Alles draait om balans
Rennen, vliegen, haasten en weer … opladen

 

 

De vakanties zijn voorbij, scholen beginnen weer. Tijd voor het normale leven. Op tijd naar bed gaan, niet te veel hooi op je vork nemen en op tijd ‘nee’ zeggen zijn de geijkte tips om ervoor te zorgen dat stress je niet vanaf dag één weer in zijn greep krijgt. Kan dat ook anders? Ja! gezondNU signaleert drie trends die je helpen de haast uit je leven te halen zonder dat je van alles moet laten.  

 

 

Haal de haast uit je leven

Onthaasten lijkt de sleutel tot meer rust in je leven. Tegelijkertijd is het leven te leuk om zomaar van alles te laten. We willen werken, ons gezin gelukkig zien, sporten, leuke dingen doen, op school bijspringen en oh ja, ook die zieke vriendin nog helpen. Hoe krijgen we dat voor elkaar zonder onszelf voorbij te sjezen? Laat je inspireren door deze drie deskundigen die niet zeggen dat je het gewoon wat rustiger aan moet doen.
 

 

Ademtherapeut Aimee:

“Ontdek je eigen ademhaling aan de keukentafel”

 

‘Het gros van de Nederlanders haalt in rust adem alsof ze hardlopen.’ Hoe erg is dat? En hoe verander je het? Logopedist en ademtherapeut Aimee van Munster legt uit hoe je meer uit je ademhaling kunt halen.

 

“Ademen is iets wat je vanzelf doet en wat je heel lang verkeerd kunt doen zonder dat dit problemen oplevert. Zodra er echter elders een kink in de kabel komt, kan het ineens niet meer goed voelen. Angst, een zere nek, hoofdpijn, benauwdheid, vermoeidheid, een drukkend gevoel op je borst, je opgejaagd voelen: je kunt het zo gek niet bedenken of het kan samenhangen met een verkeerde ademhaling. Het zijn vaak klachten waar de huisarts ook niet echt een verklaring voor heeft, waardoor ze al snel op de grote stresshoop gegooid worden zonder een oplossing te vinden. Ademtherapie kan dan vaak wel wat voor je betekenen.”

“Er bestaan een legio redenen waarom mensen niet optimaal ademen. Het grootste euvel is dat we nooit de tijd meer nemen om te voelen wat er in ons lichaam gebeurt. Er bestaat namelijk niet één goede ademhaling. Wat ontspannen ademhalen is, voelt voor iedereen anders en verschilt per persoon gedurende de dag. Je ademhaling reageert namelijk op wat jij nodig hebt. Als je aan het hardlopen bent, is het logisch dat je ademhaling hoger zit en sneller gaat. Maar welke ademhaling voor jou goed voelt op welk moment, dat weten we nauwelijks nog. Dus ga dat eerst maar eens ontdekken. Gewoon aan je eigen keukentafel of aan je bureau.”
 

 

Buikademhaling is niet heilig

“Gemiddeld ademen we in rust tussen de zes en twaalf keer per minuut. Ga eens zitten. Goed met je billen op het zitvlak van je stoel, rug tegen de leuning. Handen op je bovenbenen. Voeten op heupbreedte op de grond. En laat die adem maar komen. Op je eigen manier, niet geforceerd. Tel een minuut lang je ademhalingen. Hoeveel zijn het er?”
“Haal je te vaak adem per minuut, probeer dan het volgende: duw vijf tot zes keer met je voeten tegen de grond. Voel je beenspieren aanspannen als je de druk vergroot en voel ze weer ontspannen als je je voeten loslaat. Hoe zit je nu? Wat voor een effect heeft dit op je lijf? Hoe voelt je onderrug? Herhaal de oefening, maar verleg je aandacht naar borst en schouders. Wat gebeurt daar? Herhaal dit vijf keer. Wat voor effect heeft het op je ademhaling als je met je voeten tegen de grond drukt? Adem in, adem uit. Zet dit je ademhaling vast? Druk nu je voeten in de grond terwijl je hoorbaar uitademt met een ‘fff-geluid’ en herhaal dit vijf keer. Hoe voelt dat? Als je klaar bent met uitademen, ontspan je je lijf en laat je de ademhaling weer als vanzelf komen. Druk nu opnieuw je voeten tegen de vloer en adem uit met een ‘fff-klank’. Ga vervolgens staan. Wat valt je op, waar zit je ademhaling? Een ademhalingstherapeut leert je dus niet hoe je goed ademhaalt. Die laat je vooral ontdekken wat voor jou ontspanning is en hoe dat in je lichaam voelt. Het gaat veel meer om de adembeleving.”

