Geen machine werkt zo hard als ons lichaam. Eten wordt verteerd, cellen vernieuwd, hormonen aangemaakt, bloed rondgepompt, en ga zo maar door. Maar waar gewerkt wordt, vallen spaanders. Met dit stappenplan ruim je die spaanders op, zodat je lijf daarna opgeruimd verder kan.

“Ons lichaam is net een fabriek”, vertelt Anne Marie Reuzenaar, orthomoleculair voedingsdeskundige. “Er vinden heel wat chemische reacties plaats. Voeding wordt omgezet, alcohol afgebroken en schadelijke stoffen van buitenaf verwerkt. Net als in een echte fabriek blijven bij al die omzettingen ook reststoffen over.”
Vooral door onze westerse leefstijl staan onze ontgiftingsorganen steeds meer onder druk. “De hoeveelheid giftige stoffen waar ons lichaam mee moet dealen is groot: zware metalen, pesticiden, uitlaatgassen, luchtkwaliteit in huis, bewerkte voeding, huidproducten en geneesmiddelen, maar ook toxinen die in het lichaam zelf geproduceerd worden door bijvoorbeeld een lekkende darm of onvolwaardige spijsvertering”, somt Reuzenaar op. Werk aan de winkel dus.

Lever: Lief voor je lever

Proost, op je gezondheid! Maar eh … alcohol is toch gif?

Alcohol is een moeilijk drankje voor het lichaam. Door alcohol kunnen de darmen minder voedingsstoffen opnemen, raakt de darmflora verstoord en kan er schade ontstaan aan de lever. Matig gebruik van alcohol zou de kans op hart- en vaatziekten en diabetes kunnen verlagen. Maar matig drinken … Dat is best lastig. Feit blijft, je lever functioneert het best op geen druppel alcohol.

Mooi initiatief: alcoholvrije cocktails met een twist

In samenwerking met het Trimbos Instituut ontwikkelde Pierre Wind alcoholvrije cocktails met een gekke twist. Deze drankjes worden gekozen omdat ze tof, lekker en mooi zijn. Ze zijn te bestellen in verschillende horeca en op festivals, maar je kunt ze ook zelf maken!
www.happydrinks.nl

Recept 1: Boswandeling 2.0

• 1 bakje tarwegras
• halve banaan
• aanvullen met vers sinaasappelsap

Blender de tarwegras met een banaan en gekoeld sinaasappelsap tot een egaal mengsel. Maak het af met een partje sinaasappel op de rand van het glas.

Recept 2: Peanut colada

• 1 deel druivensap
• 1 deel appelsap
• 1 deel kokosmelk
• 10 gram crushed pinda’s
• crushed ijs
• eventueel siroop

Plet de pinda’s tot gruis met een keukenmixer of vijzel. Doe op een schoteltje witte of blanke siroop. Doop de rand van het glas in de siroop en doop diezelfde rand dan in het pindagruis. Vul een cocktailshaker met twee delen crushed ijs en schud hem. Laat het lekwater eruit lopen en vul hem met de sapjes. Schud zo’n vijftien seconden. Schenk vervolgens in de glazen en bestrooi het drankje met het pindagruis.

Eet je lever gezond

1. Eet bitter. Bitterstoffen zijn gezond voor de lever, want ze activeren de afgifte van gal in de darmen. Via de gal brengt de lever de afvalstoffen in de darmen. Daarna worden ze door de darmen definitief afgevoerd. Een goede afgifte van gal in de darmen zorgt ook voor een gezonde stoelgang. In bijvoorbeeld het vlies van graan, het velletje om noten en de schil van groente en fruit zitten bitterstoffen. Je kunt ook ui, knoflook, citrusfruit, groene thee, kool, druiven, witlof of andijvie nemen.
2. Zorg dat je voldoende van de juiste vetten binnenkrijgt: de omega-3-, -6- en -9-vetzuren uit bijvoorbeeld lijnzaad, vette vis, noten en plantaardige oliën. Vet activeert de productie van gal.

Feit: Slaap is belangrijk voor je lever. De lever rust in de nacht uit en laadt de accu op voor de volgende dag. Een belangrijke slaaptip: vermijd prikkels of grote lichamelijke activiteit twee uur voordat je gaat slapen. En kom tot rust. Slaaprituelen zoals een beker warme melk drinken of even lezen in bed kunnen daaraan bijdragen.

