Smeren is lekker! Zeker in de zomer. Je wilt weg, dus je smeert ‘m, je smeert je in als je in de zon ligt. En op je stokbrood bij de barbecue smeer je lekkere knoflookboter. Alleen die smerige grasvlekken na een gezellige picknick, dat is dan weer een kwestie van slim poetsen. Haal het maximale uit het smeerseizoen!

Jarenlang was vet eten hetzelfde als slecht eten. Een schrale keuken. waarin moeders kookte met veel light en pasta, zou beter zijn. Maar vet is een voedingsstof. Smeren dus!

Minder vet is beter, dat klinkt logisch. Als je de calorieën uit je eten niet verbrandt, slaat je lichaam dat op als vet. Eén gram vet bevat negen calorieën, een gram koolhydraten vier calorieën. Als je wilt afvallen, wil je minder calorieën eten en dus moet je vet schrappen – logisch toch? Nee, die visie is achterhaald. Het eten van veel snelle koolhydraten bevordert namelijk je eetlust. Het werkt de ongevoeligheid voor insuline in de hand. Koolhydraten in bijvoorbeeld vruchtensap zijn een ideale brandstof en verhogen snel de bloedsuikerspiegel. Als reactie maakt je lichaam insuline aan, waardoor je bloedsuikerspiegel weer kan dalen. Na de piek komt de bloedsuikerspiegel in een dal. En dan heb je trek. Je gaat meer eten. En dus eet je al met al heel veel calorieën. Het is de verklaring waarom je na het eten van veel koolhydraten soms verrassend snel trek hebt. En dat gebeurt niet na het eten van een vet Engels ontbijt; je zit dan nog urenlang vol. Maar hoe zit het met vet en je hart, is verzadigd vet slecht? En moet je per se alleen olijfolie gebruiken, of wordt het echt tijd voor een definitieve overstap naar koolzaadolie? Wie zoekt naar antwoorden in de discussie over de relatie tussen voeding, vet en cholesterol, zit al snel midden in een slangenkuil van meningen van wetenschappers en opiniemakers die elkaar om de oren slaan met bewijs, stofjes, onderzoeken en jaartallen. Onthoud in dat gekrakeel alleen dit: het geheel van een voedingsproduct is altijd belangrijker dan de onderdelen. Elk vet heeft bovendien zijn eigen goede, unieke vetzuurvoordeel. Kies dus niet vanuit het vet, kies vanuit het gerecht. Dat smeert een stuk smakelijker!

Smeren in de keuken

Boter bij de vis, olie in je pan

• Boter zit vol vitamines, mineralen en vetzuren zoals vitamine A, D, E en K en linolzuur, selenium en calcium. Roomboter bestaat uit verzadigde vetten can dierlijke oorsprong. In halvarine zijn de verzadigde, dierlijke vetten vervangen door onverzadigde vetten van plantaardige oorsprong.
• Olie is vloeibaar vet. Hierin zitten de vetzuren omega 3 (alfa-linoleenzuur), omega 6 (linolzuur) en omega 9. Het zijn (meervoudige) onverzadigde vetzuren. Omega 3 zit in koolzaadolie en lijnzaad(olie). Omega 6 vind je vooral in halvarine, margarine en zonnebloemolie. Omega 9 zit in olijfolie, koolzaadolie.
• Bakken, braden en stampen – Als het om smaak gaat, kies je voor het bakken van een visje of vlees het liefst boter, en natuurlijk ook als je een stamppot of kruidenboter maakt. Bakken en braden kun je ook afwisselen met ghee (geklaarde boter) of koudgeperste kokosolie. Verhit de boter wel zo dat het niet dampt en voorkom dat je eten verbrandt.
• Roerbakken – Boter verbrandt wanneer de pan te heet wordt en dat geeft een nare smaak. Olie kan veel heter worden en kun je dus prima gebruiken om te roerbakken. Het voordeel is dat de ingrediënten goed dichtschroeien. Groente en tofu zijn vochtrijke producten en zijn daarom goed te bereiden in koudgeperste olijfolie (extra vièrge), zonnebloemolie of sesamolie. Let erop dat je de ingrediënten kort en vaak omschept in de hete olie. Laat de olie niet te heet worden en voorkom dat er een witte of zwarte walm vanaf komt
• Frituren – Gebruik zonnebloemolie, arachideolie en kokosolie om te frituren. Zeef de olie of het vet na gebruik als je het wilt hergebruiken en gebruik het maximaal twee keer.