“Veel klachten die te maken hebben met je ademhaling hangen samen met spanningen. Niet alleen mentale spanningen in de vorm van stress, maar ook spierspanning die bijvoorbeeld ontstaat door een verkeerde lichaamshouding. Vaak gaat het om gewoontes die er door de jaren heen geleidelijk en ongemerkt zijn ingeslopen. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je je billen aanspant? Voel het maar eens! Knijp je billen bij elkaar. Wat doet dat met je buik? Juist, die span je aan. Wat voor een effect heeft dat op je ademhaling? Die kruipt automatisch iets naar boven of je zet hem vast. Dat hoeft niet erg te zijn. Maar als die spieren altijd verkrampt zijn en je nooit vrij kunt ademhalen, dan kan dat op termijn klachten geven.”

 

Jouw antenne

“Het grootste misverstand is dat de diepe buikademhaling voor ons allemaal op elk moment het beste is. Ademhalen doe je niet alleen met je buik, maar met je hele romp. Je kunt het in je rug voelen, je borst, je ribben. Ieder lijf is anders. Iedereen haalt anders adem en iedereen ervaart ontspanning anders. Bovendien hebben we vaak een vrij eendimensionaal beeld van hoe ontspanning zou moeten voelen. De meesten hebben geleerd dat je je dan loom en zwaar voelt. Maar voel jij je juist zo licht als een veertje, dan betekent dat niet dat je iets ‘fout’ doet. Hoe voelt ontspanning voor jou? Die vraag moeten we zien te beantwoorden en dat is vaak lastig, omdat we vooral in ons hoofd en niet in ons lijf zitten. Leer je echter met je hele bovenlijf ademen, dan ontstaat er meer ruimte en dat kan heel bevrijdend voelen. Het kan je ook meer energie geven, waardoor je lekkerder in je vel komt te zitten.”
“Dan moet je dus wel weten waar jouw ademritme zit en hoe ontspanning voor je voelt. Dat is de basis. Helaas haalt het gros van de Nederlanders in rust adem alsof ze hardlopen. Ondertussen rennen we bij stress dan naar een yogaclub of gaan we mediteren, terwijl dát ademhalen voor gevorderden is.”

“Dus terug naar de keukentafel om je lijf te ontdekken en dan vooral te voelen wanneer die ontspannen of juist gespannen is. Voelen is superbelangrijk. Je ademhaling is een soort antenne die de minste of geringste geestelijke en lichamelijke spanningen registreert. Als je je eigen lijf en ademhaling kent en genoeg opmerkzaam bent, dan kun je in een vroeg stadium stress herkennen en bijsturen. Of misschien merk je wel dat je juist nog best een beetje gas bij kunt geven, omdat je die ruimte hebt.”

 

 

Natuurcoach Natascha

“De natuur is onze ultieme resetplek”

 

Japanners duiken al decennialang het bos in om stress te lijf te gaan. Jij en ik doen dat misschien ook wel, maar in welk tempo dender jij door het bos? Bij shinrin-yoku doe je dat in slow motion. Het effect is volgens natuurtherapeut Natascha Boudewijn te vergelijken met dat van yoga.

