We voelen vlinders in onze buik, moeten luisteren naar ons onderbuikgevoel en ons hart volgen. Maar waar zit onze intuïtie? En is het hetzelfde als een instinct bij dieren?
Intuïtie (de; v; meervoud intuïties): inzicht zonder nadenken.
Eerste indruk
‘Je krijgt nooit een tweede kans om een eerste indruk te maken’, wordt wel gezegd. Niet gek, als je bedenkt dat ons brein in slechts 100 milliseconden een eerste indruk ontwikkelt. Uit een onderzoek van de universiteit van Princeton bleek dat we deze eerste (snelle) impressie vooral baseren op de gezichtsuitdrukking. Ook bleek dat meer tijd nemen voor een eerste indruk geen zin heeft, hij blijft hetzelfde.
“Het onbewuste kan 20.000 keer zo veel informatie verwerken als je bewuste”
– Hoogleraar sociale psychologie Ap Dijksterhuis in Het slimme onbewuste.
Hoe werkt intuïtie?
“Intuïtie is een eerste ingeving die opkomt bij een vraagstuk dat opduikt”, vertelde hoogleraar sociale psychologie Ap Dijksterhuis eerder in de Volkskrant. “Het is een autonoom beslissingsmechanisme dat we serieus moeten nemen. Intuïtie is namelijk het beste middel waarover de mens beschikt om keuzes te maken, omdat het voortkomt uit het onbewuste en het onbewuste veel objectiever is dan het bewuste.”
Instinct vs. intuïtie
Bij mensen hebben we het over intuïtie en bij dieren over instinct. Maar is dit niet hetzelfde? Nee! Instinct is meer een reflex, alles wat je lichaam automatisch doet en waarbij ervaring geen rol speelt. Dit is genetisch vastgelegd. Bij intuïtie speelt eerdere kennis of een eerdere ervaring wel een rol.
33 milliseconden
Kriebels in je buik, klotsende oksels, een versnelde hartslag of gewoon een onbestemd gevoel. Hoe komt dit? Zonder dat we het doorhebben, zien we veel meer dan we denken. Via onze ogen nemen we namelijk bewust, maar ook onbewust beelden waar. De amandelkern (amygdala) in de hersenen speelt een belangrijke rol bij het vertalen van deze prikkels in emoties. Zelfs wanneer je iets 33 milliseconden ziet, te snel om het bewust te registreren, kan dit omgezet worden in een emotie, fysiek verschijnsel of associatie. Zo ontstaat ook het onderbuikgevoel.
Intuïtie in verschillende vormen
Er zijn verschillende manier waarop intuïtie zich kenbaar kan maken, namelijk:
– Fysiek: knikkende knieën, een versnelde hartslag of je maag die omkeert;
– Emotioneel: een gevoel van onrust, angst of onzekerheid;
– Mentaal: een herinnering of onverwachte associatie komt plotseling op.
Slaap er een nachtje over!
Bij het nemen van een beslissing waarbij je een flinke hoeveelheid informatie moet verwerken, kun je beter niet te bewust nadenken. Denk hierbij aan het kopen van een huis of het boeken van een vakantie. Dit ontdekte Dijksterhuis na meerdere laboratoriumstudies. Hoe ingewikkelder de kwestie, hoe slimmer het is om even afleiding te zoeken. Slaap er bijvoorbeeld een nachtje over, zodat je daarna beter je intuïtie kunt volgen.