Smeren en poetsen

Natuurlijk schoonmaken

Heb je te veel gesmeerd? En zoek je echt naar de beste vlekkenoplossers? Dan moet je kiezen tussen zuur, zout of een emulgator. En soms wil je gewoon ontsmetten. Bekijk vlekken en viezigheid als een huis-tuin-en keukenscheikundige. Dit zijn de beste anti-smeerpoetssmeersels op natuurlijke basis.

• Zuiveringszout (ook wel baking soda genoemd) bindt zuren waardoor het luchtjes neutraliseert. Ook is het licht alkalisch waardoor het ook vettigheid aanpakt. Hoe te gebruiken? Voor het verwijderen van vlekken en viezigheid op de vloer meng je een half kopje baking soda in een emmer water, daarmee dweil je de vloer. Wel even nareinigen met schoon water. (PS: doe dit niet met vloeren die in een waslaag staan!)
• Groene zeep werkt als een emulgator: het kan vetten aan water binden en spoelt de vetvlek uit je blouse lekker met het waswater weg. Groene zeep kun je elke dag gebruiken in de douche, wc en keuken. De zeep reinigt, ontsmet en laat geen fosfaten achter in het water. Ook je was kun je voorweken in een sopje van groene zeep. Waarom groene zeep en geen gewone zeep in je natuurlijke schoonmaakkastje? Veel zeep is op basis van aardolie gemaakt.
• Azijn is het zuurtje in je schoonmaakcollectie. Azijn verwijdert kalk, roest en vieze geurtjes. Verder doodt het bacteriën en is het schimmelwerend. Gebruik het dus om je koffiezetapparaat, waterkoker, wc en de douche te ontkalken.
• Soda is een soort zout dat chloor kan vervangen. Het reinigt, ontvet en heeft bovendien een ontsmettende werking. Soda is zeer sterk alkalisch (pH 12). Als je veel zweet, blijft die lucht vaak lang hangen in je kleren. Je kleren laten weken in sodawater is het devies! Was het nog wel na het weken. Let op: soda kan de kleur aantasten, dus niet te lang laten staan. Zweetlucht in je schoenen kun je verbannen door wat droge soda in je schoenen te stoppen en die in een afgesloten zak een nacht weg te zetten. Gooi de volgende dag de soda eruit en je schoenen zijn weer fris.
• Zout los je op in witte azijn voor een handig schuurmiddel. Uitstekend te gebruiken voor het reinigen van glas en wastafels. Nog een tip: als je een ei laat vallen, kun je dit het beste schoonmaken met een handvol zout.
• Ossengal, is dat gal van een … os? Nou, vroeger wel. Nu wordt er vaak rundergal voor gebruikt, wel een natuurlijk product dus, maar niet geschikt voor veganisten. In het lichaam breekt gal vetten af, waardoor je voedsel beter kunt verteren. Dezelfde werking heeft gal in zeepvorm. Schrob een heel vette vlek of een grasvlek in met ossengal. Was vervolgens je broek of rok op een wasprogramma van minimaal veertig graden.

Smeren in de zon

Voorkom verbranding

Lekker in de zon liggen… Heerlijk! Maar te veel zon vergroot de kan op huidkanker en een hoofd voor karakteristieke rimpels. Smeren met zonnebrandcrème is echt het enige advies.

Als je verbrandt in de zon, komt dat grotendeels door uv-B straling. Rimpels (huidveroudering) worden veroorzaakt door andere straling, namelijk uv-A. Beide wil je niet, maar de zonnestralen kun je maar met drie acties vermijden: niet in de zon komen (geen optie), heel veel lagen kleren aantrekken (geen optie) of smeren. Nou ja, smeren dan maar. Het voelt ook lekker en met een beetje geluk zit er een glinster in je crème, waardoor je straalt en schittert als een diamantje in de zon!

