Voordat je een sollicitatie hebt, ben je niet van het toilet te slepen. De scheldwoorden ‘bange poeperd’ en ‘schijtluis’ slaan dus wél degelijk ergens op. Hoe komt het dat spanning direct effect heeft op je darmen? En wat kun je ertegen doen?

De hersen-darm-as

Onze hersenen en darmen staan continu met elkaar in verbinding. Dit noemen we ook wel de hersen-darm-as. De communicatie tussen de hersenen en darmen verloopt via het autonome zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel verbindt de hersenen met het zenuwstel van de darmen, het enterische zenuwstelsel. Dat het zenuwstelsel autonoom is, wil zeggen dat we het niet zelf direct kunnen sturen of beïnvloeden. De hersenen geven continu signalen door aan de darmen en andersom. Hierdoor kun je in een spannende situatie last krijgen van diarree, verstopping, buikpijn of juist misselijkheid.

No guts, no glory

Carsten Leue, ziekenhuispsychiater in het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+): “In het Engels gebruiken ze de uitdrukking ‘no guts, no glory’. Als je op een podium moet presteren, heb je een zekere spanning nodig. Dan sta je op scherp en ben je geconcentreerd. Helaas kan deze spanning ook de verkeerde kant uitschieten en op je darmen slaan, met bijvoorbeeld buikkrampen tot gevolg. We voelen namelijk niet met ons hoofd, maar met ons lichaam. We hebben hartzeer, voelen het aan ons water als er een bedreiging op ons afkomt of hebben een onderbuikgevoel. Meestal heeft spanning niet alleen effect op je darmen, maar zorgt het er ook voor dat je meer gaat plassen of paniekklachten, zoals hartkloppingen, krijgt. De één is hier gevoeliger voor dan de ander.”

Feiten: Tussen de 5 en 15 procent van de bevolking heeft prikkelbaredarmklachten –  Geschat wordt dat 2 miljoen mensen in Nederland hier last van hebben – 25 procent van deze mensen gaat hiermee naar de huisarts

Fabel: het prikkelbaredarmsyndroom is ‘aanstelleritis’

Mensen met het prikkelbaredarmsyndroom hebben niet alleen in spannende situaties last van hun darmen, maar vaak ook op andere momenten van de dag. Joanna Kruimel, MDL-arts in het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+): “Je kunt het vergelijken met een te sterk afgesteld inbraaksysteem. Zonder dat er een aanleiding is, krijg je diarree of span je je bekkenbodemspieren aan, waardoor je geobstipeerd raakt. Met een scopie, een inwendig darmonderzoek, of röntgenfoto zijn bij het prikkelbaredarmsyndroom geen afwijkingen aan de darm te zien. Dat betekent echter niet dat je een aansteller bent. Er is wel degelijk iets mis in de hersen-darm-as, alleen kunnen we dat niet zichtbaar maken.”

Rust in je darmen

Meer rust in je darmen krijg je door:

• Emotionele fitness. Leue: “Door meditatie, yoga en mindfulness leer je meer in het moment te leven. Dit zijn goede technieken om geen overmatige stress op te bouwen in je lichaam.”
• Pepermuntolie. Kruimel: “Het relaxeert de darmen en vermindert ook de buikpijn in veel gevallen.”
• Anders eten. Kruimel: “Op het gebied van voeding kun je veel doen. Alleen regelmatig eten, drie keer per dag, en het ontbijt niet overslaan, heeft al effect. Diëtisten kunnen je wijzen op gewoontes die effect hebben op je darmen, zoals overmatig koffiedrinken en veel frisdrank met zoetstof en koolzuur gebruiken.”
• Hypnotherapie. Kruimel: “Wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat gespecialiseerde hypnotherapie een gunstig effect kan hebben op het prikkelbaredarmsyndroom.”
• Medicatie. Leue: “Sommige mensen hebben ook medicatie nodig die op de hersen-darm-as ingrijpt; dit valt het best te bespreken met de behandelaar.”