Dit verhaal gaat over een zeemansdochter en een boerenzoon, een miljoen pompoenen en een Argentijnse bruiloft. Het is het verhaal van Anja en Dennis van de Weerd over het telen van pompoenen op de biologische manier. Anja: “Een knap staaltje natuur zorgt ervoor dat er ieder jaar weer mooie pompoenen op het veld liggen.” 

Op zo’n tachtig hectare grond in Lelystad verbouwen Anja en Dennis van de Weerd biologische groenten. Pompoen is hun hoofdgewas. Op zo’n vijfentwintig hectare (dat zijn zo’n vijftig voetbalvelden) pronken elk najaar de oranje ballen.  

Drie oranje kolossen langs de kant van de weg glimlachen mij toe. De pompoenen hebben geen ingekerfde grimas, want (zo hoor ik later) daar houden Anja en Dennis van de Weerd niet van. De vrolijke oranje gezichten op een versleten picknicktafel langs de polderweg maken duidelijk dat ik hier het erf moet oplopen. Achter de bomen verschijnt een woonhuis met daarnaast een bijgebouwtje. In de kantine naast het woonhuis tref ik Anja. Ik val met mijn neus in de boter, want ze zet net koffie. Wat ik nu nog niet weet, is dat ik vandaag van de ene verbazing in de andere zal vallen. Om te beginnen: op dit bedrijf worden in het najaar een miljoen pompoenen geoogst. 

Sterren en geitenwollen sokken 

Net zo verbazingwekkend is het verhaal van Anja en Dennis zelf. Zij was dochter van een zeeman. Hij een boerenzoon. Toch ontmoetten zee en land elkaar; Anja werkte tijdelijk op het boerenlandbouwbedrijf van Dennis’ ouders. Al snel wist zij dat er geen zeemansbestaan voor haar was weggelegd; de samenwerking tijdens het rooien ging over in een liefde die nooit meer is opgehouden. Samen droomden ze ervan ooit zelf een landbouwbedrijf te runnen. Die droom werd werkelijkheid, want als huize Van de Weerd al een motto heeft, dan is het wel: ‘Leef je droom, droom niet je leven.’

Voordat Dennis en Anja zelf een landbouwbedrijf konden starten, werkten zij een aantal jaren als loonwerker op een biologische boerderij in Lelystad. “Toen wij daar kwamen, ontdekten we dat biologisch boeren meer inhield dan op geitenwollen sokken naar de sterren staren. Dat beeld leefde vooral bij Dennis, die een reguliere landbouwopleiding had gevolgd. Maar er ging een wereld voor ons open. We zagen in dat de natuur een enorme kracht heeft.”

“Toen de eigenaar van het bedrijf ongeneeslijk ziek werd, opende dat bizar genoeg voor ons deuren. We werden gevraagd om het bedrijf over te nemen. Het bedrijf, als onze boerderij? Die kans grepen we met beide handen aan. We stapten er vol enthousiasme in en dat enthousiasme is alleen maar toegenomen, omdat een knap staaltje natuur ervoor zorgt dat er ieder jaar weer mooie pompoenen op het veld liggen.”

Visvijver wordt pompoenveld

We stappen in de auto en na zo’n drie kilometer rijden komen we op de plek waar het allemaal om draait: hectares land met pompoenen. “Vroeger was hier een visvijvergebied. Een aantal van die vijvers hebben wij gehuurd. De grond is hier volledig biologisch. Dat betekent dat er geen giftige stoffen in de grond zitten”, legt Anja uit terwijl ze om zich heen wijst. Eenmaal uit de auto begint het avontuur. Door de modder van de verregende landweg banjeren we het veld op. Achter in het veld zien we wat beweging – de pompoenen worden geoogst. “Het is inmiddels bijna achter de rug; het oogsten van de pompoenen loopt tot ongeveer half oktober. Daarna liggen ze veilig in de schuur.” Met een glimlach: “Als ik de pompoenen in het veld zie liggen, overvalt me een gevoel van blijheid. Misschien is het de kleur of de geur van gewas dat aan het werk is. Voor mij hoort de pompoen echt bij de herfst; het geeft net dat beetje warmte dat je goed kunt gebruiken in deze tijd van het jaar.” 

We lopen tot achter in het veld. Mannen rapen geschikte pompoenen op van de grond. Zwaluwen scheren over de tractor die in een gestaag tempo over het veld rijdt. De tractor heeft een lange arm: een lopende band waar tien mannen constant de oranje kolossen opleggen.

Wat is de beste pompoen? Anja: “De mooiste pompoenen wegen tussen de 800 en 1200 gram. Dat is het maatje dat de markt vraagt. Je streeft naar zo’n perfecte pompoen, omdat je wel wilt dat je pompoenen goed terechtkomen.” 