Huidkanker

De toename van mensen met huidkanker komt deels door de vergrijzing en de toenemende zonkracht. Maar ons zongedrag is de grootste risicofactor. Wat huidkanker betreft is voorkomen beter dan genezen. Het is een kwestie van vooruitzien: de zonschade die je opliep als kind kan zelfs nog effect hebben op je huid als je volwassen bent. Beschermt je huid zichzelf als je bruin bent? Nee! Bruiner worden is een natuurlijk beschermingsmechanisme van het lichaam, maar dit betekent niet dat je voldoende beschermt bent. De zonkracht kan heel hoog zijn. Je vergroot ook de kans op huidveroudering, omdat je de uv-A in je onbeschermde huid laat doordringen. Voor huidveroudering geldt immers dat niet verbranden bepalend is, maar de hoeveelheid zonuren. Het is daarom belangrijk om zonnebrandcrème zelfs in de herfst en winter te smeren.

3 Super smeertips

• Ga niet af op de prijs. De Consumentenbond concludeerde dat duurdere merken niet per se beter zijn dan goedkopere. Dat scheelt in de portemonnee.
• Twijfels over de stoffen in zommebrandcrème? Check de ingrediëntenlijst. Het is een beetje zoals met E-nummers in voedsel: ze zijn veilig gesteld, maar sommigen vermijden ze liever. Als jij een kritische zonnebrandcrème gebruiker bent, kun je letten op de volgende ingrediënten: parfums (kunnen zorgen voor pigmentvlekken), alcohol (kan de huid irriteren en uitdrogen) en mogelijke hormoonverstorende stoffen zoals oxybenzone, nanodeeltjes en parabenen.
• Gebruik liever geen spray. Het nadeel van een spray is dat de zonnebrand alle kanten opvliegt en je het product sneller inademt.

Met je blote voeten door het zand

Steek je voeten in de modder, masseer je zolen met kiezelsteentjes en streel je voetzolen met mos of gras. En, hoe voelt dat? Wij selecteerden de vier mooiste blotevoetenpaden voor je.

Een blotevoetenpad is een korte wandelroute die je blote voeten kennis laten maken met verschillende ondergronden: van zacht gras en fijn zand tot schelpen, modder, grind, water, keien, houtsnippers, boomstammen, en dikke takken. Doordat je op verschillende ondergronden loopt en de steun van je schoenen mist, moeten je voeten hard aan de slag. Op deze manier train je dus zowel je balans als alle spiertjes in je voeten en onderbenen.

• Het blotevoetenpad in Schoorl is een heerlijke warming-up of een perfect toetje na een langere wandeling of fietstocht in de Noord-Hollandse badplaats Schoorl, want het traject beslaat maar 150 meter. Wel is het heel gevarieerd: je loopt over denneappels (au!), maar ook over een mostapijt. Elke ondergrond geeft een andere beleving. Dit blotevoetenpad is gratis en als afsluiter kun je je voeten met echt duinwater afspoelen.
• Ben je een diehard? Dan is het blotevoetenpad in Twello iets voor jou. Je loopt twee kilometer lang met je blote voeten door de modder, een leemkuil of een moeras. Het is klimmen, klauteren en glijden. En, je moet niet bang zijn om vies te worden. Dus oude kleren verplicht!
• Je kunt er logeren of kamperen, maar je kunt op boerderij De Sternhof in Zeewolde ook het blotevoetenpad lopen. Over het traject van 800 meter doe je al gauw zo’n drie kwartier. Je loopt over tal van verschillende ondergronden en langs een bloementuin en een biologische moestuin waarvan de opbrengst naar de voedselbank gaat. Je kunt het blotevoetenpad ook nog combineren met een natuurspeurtocht. Het traject kun je van 5 mei tot en met 12 september doorlopen.