenprik ging het mis. Ik zakte weg en had een bijnadoodervaring. Het was, zoals je zo vaak hoort, een niet te omschrijven gevoel van geluk. Een gevoel van dat alles één groot geheel van liefde en energie is. Dat gevoel kan ik amper uitleggen, maar toen ik weer bij bewustzijn kwam, besefte ik dat ik nog niet écht had geleefd. Door deze ervaring veranderde ik nog meer. Mijn omgeving snapte niets van me. Altijd leefde ik vanuit anderen, maar nu maakte ik keuzes die voor mij goed voelden. Het zaadje voor de scheiding, die uiteindelijk na Mischa’s overlijden plaatsvond, is toen geplant. We hebben heel lang geprobeerd om de boel te lijmen, alleen ging dat niet meer.”
“Een jaar na Mischa’s dood gingen mijn man en ik uit elkaar. Dat was heel heftig. Ik vond het erg om mijn jongens bovenop het verdriet om Mischa ook nog een scheiding aan te doen. Maar het was onvermijdelijk. We waren 22 jaar samen, maar ons gezin liep niet goed, mede omdat ik zelf zo was veranderd.”
Nieuwe kansen
“Als ik nu terugkijk op wie ik toen was en wie ik nu ben, is dat een wereld van verschil. Ik ben heel gelukkig met mijn nieuwe grote liefde Geert, schrijf boeken en heb mijn eigen bedrijf. Vroeger leefde ik voor de buitenkant. Ik zei nooit ergens ‘nee’ tegen, ik deed wat er van me verwacht werd. Nu sta ik eerst stil bij wat goed voelt voor mezelf. Het grappige is dat toen ik dat eenmaal ging doen, er ook als vanzelf dingen op mijn pad kwamen die bij mij pasten.”
“Natuurlijk moet je die kansen dan nog steeds met beide handen aangrijpen. En dat deed ik. Zo kon ik bij de reorganisatie op het kinderdagverblijf waar ik werkte, ervoor kiezen om met een ontslagvergoeding weg te gaan. Dit gaf me tijd om mijn eigen koers te gaan varen. Mijn eigen bedrijf Moospoos kreeg vorm.”
“Vanuit mijn eigen praktijk coach ik mensen, bijvoorbeeld na een burn-out, maar ook bij rouw. Daarnaast geef ik massages en verzorg ik trainingen en workshops. Ik leer mensen weer in contact te komen met zichzelf. Ook schrijf ik gedichten. Er zijn inmiddels twee boeken verschenen. De eerste Hoe gewoon bijzonder is is een bundeling van gedichten die ik schreef na het overlijden van Mischa. Die schreef ik gewoon voor mezelf. Tot een vriend van mijn vader, die niet lang meer te leven had, me liet beloven dat ik ze zou laten uitbrengen. Hij zei: ‘Als jij belooft ze uit te brengen, beloof ik dat ik deze’ – hij hield een map met mijn gedichten vast – ‘bij Mischa bezorg.’ En hij wees naar de hemel.”
“Ik heb de gedichten gebundeld en het boek in eigen beheer uitgegeven. Eerst bestelde ik er maar vijftig stuks. Leuk voor vrienden en familie, dacht ik. Maar de bestellingen kwamen van steeds verder weg. Steeds opnieuw liet ik nieuwe exemplaren drukken. Voor mijn tweede boek klopte een uitgeverij bij me aan of ze een bundel van mij mochten publiceren. Ik werd gevraagd lezingen te geven en zo ging het balletje steeds meer rollen.”
Kiezen voor het leven
“Het gemis van Mischa blijft altijd. Toen mijn jongste acht werd, voelde ik opluchting. Ik heb je aan de overkant, dacht ik. Tegelijkertijd deed het pijn. Ook toen mijn jongste nichtje in de familie ouder werd dan Mischa, voelde dat raar. De jongste is nu ouder dan Mischa ooit is geworden. Het zijn mooie en verdrietige momenten tegelijkertijd. Alles wat zij vanaf dat moment gaan meemaken, is Mischa nooit gegund. Al weet ik dat Mischa ook veel pijn bespaard is gebleven. Door alle allergieën die hij had, leed hij enorm. Nu heeft hij rust.”
“Voor mij is Mischa ook niet dood. Ik voel hem zo vaak om me heen. Hij heeft alleen zijn jas uitgedaan en is nu weer opgegaan in het grote geheel. Zo voel ik het. Dat neemt niet weg dat ik hem ontzettend mis. Maar ik heb zelf de keuze: in een hoekje gaan zitten of verdergaan met leven en dankbaar zijn voor de herinneringen en liefde die we samen mochten delen. Ik kies voor het laatste. Acht jaar lang mocht ik de moeder zijn van een fantastisch mens. Dat pakt niemand ons af. Ook de dood niet.”
Meer over de gedichtenbundels en de trainingen van Monique vind je op moospoos.nl en rootz.info.