Al maanden raast de superfoodtrend door Nederland. En of je al deze bessen, zaden en wieren bomvol voedingsstoffen nu zinvol of een tikkeltje overdreven vindt, feit is dat ze heel Nederland doen nadenken over eten dat meer voor je doet dan alleen goed smaken. In gezondNU willen we nog een stapje verder kijken. Of beter, een stapje dichterbij! Want superfoods hoeven niet uit Verweggistan te komen. (Her)ontdek de superfood van eigen bodem.
Gojibessen, chiazaad, tarwegras. Deze als superfood bestempelde producten bevatten ongetwijfeld veel voedingsstoffen, maar goedkoop zijn ze niet. Bleeker: “Mensen denken vaak dat het duur en lastig is om gevarieerd en gezond te eten. Maar de natuur biedt het ons op een presenteerblaadje aan. Superfoods, als je ze zo wilt noemen, groeien ook hier om de hoek! De brandnetel smaakt heerlijk in de stamppot, met een hardgekookt eitje erbij, net als bij spinazie. Boordevol kalk, magnesium, pro-vitamine A en C en andere bouwstoffen. Ken je zevenblad? Het is een vaste plant met schermbloemen die ook wel tuindersverdriet wordt genoemd, omdat het welig groeit en je het moeilijk weg krijgt. Deze plant is door de Romeinen over Europa verspreid, zodat de soldaten overal te eten hadden. Toen wisten ze het al: dit is een echte superfood. Boordevol caroteen, kiezelzuur en belangrijke vitamines. Je kunt het gebruiken als peterselie en het als smaakmaker aan je eten toevoegen om het een energieboost te geven. Maar je maakt er ook een heerlijke hartige taart mee of een pesto waarbij je bijvoorbeeld rucola door zevenblad vervangt.”
Om de hoek
Verse gojibessen zijn een bron van vitamine C. Anneke kan echter een waslijst maken van groenten en kruiden die om de hoek groeien en ook vitaminebommetjes zijn. “De waterkers tref je overal in Nederland aan en groeit in de vrije natuur aan het water. Van het vroege voorjaar tot laat in het najaar tref je dit kruid aan. Wist je dat één ons ervan al voorziet in je dagelijkse vitamine C-behoefte? Nu eet je niet zomaar even een ons waterkers, maar je kunt het overal mee combineren. De pompoen is ook een echte powerfood, omdat hij onder andere veel pro-vitamine A en C bevat en bovendien veel vezels. De pitjes zijn ook niet te versmaden. Je eet ze zo uit het handje of geroosterd, door de salade of andere gerechten. Ze bevatten relatief weinig calorieën en zijn rijk aan eiwitten, mineralen zoals magnesium en zink en antioxidanten. Pompoen verbouw je gemakkelijk zelf als je een stukje grond over hebt, maar is bij de groentewinkel ook volop verkrijgbaar in deze tijd van het jaar. Waarom zou je het verder zoeken? Dat geldt voor veel gezonde gewassen. We zijn ons er gewoon nog niet genoeg bewust van. Dat komt wel, de trend dat we willen weten wat we eten is ingezet. ”
Gojibes en acaibes? Nee, vlierbes!
Dit najaar pluk jij je eigen superfoodbessen: vlierbessen. Je vindt ze overal in de vrije natuur, aan de bosrand, de velden of gewoon langs de kant van de weg: grote trossen blauwzwarte of donkerpaarse bessen. Vers uit de hand smaken ze minder aangenaam. Rauwe,onrijpe vlierbes is zelfs licht giftig en kan buikkrampen veroorzaken. Eenmaal verhit is het sap krachtig van smaak en aangezoet met honing erg lekker. Van vlierbessen kun je heerlijke jam of siroop maken. De vlierbes bevat veel pro-vitamine A, B en C en belangrijke mineralen. Ook zijn ze een bron van zogeheten anthocyaninen, krachtige antioxidanten die nog sterker werken dan vitamine C. Voor als zelf plukken net iets te lastig is: vlierbessensap is ook gewoon te koop. Een hartverwarmende tip voor de gure herfstdagen: zet een halve liter sterke thee, doe er een flinke scheut vlierbessensap in, een stukje pijpkaneel, een kruidnagel en een ruime lepel honing. Een beetje rum erin misstaat niet …
Pluk je zelf? Kijk uit voor de vossenlintworm!
