We kruipen al duizenden jaren letterlijk onder en in de wol. Van wollen dekbedden tot jassen en truien van schapenvacht. Daarom duiken we in dit artikel onder in dit zachte en soms wat prikkelende natuurproduct. Béééh!

Definitie: Wol is een verzamelnaam voor zachte, dunne haren van de vacht van bepaalde dieren. 

De ene wol is de andere niet

Wol is wol. Toch? Nee! Hoewel we vooral bekend zijn met schapenscheerders, komt niet al het wol van schapen. En ook niet elk soort wol heeft dezelfde eigenschappen. Dit zijn vijf bekende soorten wol:

Merinowol is wol van het merinoschaap (goh!). Jaarlijks kan één schaap maar liefst vijf kilo wol leveren. Door de fijne structuur zijn kledingstukken van merino soepel en kriebelen ze niet. Bovendien zijn ze heerlijk warm. Het is één van de meest functionele wollen en wordt veel gebruikt in de outdoorwereld, zoals in thermokleding.

Alpacawol komt van een alpaca. Dit is een berglama en een soort kameelachtige. De wol die van de eerste scheerbeurt komt, wordt baby-alpaca haar genoemd. Deze wol voelt heerlijk zacht, heeft een lichte glans en is licht van gewicht.

Mohair is niet zo zacht als sommige andere soorten wol. De angorageit, waar de wol vanaf komt, heeft namelijk licht gekrulde, stugge, lange haren. Een voordeel is dat deze wolsoort niet tot nauwelijks pilt en goed warmte vasthoudt. Mohair wordt vaak gecombineerd met andere materiaalsoorten.

Kasjmier kennen we vooral als een dure materiaalsoort. Het is afkomstig van de Kasjmiergeit, die een keer per jaar zijn vacht verliest. Die vacht is ontzettend zacht, licht van gewicht, glanzend en elastisch. Wel is het een kwetsbare wolsoort; door wrijving gaat een kledingstuk van kasjmier snel pluizen en pillen.

Scheerwol is de onbeschadigde wol, geschoren van een gezond en levend schaap. ‘Zuiver scheerwol’ is een beschermde naam; alleen de direct verwerkte, eerste schering van gezonde, levende schapen krijgt deze naam. Het is te herkennen aan het Wolmerk.

Feit: Er bestaan meer dan duizend verschillende soorten wol. Van ragfijn tot volumineus, van egaal tot regelmatig. Er zijn wereldwijd alleen al meer dan 1000 schapenrassen met ieder zijn eigen soort wol.

Wol power!

Vier redenen waarom kleding van wol niet mag ontbreken in je kast:

1. Warm? Warmst!: Wol heeft goede isolerende eigenschappen, beschermt tegen temperatuurverschillen en laat je lichaam ademen. Zowel in de winter, als in de zomer!
2. Geen gezweet (en gestink): Wol is een perfecte anti-transpirant. De natuurlijke vezels hebben namelijk een groot absorptievermogen. Ze nemen alle vocht makkelijk op, maar ademen het net zo makkelijk weer uit.
3. Zeg maar dag tegen vlekken en vuil: Wol is vlek- en vuilafstotend omdat het een beschermend laagje heeft en antistatisch is. Je hoeft het dus (bijna) nooit te wassen. Ideaal!
4. Voor altijd in shape: Wol is een natuurlijke, slijtvaste vezel. Het gevolg: een kledingstuk gaat jaren mee. Wol is sterk, kreukt niet en houdt de goede vorm. Lekker duurzaam!

Tip: Bewaar wollen kleren liggend, zodat ze niet uit vorm raken

Tip: Wollen truien en vesten kun je één keer per seizoen wassen met een klein beetje wolwasmiddel. Laat de wasmachine niet centrifugeren, maar laat de kleding na het wassen liggend drogen. Wring het ook niet uit, rol het eventueel in een handdoek en dep het droog. Zo voorkom je dat het kledingstuk uit model raakt. Wol kan namelijk zwaar worden als het nat is.

Eerste Hulp Bij wol-Ongelukjes

Wollen kledingstukken hoef je na het dragen alleen even buiten te hangen om te luchten. Ideaal! Maar, een ongeluk zit in een klein hoekje. Wat als jouw wollen kledingstuk de dupe is van jouw onhandigheid? Of er larven inkruipen?

1. Vuil: Zet je wollen truien en vesten minimaal twee uur in een bak met handwarm water met een zoutoplossing. Vuistregel: één eetlepel zout op honderd gram wol. Roer af en toe in je wol om vuil los te krijgen. Spoel het vervolgens voorzichtig uit met handwarm water en leg het plat te drogen. Soms is het voldoende om een vlek met een borstel er uit te kammen.
2. Motten: Ontdek je larven? Reinig je kleding- en ladekasten grondig met azijn en warm zeepsop en maak het goed droog. Alle wollen kledingstukken kun je 48 uur invriezen. Voorkom dat wollen kleding die je nog niet hebt ingevroren, in aanraking komt met de schone wollen kledingstukken. Berg kleding die je tijdelijk niet draagt op in speciale mottenvrije zakken en hang cederhout op in je kast. Beide kun je kopen bij drogisterijen.
3. Pluisjes en pillen: Pluisjes en pillen komt voor bij wollen kledingstukken; dat zegt niets over de kwaliteit. Er zijn speciale elektrische apparaten waarmee je pluisjes voorzichtig kunt afscheren.
4. Glimplekken: Glimplekken ontstaan vaak niet door slijtage, maar doordat de vezels platgedrukt worden. Met een stoomapparaat of stoom uit een stoomstrijkijzer (niet strijken!) worden die weer losgemaakt.
5. Haakjes en lusjes: Deze kun je met een naald terugtrekken naar de binnenkant van je trui. Schuif het oogje van de naald over de lus aan de buitenkant van je trui heen. Druk de naald, waar het lusje nu doorheen zit, voorzichtig door je vest naar achteren. Wanneer het een grote lus is, kun je er een knoop in leggen.