 

“In 2011 werkte ik als interim-communicatiemanager en stond ik op het punt mijn hart te volgen. Een tijdje daarvoor was ik Greendelicious begonnen. Ik gaf workshops over gezond en vegetarisch koken met ingrediënten die ik grotendeels zelf in mijn moestuin verbouwde, uiteraard helemaal biologisch. Het werken in de moestuin, het contact met de natuur is voor mij altijd ultiem ontspannen geweest.”

“Het concept rondom Greendelicious sloeg in als een bom. De workshops waren binnen een mum van tijd volgeboekt, er kwamen wachtlijsten, ik mocht een kookboek schrijven, er kwam een vervolg en nog een. Dat klinkt leuk. En het was ook geweldig. Ik deed mijn eigen styling, mijn eigen fotografie. En ondertussen liepen de workshops door. Ik had onderschat wat daarbij komt kijken. Het is niet alleen gezellig een kookworkshop verzorgen, maar ook boodschappen doen en daarna schoonmaken. Ik heb geprobeerd werkzaamheden af te stoten, workshops over te dragen. Maar ik wás Greendelicious. Uiteindelijk ben ik aan mijn eigen succes ten onder gegaan.”

 

Thuiskomen bij jezelf

“Eerst weigerden mijn handen. Ik liet tijdens het boodschappen doen spontaan een blik uit mijn vingers vallen. En nog eens, en nog eens. Daarna begaven mijn armen het … Ze kónden niet meer. Ik deed alles met mijn handen. Koken, tuinieren, boodschappentassen sjouwen, fotograferen, stylen, mails beantwoorden, schrijven. Mijn lichaam zei overduidelijk: “Stop!” Doordat ik niets meer met mijn handen kon, kwam mijn leven ineens tot stilstand. ‘Overbelaste spieren’, oordeelde de huisarts. Ik besloot lekker drie weken lang vakantie te houden, maar na dag drie kon ik mijn bed niet meer uit. Voor de huisarts was het duidelijk: ik had een burn-out. Die diagnose voelde als een opluchting. Erkenning voor wat ik voelde. Tegelijkertijd: hoe moest het verder? Want ik hád mijn hart gevolgd en kijk wat me dat gebracht had.”

“Het enige wat nog functioneerde, waren mijn benen. Het enige waar ik nog puf voor had, was naar het bos gaan. En dat deed ik. Ook al was ik niet vooruit te branden, ik ging. En juist omdat ik niet snel kon lopen, vielen me ineens dingen op waar ik normaal aan voorbij ging. De blaadjes aan de takken, de regeldruppels op een blad, een kevertje dat over een boomstronk wandelde. En dat – zo merkte ik – bracht iets op gang. Ik heb heel wat lopen huilen in dat bos, maar ik werd uiteindelijk ook weer wie ik was: mezelf.”  

“Het herstel verliep razendsnel. De huisarts verbaasde zich iedere keer weer en al helemaal toen ik na drie, vier maanden weer wilde gaan werken. Uiteraard was dat te snel en het ging gigantisch mis. Juist daardoor heb ik rigoureus mijn kookatelier gesloten en ben ik me gaan focussen op de helende werking van het bos. Ik wilde weten waarom het me zo goed deed. Al snel kwam ik uit bij shinrin-yoku. Letterlijk betekent dat ‘een bad nemen in het bos’. De Japanners gebruiken ‘bosbaden’ als therapie, omdat ze een louterend effect hebben op lichaam en geest. Shinrin-yoku haalt het tempo uit het leven. Als je gewoon met een vriendin naar het bos gaat, dan stap je vrolijk kletsend door. Ook lekker! Maar wanneer je je pas vertraagt en in slow motion door het bos gaat, ontstaat er tijd om in te zoomen op een wolk die voorbijdrijft, het licht dat op een tak valt. Als je dat honderd procent aandacht geeft, wordt het vanzelf stiller in je hoofd. Dat is magisch. Het bos is zoveel meer dan een verzameling bomen.”