Frambozen, bramen, bosbessen, mmmm. Cadeautjes van Moeder Natuur. Ben je een verwoede zelfplukker, dan is een waarschuwing op zijn plaats. De vossenlintworm is namelijk bezig aan een opmars. Het is een kleine lintworm die voorkomt in de ontlasting van besmette vossen en soms honden of katten. Van origine komt de vossenlintworm voor bij vossen in Midden- en Zuid-Europa, maar het gebied breidt zich gestaag uit. In Nederland is de lintworm aangetroffen in Zuid-Limburg en Groningen. In de Belgische Ardennen en in de bossen van Duitsland komt de vossenlintworm ook veelvuldig voor. De kans op besmetting bij de mens is klein, maar de verschijnselen zijn zeer ernstig, variërend van buikpijn, kortademigheid of geelzucht tot een zwaar aangetaste lever in een latere fase. De ziekte kan leiden tot de dood. Daarom geldt het dringende voorschrift om bosvruchten, wilde paddestoelen en valfruit zoals appels en peren zorgvuldig te wassen en liefst zelfs te koken voor consumptie.
Even een appeltje schillen … of niet
De granaatappel is een oosterse fruitsoort die op de lijst van superfoods voorkomt, onder andere omdat de pitjes een bron van polyfenolen zijn. Dezelfde antioxidant komt echter ook gewoon in onze Hollandse appel voor, net zoals andere gezonde stoffen als vitamine C, mineralen en vezels. Die vezels zijn dan weer belangrijk voor de stoelgang. Als je een appel eet, geeft je dat een vol gevoel en dat maakt dat je minder snel naar ongezond snoepgoed grijpt, terwijl de appel zelf maar weinig calorieën bevat. Ideaal dus als je nog wat vakantiekilootjes wilt kwijtraken! Daarbij moet wel worden vermeld dat de meeste voedingswaarden van de appel in de schil zitten. Eet je appel dus gewoon lekker met schil en al. Wel goed afwassen van tevoren, de appel is waarschijnlijk bespoten om ongewenste wormpjes tegen te gaan. Een biologisch geteelde appel is natuurlijk nog beter. September is de maand van heerlijke Hollandse appelrassen als de elstar, jonathan en de schone van Boskoop. Laat ze smaken!
Leuke app: de Wildplukwijzer
Wil je in een oogopslag zien waar bij jou in de buurt het fruit gewoon wacht om geplukt te worden, gratis en voor niets? Download dan de gratis Wildplukwijzer, gewoon op je telefoon of tablet. Beschikbaar voor Android en iPhone.
Pittige pompoensoep: power in de pan
Van pompoen maak je in een handomdraai een heerlijke soep. Bij de groenteboer hoef je meestal geen hele pompoen te kopen. Voor een pan soep voor vier personen heb je ongeveer een halve kilo pompoen nodig. Snijd deze in blokjes, gewoon met schil en al. Wat hard is, wordt vanzelf boterzacht in de pan. Twee fijngesneden uitjes erbij fruiten in wat olie. Houd je van een pittig, oosters tintje? Fruit dan minimaal twee flinke uitgeperste knoflooktenen mee. Na vijf minuten roer je een eetlepel currypasta erdoor en voeg je een liter water toe met twee (biologische) bouillonblokjes. Alles een kwartiertje laten garen en dan pureren. Wie van vlees houdt, doet er nog wat zelfgemaakte gehaktballetjes in. Schenk de soep in kommen en giet dan in elke kom een scheutje kokosmelk. Heerlijk met een snee grof brood erbij!
Zeewier of kool?
In Japan staat zeewier dagelijks op het menu en draagt het bij aan de hoge levensverwachting die het land kent. Het is rijk aan allerlei vitamines en mineralen, waaronder vitamine C, B en het mineraal jodium. Maar alle koolsoorten die wij in ons land zo graag eten, zitten ook boordevol vitamine C en K en zijn rijk aan een scala van mineralen. Belangrijk voor een goede weerstand, gezonde botten, huid, tanden en bloedvaten. Kom maar op met die spruiten en boerenkool!