Hoewel de werkdag van de mannen er nog niet op zit en de heldere lucht uitnodigt om nog langer in het veld te blijven, verlaten we na een poosje toch het hardwerkende team. We gaan een kijkje nemen bij het sorteer- en wasproces van de pompoenen. 

Ondernemen met je hart

Terug bij de enorme opslag- en verwerkingsschuren ontmoeten we Dennis. Al pratende blijkt dat deze pompoenteler niet alleen biologische principes hoog in het vaandel heeft staan, maar ook menselijke waardes. “Ik kom net uit Amsterdam om een aantal klanten te spreken. Ik heb het liefst zo af en toe persoonlijk contact met ze, in plaats van ze alleen telefonisch te spreken. Het is fijn als je iemand recht in de ogen kunt kijken.”

“Voor ons betekent ondernemen niet enkel een nummer zijn, maar ook weten wat er leeft en speelt in de pompoenenbranche. Onder het genot van koffie bespreken we of de klant een lintje, sticker of een etiket met recept bij de pompoenen geleverd wil hebben. Dat maakt het werk prettig. En als je iets doet wat een ander niet doet, onderscheid je je. Op die manier zijn wij een grote speler op de pompoenmarkt geworden.”

Boeren zonder tomtom 

Pompoenen zijn niet het enige gewas op de boerderij van Dennis en Anja. Er worden ook wortels, suikermaïs, schorseneren, preien, aardappels en uien verbouwd. “Omdat we een biologisch bedrijf zijn, is het van belang om eens in de zes jaar van gewas te wisselen. Dit is nodig om de grond vruchtbaar te houden.” 

Biologisch boeren is voor Anja en Dennis een uitdaging. “Als je conventioneel aan het boeren bent, werk je op de automatische piloot. Je bent als het ware aan het boeren met een tomtom; er wordt je verteld wat je het beste kunt spuiten om je gewas zo groot mogelijk te krijgen. Als biologische boer werk je niet uitvoerend, maar ondernemend. Je zit vaak op je knieën tussen de gewassen om te kijken wat de grond doet en hoe je gewas groeit. Geen jaar is gelijk.” 

We komen in een grote hal waar kratten met pompoenen staan opgestapeld. Pompoenen zo ver het oog reikt. Overal staan luchtzakken bol om ze van het vocht te ontdoen. 

“Allemaal pompoenen die hard hebben gewerkt om hier te liggen”, zegt Dennis. Werken? “Ja, bij ons moeten de gewassen werken om te groeien. Ze krijgen daarvoor geen hulpmiddelen, dat is biologisch. Het werkt, denk ik, hetzelfde als bij de mens. Leg je een mens zijn hele leven aan een infuus, dan wordt hij een iel persoontje. Eet je als kind af en toe een hap zand, dan word je daar sterk van. Zoals de kinderen niet al te steriel worden opgevoed, zo worden de planten dat hier ook niet. Wij strooien mest op het land en zeggen: ‘Jongen, red je maar en ga maar groeien.’”

Argentijnse bruiloft

Terwijl we richting de kantine lopen, rent hond Muck ons tegemoet. Kwispelend en springend begroet zij ons. “Dat is onze waakhond”, grapt Anja. 

Terwijl Anja de kinderen van een kinderfeestje haalt, drink ik samen met Dennis koffie. 

“De kennis over pompoenen die wij nu hebben, dragen we graag over, zelfs wereldwijd. Supermarkten willen het hele jaar pompoenen. Daarom zoeken we contact met buitenlandse telers. Een van de beste plekken waar pompoenen, maar ook ander gewassen zoals uien, groeien is Argentinië. Eens per jaar vlieg ik daarheen. We proberen zo de band die met de klant ontstaat naar een hoger niveau te tillen. Wat ik daar zie, is iets waar wij van schrikken. Alles is daar nog handwerk. Geen tractor, maar mensen die op hun knieën op de grond werken. Dan ben ik heel blij als wij hun een machine die hier niet meer voldoet kunnen schenken. Het is uiteindelijk toch een kwestie van elkaar helpen en kennis delen. En ja, als zo’n teler in Argentinië trouwt, ben je ook uitgenodigd. Dan zit je ineens op een bruiloft in Argentinië!”

Nog geen kwartier later stuiven de twee kinderen Marik en Joris binnen. Het duurt niet lang of ze staan in hun Van de Weerd-overall klaar om het land op te gaan. “Ze vinden het geweldig om te helpen op het land”, vertelt Anja.  

Passie voor eten begint bij de oorsprong van ons voedsel: de makers. In heel Nederland bezoekt gezondNU deze mensen met een hartstocht voor (h)eerlijk eten.