Nierstenen ontstaan doordat in de urine bepaalde zouten zitten. Als die zouten in te hoge concentraties voorkomen, kunnen zich kristallen vormen. Meestal verdwijnen deze ongemerkt met de urine, maar soms zijn ze te groot en groeien ze uit tot een steen. Vaak bestaan nierstenen uit calcium (kalk) en oxaalzuur.
Opmerkelijk is dat lang niet iedereen last krijgt van nierstenen, hoewel er meestal veel zouten in de urine aanwezig zijn. Dat komt omdat er bij de meeste mensen genoeg stoffen in de urine zitten (zoals citraat) die het neerslaan tegengaan.
Pijn in de rug of lendenen, die erger wordt bij iets drinken, komt voor bij nierstenen. Wanneer een niersteen in de urineleider klem komt te zitten, ontstaat er een niersteenkoliek. Dat is zeer pijnlijk. Soms gaat het samen met misselijkheid en overgeven. Ook kan er bloed in de urine zitten en is er sprake van koorts. Raadpleeg in dit geval altijd een arts.
Drink veel water, thee of bronwater. De minimale vochtopname is te berekenen door het eigen lichaamsgewicht te delen door dertig. Iemand die bijvoorbeeld zestig kilo weegt, zou dagelijks twee liter moeten drinken. Maar wie aanleg heeft voor nierstenen kan deze hoeveelheid beter verhogen.
Slimme oplossingen uit je keuken
Als je aanleg hebt voor nierstenen, moet je oppassen met deze voedingsmiddelen:
- Oxaalzuurrijke producten – in spinazie, rabarber, postelein, knolselderij, zuring, pastinaak, cacao en chocolade.
- Dierlijk eiwit – in vlees, vleeswaren, vis, kip, ei, melkproducten en kaas. Door veel dierlijk eiwit wordt de urine zuurder waardoor sneller nierstenen kunnen ontstaan. Ook het gehalte aan ureum en urinezuur in het bloed kan te hoog worden, zoals hiervoor is uitgelegd.
- Zout – gebruik weinig tot geen extra keukenzout. Denk eraan dat kant-en-klaar producten ook veel zout bevatten.
- Scherpe specerijen – Er is een verband tussen het eten van scherp gekruid voedsel en de vorming van nierstenen.
- Snipper geregeld verse peterselie in de soep of op de boterham. Peterselie activeert de nieren. Ook selderij, wat vochtafdrijvend werkt, is een bekend huismiddel tegen niergruis en nierstenen.
- Vroeger kregen mensen met nierstenen een streng calciumbeperkt dieet voorgeschreven. Die inzichten zijn veranderd. Wie normaal en gevarieerd eet, zal niet snel te veel kalk (calcium) binnenkrijgen.