Longen: Lucht voor je longen

Geef je huis een opfrisser

Gezonde longen zorgen voor zuurstof, zodat je hart blijft kloppen en je hersenen blijven werken. Ze zijn van levensbelang! Longen snakken echter weleens naar adem: de luchtkwaliteit in huis is namelijk gemiddeld twee keer zo ongezond als buiten. Oei! Ons huis, ons bed, de scholen en de kantoren waar we vaak zijn, blijken de ideale plekken voor huisstofmijt, ongedierte en schimmels. Dat heeft zijn weerslag op de longen; er kunnen allergieën en luchtwegklachten ontstaan. Zo doe je er wat aan:

• Ventileer.
• Maak naden en kieren dicht.
• Kies voor gladde vloerbekleding – tegels, hout, zeil – in plaats van vloerbedekking.
• Hang waterbakjes op (bij de verwarming).
• Was regelmatig alles van stof.
• Haal planten in huis.

Tip: Maak muziek. Zingen of een blaasinstrument bespelen maakt je longen sterker. Het zijn goede ademhalingsoefeningen en je conditie verbetert.

Top 10 luchtzuiverende planten

Alle kamerplanten zuiveren de lucht, maar een paar planten zijn daar uitzonderlijk goed in. Volgens onderzoek kun je schadelijke chemicaliën het beste verminderen met deze planten:

1. Graslelie
2. Scindapsus aureus
3. Gerbera
4. Aloë vera
5. Chrysant
6. Ficus
7. Azalea
8. Lepelplant
9. Drakenbloedboom
10. Aglaonema

Tip: Schaf een hygrometer aan.
Met een hygrometer kun je controleren of het binnenklimaat van je huis te droog is. De luchtvochtigheid moet tussen de 45 en 65 procent liggen. Een luchtbevochtiger of bakjes gevuld met water aan de verwarming maken de lucht vochtiger. Vooral relatief nieuwe woningen, vanaf 1990, hebben een te lage luchtvochtigheid in huis.

Feit: Van alle Nederlanders ademen inwoners van Drenthe, Groningen en Friesland de schoonste lucht in. In Rotterdam en omgeving wordt de meest vervuilde lucht ingeademd.

Huid: Minder schoon, meer schoonheid

Minder poetsen is een gezondere huid

Het liefst douchen we elke dag, zijn we al vies van een beetje zand op een worteltje en wassen we onze handen met antibacteriële zeep. Klinkt allemaal lekker fris, maar het mag soms best wat minder qua hygiëne. Ons afweersysteem is namelijk in de war, omdat het steeds minder wordt geconfronteerd met viezigheid. Hierdoor komt het soms op het verkeerde moment in actie. Bovendien verzwakt je immuunsysteem van een te schone omgeving en dat heeft invloed op onze hersenen. Die geven dan namelijk minder snel een seintje dat we het gelukshormoon serotonine moeten aanmaken. Het gevolg: je bent sneller neerslachtig. Laat die stofzuiger dus af en toe in de kast staan en stop gerust een ongewassen wortel in je mond!

Recept: Avocado voor herstel

Prak een rijpe avocado tot een gladde massa en je hebt een fijn masker. Smeer het over je huid en laat het ongeveer tien tot vijftien minuten intrekken.

Tip: Anne Marie Reuzenaar, orthomoleculair voedingsdeskundige: “De tip voor een gezonde huid (en andere gezonde organen) is: drink water! De huid is één van onze belangrijkste uitscheidingsorganen, waardoor het ook wel onze derde nier wordt genoemd. Niet alleen via de nieren en de darmen verlaten afvalstoffen dus ons lichaam. Voor een goede afvoer van afvalstoffen kun je het beste 1,5 tot 2 liter water per dag drinken. Een stukje citroen in het water helpt ook bij het goed afvoeren van afvalstoffen. Dit komt door de vitamine C en flavonoïden.”

