Elk jaar krijg ik meer en meer pigmentvlekken in mijn gezicht en op mijn hele lichaam. Hoe kan ik voorkomen dat ik er meer krijg? En waardoor ontstaan deze vlekken? Kun je er iets tegen doen?
Rosalinda M.

Metta Hofstra, homeopathisch arts:

Het is allereerst belangrijk te weten wat voor soort pigmentvlekken u hebt, omdat daar ook een eventuele behandeling op toegespitst kan worden. In zijn algemeenheid zijn pigmentvlekken bruine vlekjes op de huid die veel pigment ofwel melanine bevatten. Denk vooral aan moedervlekken en sproeten.
Moedervlekken zijn soms al bij de geboorte aanwezig en kunnen in aantal toenemen tot een jaar of dertig. Daarna blijven ze in aantal en grootte over het algemeen gelijk. Sproeten zijn er in twee soorten. 
Sommige sproeten (door artsen epheliden genoemd) zijn erfelijk bepaald en komen vooral bij vrouwen voor. Ze ontstaan onafhankelijk van zonlicht en zitten symmetrisch verdeeld over het lichaam. De andere, de zomersproeten, zitten alleen op plekjes die aan de zon worden blootgesteld. Meestal worden ze op de kinderleeftijd zichtbaar. Ze worden bruiner onder invloed van zonlicht. Sproeten nemen doorgaans op latere leeftijd weer af.
Daarnaast bestaat er een aandoening die alleen pigmentvlekken in het gelaat geeft: chloasma. Het duikt op onder invloed van hormonen bij zwangerschap of pilgebruik. De vlekken zitten nooit op andere plekken dan het gelaat. Verder heb je zonnevlekken, ook wel bekend als lever- of ouderdomsvlekken, ofwel lentigo solaris of lentigo senilis. Eigenlijk zijn deze plekjes een teken dat de huid beschadigd is door de zon. Meestal krijg je ze pas na je dertigste en nemen ze in aantal en grootte toe als je ouder wordt.
Alle genoemde aandoeningen gaan dus met een plaatselijk teveel aan pigment gepaard. Er zijn ook aandoeningen met juist een tekort aan pigment, bijvoorbeeld vitiligo, waarbij het pigment op een vlekkerige manier verdwijnt en dit verergert naarmate je ouder wordt. Het lijkt dan vaak of iemand pigmentvlekken heeft, maar als je goed kijkt, zijn de vlekken hier juist bleker dan de tussenliggende gebieden met normale huid. Vitiligo is vermoedelijk een auto-immuunziekte met daarnaast een erfelijke component.
Ten slotte zijn er nog aandoeningen met bruine vlekken die veroorzaakt worden door een gistinfectie of een andere ontsteking die over het hele lichaam kan zitten, soms jeukt en soms jarenlang blijft bestaan en zich zelfs kan uitbreiden. De bekendste hiervan is pityriasis versicolor. Pigmentvlekken zijn vaak moeilijk te bestrijden Een uitzondering is de gistinfectie, die is te behandelen met antischimmelcrème of -shampoo.
Het beste bij veel van de andere genoemde aandoeningen is jezelf preventief te beschermen met zonnebrandcrème. Heb je eenmaal sproeten of zonnevlekken, dan kunnen die soms verdwijnen met een laserbehandeling. Bij moedervlekken is dit geen optie. Die kan alleen de chirurg verwijderen.
Zwangerschaps- of pilchloasma verdwijnt meestal na de zwangerschap of als je stopt met het slikken van de pil, maar niet altijd. In dat geval kan de dermatoloog de plekken bleken. Behandelingen met laseren of bleken zijn niet altijd succesvol en worden vaak niet vergoed. Vitiligo wordt behandeld met corticosteroïdcrème of lichttherapie.