Waarom krijg je na je dertigste pas tandsteen? Hoe ontstaat een piep in je oor? gezondNU ontrafelt gezondheidskwesties. Dit keer: Waarom zijn Nederlanders zo lang?
Op eenzame hoogte
Nederland prijkt qua gemiddelde lichaamslengte wereldwijd op eenzame hoogte: Nederlandse mannen zijn gemiddeld 182,5 cm en Nederlandse vrouwen zijn gemiddeld 169,6 cm lang. Dat brengt de gemiddelde lichaamslengte van de Nederlander – man en vrouw samen – op 176,1 cm. Na Nederland staat Noorwegen (173,8 cm) op de tweede plaats. Gevolgd door Duitsland (173,5 cm), Zweden en IJsland (op een gedeelde vierde plaats met 172,9 cm) en Finland (172,0 cm).
Steeds groter
Ten opzichte van het jaar 1850 zijn Nederlandse volwassen mannen gemiddeld 16 cm en Nederlandse volwassen vrouwen gemiddeld 14 cm langer geworden.
Zij leven lang …
Optimale voeding is een belangrijke voorwaarde om goed te groeien. Maar wat is optimale voeding? Ons Westerse eetpatroon met veel dierlijke verzadigde vetten uit vlees en zuivel, of het Mediterrane dieet dat rijk is aan plantaardig vet (olijfolie), vis en veel groente en fruit? Bij ‘ons’ zit is het lange leven letterlijk: we worden langer. Maar Fransen, Italianen, Spanjaarden en Grieken leven langer in levensjaren. Het is maar welke lengte je belangrijk vindt …
En de melk?
Komt het ook door melk dat Nederlanders langer zijn dan wie dan ook in de wereld? Het lijkt te maken te hebben met onze hoge zuivelconsumptie – en die van onze voorouders. Melk bevat van nature veel calcium en eiwit, beide belangrijk voor de groei.
Discussie over melk
Afgelopen najaar hield de Amerikaanse voedingswetenschapper Walter Willett een lezing aan het Erasmus Medisch Centrum, waarin hij aanraadde terughoudend te zijn met het royale gebruik van melkproducten. Eén van de redenen die hij hiervoor gaf, was dat de mens groter wordt door het drinken van melk. Die langere lichaamslengte is niet gunstig. Bepaalde vormen van kanker, zoals borstkanker en eierstokkanker, komen vaker voor bij langere mensen. ‘En omdat mensen die veel melk drinken langer worden, zou het consumeren van veel melkproducten tijdens de kinderjaren het risico op kanker kunnen verhogen’, aldus de voedingswetenschapper.
Langer door vaccinaties
Genen, calciumrijke voeding, een goede gezondheidszorg: het zijn allemaal factoren die bijdragen aan de lange lichaamslengte van Nederlanders. Ook het landelijk vaccinatiebeleid lijkt een duit in het zakje te doen. Door kinderen in te enten, is het aantal kinderziektes teruggedrongen. En een kinderlichaam dat niet hoeft te strijden tegen ziekteverwekkers, kan die energie steken in groeien.
Slapend groot groeien
Als je intensief bezig bent, maken je hersenen minder groeihormoon aan. Wie groot wil worden, doet er dus goed aan zoet te gaan slapen. Een feit dat ouders goed kunnen gebruiken om kleine kinderen naar bed te krijgen.
Langs de meetlat
Ongeveer elke vijftien jaar wordt de groei van kinderen in Nederland onderzocht. De laatste meting, de Vijfde Landelijke Groeistudie, was in 2010. De uitkomsten worden onder andere gebruikt voor de ontwikkeling van de groeidiagrammen voor consultatiebureaus. Zo leidde de Vierde Landelijke Groeistudie in 1997 tot de ontwikkeling van aparte groeidiagrammen voor kinderen van Turkse en Marokkaanse ouders. Zij zijn gemiddeld tien centimeter kleiner dan autochtone kinderen.