 

Bosbaden in je achtertuintje

“In Japan is al veel onderzoek naar shinrin-yoku gedaan. Je ziet dat het de bloeddruk goed doet, dat het de hoeveelheid stresshormonen in je lijf laat dalen. Ook wandelcoaches nemen je mee het bos in, maar die gebruiken de natuur vaak als metafoor voor je gevoelsleven. En dan ben je uiteindelijk toch in je hoofd aan het analyseren. Bosbaden is meer á la yoga een manier om in het hier en nu te komen. De natuur is onze ultieme resetplek. Die voorkeur zit in ons DNA. Daarom voelt het bos ook vaak als thuiskomen. Als je op die manier vervolgens ook thuis kunt komen bij jezelf, dan voel je beter wat je nodig hebt en kun je ook beter voor jezelf zorgen.”

“Bosbaden is zoiets moois. Het is goedkoop, vrijwel overal beschikbaar en altijd dichtbij. Maar we maken nauwelijks nog gebruik van de kracht van de natuur. Misschien omdat het zo gewoon en vanzelfsprekend is. Het echte bosbaden kost tijd, je bent er zo tweeënhalf uur mee bezig. Maar heb je de techniek eenmaal onder de knie, dan kun je het ook toepassen in je eigen tuin, het park of op een grasveldje. Je kunt je lunchpauze gebruiken om in de natuur uit je hoofd te komen en helemaal in het hier en nu je aandacht te geven aan een veertje dat naar beneden dwarrelt of aan een vlinder die voorbij fladdert.” 

“Mensen beschouwen zich steeds meer als een losstaand onderdeel van de natuur, terwijl wij net als paddenstoelen, bloemen of eekhoorns de natuur zijn. Als je ten volle beseft dat we deel uitmaken van dat grotere geheel, kan die verbondenheid enorm troostend werken. Je hebt niet overal de regie over, er is iets groters dat een hoop voor je regelt.”

 

Chief Happiness Officer Gea Peper over werkgeluk

Onthaasten tijdens kantooruren

 

De Chief Happiness Officers veroveren steeds meer terrein binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Gea Peper van HappinessBureau leidt deze werkgeluksdeskundigen op. Meer plezier, minder zieken. Onthaasten nieuwe stijl lijkt op de werkvloer te beginnen.

 

“Gezondheid heeft de volle aandacht van werkgevers. Die trend is een paar jaar geleden begonnen met de opkomst van gezond eten en meer bewegen op de werkvloer en daar komt nu mentale gezondheid bij. Meer dan ooit zijn we ervan doordrongen dat stress je immuunsysteem verzwakt, waardoor je vaker ziek thuis komt te zitten. Soms maar een paar dagen vanwege griep of verkoudheid, andere keren raken mensen vanwege een burn-out lange tijd uit de roulatie. Ziek-zijn kost je baas geld. Vandaar dat er steeds meer aandacht komt voor leefstijl en preventie. Een manier om gezond te blijven is door te investeren in werkgeluk.”

“Mocht je tien geleden nog blij zijn dat je überhaupt een baan had en was het, als er problemen waren, tanden op elkaar en doorbijten, die tijd ligt achter ons. Anno 2018 zijn we met een inhaalslag bezig. Het idee dat als er gelachen wordt, er ook nog wel wat werk bij kan, is passé. Als je met een glimlach op je gezicht werkt, ben je juist productiever. Een mens kan nu eenmaal niet acht uur aan een stuk alleen maar gefocust werken. De beste ingevingen krijg je vaak als je weg bent van je werkplek, buiten op de fiets in de natuur of lekker ergens op een terras hangt. Ontspanning opent de deur naar creativiteit en oplossingen. En daarvan zijn steeds meer werkgevers zich bewust. Vandaar ook dat er aandacht uitgaat naar de juiste balans tussen focus – je kunnen afzonderen in een stiltekamer om even meters te maken – én ontspanning. Dus ja, er komt meer ruimte om tijdens kantooruren te onthaasten. Lunchwandelen, stoelyoga, een relaxkamer, ruimte voor een powernap. Meer plezier, maar ook meer aandacht voor zingeving en voldoening op de werkvloer. Er zijn zelfs bedrijven die hun werknemers helpen bij het bestrijden van eenzaamheid of het uit de schulden komen. Daarmee maak je echt het verschil.”  