Darmen: Rust, reinheid en regelmaat voor je darmen

Feit of fabel: veel stress veroorzaakt een slechte darmfunctie

Feit. Piekeren, malen, stressen … Ben je daar een kei in? Zo ja, dan ben je een serieuze kandidaat voor spijsverteringsproblemen. Als je gestrest bent, gebeurt er van alles met je lichaam. Zo ook met je darmen. “Bij stress komt adrenaline vrij, waardoor je in de vecht-of-vluchtreactie komt”, legt Nienke Tode-Gottenbos, darmfloratherapeut en auteur van De Poepdokter uit.
Ze vervolgt: “Op dat moment gaan bloed, energie en voedingsstoffen naar je hersenen en spieren, want die heb je dan nodig. Dat is een gezond systeem, maar we leven in een tijd waarin bijna continu stress is. Hierdoor krijgt je spijsvertering langdurig geen voorrang wat bloed, energie en voedingsstoffen betreft en kunnen je darmen minder goed hun werk doen. Afvalstoffen worden hierdoor slechter door je lichaam afgevoerd, blijven te lang in het lichaam en geven meer kans op onder andere vermoeidheid en stille ontstekingen.” Stress heeft ook als gevolg dat je darmflora verandert. Er komen lagere aantallen goede en hogere aantallen minder gunstige bacteriën.
Heb je veel spanning of emotionele stress, dan heeft dit dus een direct effect op je spijsvertering. Andersom geldt hetzelfde. Je darmflora is de grootste producent van de neurotransmitters serotonine en dopamine. Tenminste, als alles goed gaat. “Is je darmflora uit balans, dan kun je deze stoffen minder goed aanmaken. Je voelt je dan neerslachtig, gestrest en je kunt zelfs depressieve klachten krijgen.”

Tijd dus om piekergedrag te lokaliseren en een halt toe te roepen. Drie manieren:

1. Pak pen en papier en schrijf alles wat in je hoofd zit op. Gedachten op papier zijn overzichtelijk en geordend. Je kunt ook beginnen met een vraag: wat staat mijn geluk in de weg? Of: waarom voel ik me gestrest? Vervolgens ploppen er gedachten op. Die schrijf je op. Zo kun je problemen tackelen en oplossingen vinden.
2. Zet alles in perspectief. Als je je leven van een afstand bekijkt, kun je bedenken hoe belangrijk de problemen die je nu hebt eigenlijk zijn. Is het probleem er volgende week nog? Over een maand? Over een jaar?
3. Sluit je ogen en droom. Kies een moment wanneer je je gelukkig voelde en laat al je zintuigen werken. Ga helemaal op in het moment en houd dat even vol. Als je denkt aan positieve herinneringen, is er geen ruime voor negatieve gedachten en ben je automatisch minder gespannen. 

“Veel mensen maken vermijdbare voedingsfouten, zoals onregelmatig eten. Ze belasten constant het spijsverteringsstelsel omdat ze de hele dag lopen te eten. Even pauze? Hup, weer een boterham naar binnen. Zo krijgt het spijsverteringssysteem nooit rust.”
– Florentine van Vollenhoven, natuurgeneeskundig therapeut

5 voedingstips voor je spijsvertering

1. Thee. Verschillende kruiden zijn goed voor de spijsvertering, zoals kamille, munt, venkel en brandnetel. Zet er een lekkere pot thee van.
2. Vezels. Vezels zorgen voor een stabielere darmbeweging. Ze zitten in volkorenbrood, maar ook in fruit en groente. Eet je meer vezels, dan moet je ook meer drinken.
3. Lijnzaad. Dit zaad uit de vlasplant bevat veel vezels en zogenoemde ‘slijmstoffen’. Deze hebben een positieve invloed op de stoelgang. Gebroken en fijngemalen lijnzaad is overigens effectiever dan hele lijnzaad.
4. Zuur eten. Kefir, yoghurt, zuurkool: allemaal producten waar van nature melkzuurbacteriën in zitten die goed zijn voor de spijsvertering en stoelgang. Kies wel voor zo natuurlijk mogelijke, onbewerkte producten zonder toevoegingen als suiker.
5. Melkwei. Dit is een waterige vloeistof die ontstaat bij het maken van kaas. Het bevat onder andere melkzuur dat de darmflora en de spijsvertering ondersteunt.

Feit of fabel: Kauwgom kauwen is goed voor je spijsvertering.

Fabel. Voortdurend kauwgom kauwen is een aanslag op je spijsvertering. Het houdt namelijk je spijsvertering alert. Elke keer denkt de darm: ha, daar komt wat aan. Doordat je maar blijft kauwen en niks doorslikt, put je het spijsverteringssysteem uit.

Voor je hele lijf: De 9 gulden regels

1. Beweeg dagelijks minimaal een halfuur.
2. Snuif dagelijks buitenlucht op.
3. Zorg voor een goede nachtrust.
4. Eet gevarieerd, vers en puur.
5. Verzorg je huid met liefde en met natuurlijke producten.
6. Drink minimaal anderhalf liter water per dag.
7. Neem voldoende ontspanning.
8. Luister écht naar je lichaam.
9. Ga op een sport waar je voldoening uit haalt.

Deskundigen:

• Anne Marie Reuzenaar, orthomoleculair voedingsdeskundige, schrijver van o.a. Natuurlijk! Zonder suiker kookboek en Natuurlijk! Elke dag echt eten en gezondNU-columnist
• Nienke Tode-Gottenbos, darmfloratherapeut, schrijver van De Poepdokter