Feit: Wol is biologisch afbreekbaar. Gemiddeld produceert een consument jaarlijks 25 kilogram textielafval. Bij polyester en nylon duurt het zo’n veertig jaar om dat af te breken. Wol gaat binnen een jaar op in de natuur én laat ook nog eens waardevolle voedingsstoffen achter.
Bron: The Campaign for Wool

Waarom kriebelt wol?

Je trekt een wollen trui aan en daar begint het al … kriebels! Bij je arm, in je nek. Uit die trui! Dat gekriebel wordt veroorzaakt doordat de vezels onregelmatig zijn. Hoe groffer de wol, hoe stugger de uitsteeksels. Daar komt die vreselijk irritante jeuk vandaan. Zo kriebelt merinowol bijvoorbeeld een stuk minder dan de meeste andere soorten. Het kan helpen om de wollen kleding een beetje nat te maken en een nacht in de vriezer te leggen. De volgende dag laat je het rustig ontdooien.

Feit of Fabel: Alles wat gebreid is, is van wol

Fabel, je kunt ook breien met andere materiaalsoorten. Door de techniek en de vaak gebruikte term ‘breiwol’ denk je snel aan wol, maar dat hoeft niet. Op het etiket van een kledingstuk staat aangegeven uit wat voor garen de oorspronkelijke wol bestaat. Dit kan zuiver scheerwol zijn, maar het kan ook gaan om gemengd garen of volledig synthetisch (zoals acryl, polyester of nylon) of katoenen garen.

Hoe duurzaam is wol?

Tja, daar zijn de meningen over verdeeld. Wol is een dierlijk product, dus veganisten zullen dit materiaalsoort niet als diervriendelijk beschouwen. Bij kledingproductie spelen verschillende factoren een rol als je kijkt naar duurzaamheid: klimaatverandering, landgebruik, watergebruik, bestrijdingsmiddelen, bijdrage aan de plastic soep en dierenwelzijn.
De diervriendelijke versie van wol wordt omschreven als eco-wol, biologisch wol of duurzame wol. Wat is diervriendelijke en duurzame wol?

• De schapen moeten biologisch worden gehouden. Dat betekent dat ze buiten grazen op land dat niet met insecticiden of pesticiden is behandeld. Verder moeten ze voldoende ruimte hebben, alleen natuurlijke voeding eten en geen preventieve antibiotica toegediend krijgen.
• De schapen mogen geen mulesing ondergaan. Dit is een techniek waarbij huid rondom de staart onverdooft wordt weggehaald ter voorkoming van een schapenziekte.
• De schapen worden rustig en diervriendelijk geschoren, zonder dat zij daarbij worden verwond.
• Bij de productie van de wol mogen geen schadelijke chemicaliën worden gebruikt.
• Wolgaren dienen vrij te zijn van schadelijke stoffen.
• Aan de betrokken arbeiders moet een minimumloon worden betaald en moet sprake zijn van een maximum aantal werkuren per week. Kinderarbeid is verboden.

Diervriendelijke of duurzame wol zijn geen beschermende termen in de textielwereld. Om zeker te zijn dat je te maken hebben met goede wol, is het verstandig om te kijken naar het GOTS-keurmerk. Dit staat voor Global Organic Textile Standard. Dit is een internationale organisatie, die aan de hand van criteria bepaalt of een grondstof biologisch is. Het is niet zo dat alle wol die geen GOTS-keurmerk heeft, niet diervriendelijk is. Maar zo weet je het wel zeker. Wol krijgt alleen het GOTS-keurmerk als het aan de bovenstaande criteria voldoet.

Onder de wol!

Wol is een materiaal dat snel opwarmt, waardoor je warm slaapt onder een wollen dekbed. Het is een heerlijk zacht materiaal. Een wollen dekbed is iets zwaarder dan bijvoorbeeld een dekbed van dons. Voel jij graag het gewicht van je dekbed? Dan is dit een perfecte keuze voor jou. Bovendien is wol het best ademende en vochtregulerende materiaal. Hierdoor is wol zowel geschikt voor de zomer als voor de winter. Slaap zacht en warm (maar niet te warm)!

Wolvet, wat is dat?

Wolvet (lanoline) is het vet uit de vacht van het schaap. Bij het schaap zeg je wolvet, bij mensen en andere zoogdieren noem je het talg. Wolvet wordt veel gebruikt in crèmes, zalven en cosmetica. Het houdt de huid op een natuurlijke manier soepel en zacht. Je herkent wolvet als ingrediënt in een huidverzorgingsproduct als lanoline, lanoline zuur, lanoline alcohol, lanoline was, wolvet, wolalcohol, adeps lanae, adeps lanae anhydrous, alcohol lanae, Amerchol L-101, Amerchol CAB, anhydrous lanolin en Aquaphor.