 

‘Is het al weekend?’

“Dat werkgeluk zoveel meer aandacht krijgt, wordt ook aangewakkerd doordat mensen allang niet meer voor die grote zak geld en die mooie leaseauto gaan. De nieuwe generatie – de millennials – wil een baan die ertoe doet, waarmee ze iets bijdraagt aan de samenleving. ‘Happy and healthy’ zijn voor jonge mensen belangrijke uitgangspunten. En aangezien het steeds moeilijker wordt om aan personeel te komen, verandert de mentaliteit binnen bedrijven. Werkgeluk vergroten is de specialiteit van de Chief Happiness Officer. Momenteel houden deze ‘officers’ zich vooral nog bezig met het regelen van bedrijfsuitjes, organiseren ze de vrijdagmiddagborrel en sturen ze een kaartje aan collega’s bij een geboorte of na een verhuizing. Het accent ligt vooral op het vergroten van werkplezier. Meer betrokkenheid en een blijk van waardering zijn niet onbelangrijk.”

“Ga maar eens na, wat gebeurt er als een collega elke dag met een chagrijnig gezicht binnenkomt? Wat doet dat met jouw stemming? En wat gebeurt er als je het omkeert en je vrolijk binnenstapt met een ‘goedemorgen’ en vraagt hoe het weekend was? Oprechte interesse en waardering verdubbelen je instant-werkgeluk. Je hebt daar zelf invloed op als werknemer en de werkgeluksdeskundige doet er nog een schepje bovenop. Alleen de plezierfactor uitvergroten is uiteraard niet voldoende om het aantal mensen dat met een burn-out thuiszit, terug te brengen. Dan moet er meer gebeuren.”

“We belonen ons werkgeluk momenteel gemiddeld met een 7,1. Een mooie voldoende, maar we geven ons privéleven een dikke acht. Er valt dus nog winst te boeken op de werkvloer. Ik denk dat de werkgeluksdeskundige daar een rol in kan spelen, want juist in die functie kun je mensen laten ontdekken hoe je meer zingeving en voldoening uit je werk kunt halen. Waar ligt je hart? Wat is jouw talent? En hoe zet je dat het beste in? Het zijn niet altijd vragen waar je makkelijk zelf antwoord op kunt geven. En natuurlijk, een bedrijf an sich maakt je niet gelukkig, daar ben je zelf vooral verantwoordelijk voor. Maar als je met een geweldig team werkt, er vertrouwen is, je een inspirerende baas hebt en met elkaar iets moois maakt, dan helpt dat wel. Het zou toch fantastisch zijn als steeds minder mensen op maandagmorgen roepen: ‘Is het alweer bijna weekend?’”

 

Meer weten?:

• Ademtherapeut Aimee van Munster: sonoraharderwijk.nl

• shinrin-yoku.nl
• Het kleine shinrin-yoku boek, Natascha Boudewijn, ISBN 9789401303828, € 14,99
• happinessbureau.nl

 

 

De deskundigen:

• Aimee van Munster is ademtherapeut en logopedist in Harderwijk.
• Natascha Boudewijn is natuurcoach en schreef Het kleine shinrin-yoku boek. Ze ontwikkelde een Nederlandse variant op het Japanse bosbaden.
• Gea Peper van BureauHappiness leidt werkgeluksdeskundigen op.