Je ademt elke dag meer dan 21 duizend keer. Waar blijft al die lucht? Hoe komt die hap zuurstof van je mond helemaal naar je kleine teen? En wat gaat er mis bij als je astma hebt of COPD?
Per dag stroomt er zo’n 10 duizend liter lucht door onze luchtwegen, op weg naar de longen.
1. Via je neus a.u.b.
Ademen gaat het makkelijkst door onze neus. Het slijmvlies in je neus, keel, mond en de longen houdt bacteriën, pollen en andere fijne stofjes tegen. Zo blijven schadelijke stoffen in het slijmvlies kleven. Het vuil dat toch ons lichaam is binnengekomen, wordt door trilhaartjes naar onze keel gebracht. Slijm hoesten we op en slikken we in, zodat het later wordt afgevoerd via de ontlasting.
Wanneer je bronchiën ontstoken zijn, maak je te veel slijm aan. Hierdoor voel je je benauwd en moet je hoesten.
2. Volg het zuurstofspoor
Je ademt en dan …
- Via je luchtpijp en je bronchiën komt de zuurstof in je longen en vervolgens in de longblaasjes. Dit zijn kleine, elastische luchtzakjes.
- In de longblaasjes wordt de zuurstof gescheiden van vervuilde lucht.
- De CO2 wordt aan de longblaasjes afgegeven en ademen we uit, de zuurstof wordt afgegeven aan het bloed.
- Via de kleine bloedvaten wordt de zuurstof naar elke uithoek van je lichaam vervoerd.
Bij rokers worden de longen letterlijk zwart door alle schadelijke stoffen die achterblijven. Celwanden kunnen zich dan op verkeerde plekken gaan delen. Dit kan het begin van kanker zijn.
Bloed brengt het zuurstof door ons hele lichaam. Het duurt ongeveer zeven seconden voordat de zuurstof in onze kleine teen terecht komt.
Spierkracht = levenskracht
Om te kunnen ademen heb je spieren nodig. Het middenrif is daarvoor de belangrijkste spier. Als we ademen gaat onze borstkast op en neer. Het middenrif duwt je borstkast omhoog en omlaag.
Verslikt!
Oeps, er zit broodkruimel in het verkeerde keelgat! Benauwd! Wanneer je je verslikt, komt het eten langs het strottenhoofd in de luchtpijp terecht. Een logische eerste reactie: hoesten om het er weer uit te krijgen. In strottenhoofd zit een klepje dat voorkomt dat eten of drinken in onze keel terecht komt. Het tweede klepje achterin onze keel is de huig, dat voorkomt dat er iets in onze neus komt. Verslik je je, dan is het eten in plaats van in je slokdarm, bij de luchtpijp terecht gekomen.
Adem in, adem uit (elke vier seconde weer – en andere cijfers)
- Je longen zijn pas na de puberteit volgroeid.
- We hebben 200 miljoen longblaasjes (100 miljoen per long).
- De longblaasjes vormen samen een oppervlakte van zo’n 70 vierkante meter.
- Elke 4 seconden krijgen we zuurstof binnen.
- Je ademt meer dan 21 duizend keer per dag.
Happen naar adem
Benauwdheid is een symptoom bij veel longziektes. Zeer ondermijnend, aangezien je de hele dag door minder zuurstof binnenkrijgt dan een persoon met gezonde longen. Veel mensen hebben een longziekte.
- Astma – ruim 500 duizend Nederlanders , daarvan zijn er 115 duizend nog kind;
- COPD – 362 duizend mensen
(Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid)
4x COPD
- COPD is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Wie COPD heeft voelt zich kortademig bij extra inspanningen en als het erger wordt, ook bij rust. Dit heeft te maken met het spierweefsel in de luchtwegen, dat overmatig samentrekt.
- Roken is meestal de oorzaak van COPD. De trilhaartjes raken overbelast. Hierdoor ga je hoesten en moet je slijm opgeven. Het uitvoeren van normale activiteiten (traplopen, douchen en boodschappen doen) gaat steeds moeilijker. Er zijn medicijnen voor COPD, waarbij luchtwegverwijders de basis vormen en bij meerdere longaanvallen inhalatiecorticosteroïden worden ingezet, maar het kan niet worden genezen.
- Veel mensen met COPD vallen af, omdat zij weinig eetlust hebben of een droge mond hebben. Ook ademen met een luchtwegvernauwing kost veel energie. Een diëtist kan helpen met een gezond voedingspatroon zodat je op een gezond gewicht blijft.
- Astma is bekender dan COPD. De meeste mensen weten wel dat je van roken kanker kunt krijgen, maar dat je ook een risico op COPD hebt, is onbekender.
Meer weten over COPD? Lees het dossier: gezondnu.nl/dossiers/COPD
Zo houd je je longen gezond
- Stop met roken!
- Spoel bacteriën weg door je handen te wassen
- Ventileer je huis om de lucht fris te houden
- Vaak hoesten of snel buiten adem? Ga op tijd naar de huisarts
- Maak muziek! Zo train je je ademhalingsspieren
Volgende keer:
Waarom slaap je beter met melatonine? Wat is het nut van roddelen? gezondNU ontrafelt opmerkelijke kwesties. Volgende maand: Kan een darm lekken?