gezondNU schrijft veel over nieuwe inzichten over voeding. Niet iedereen deelt die mening. Hoe is het een paar jaar later? Zijn onze berichten van toen achterhaald? Of inmiddels gemeengoed? Dit is de actuele stand van zaken.
Zijn gedetineerden minder agressief als ze een multi met extra vitaminen, mineralen en essentiële vetzuren krijgen? Een fascinerende vraag – het onderzoek loopt (nog steeds).
Eind 2007 – Dr. Gert Schuitemaker, toen nog columnist in gezondNU, is boos omdat er zo weinig politieke aandacht is voor het Nederlandse gevangenisonderzoek met voedingssupplementen. Dit onderzoek (een initiatief van het Ministerie van Justitie) is in feite een herhaling van een opzienbarend Brits onderzoek onder gevangenen. Het onderzoek draait om de aanname dat agressief gedrag (deels) voortkomt uit voedingstekorten. Als de gevangenen voedingsupplementen kregen, werden ze beduidend minder agressief, bleek uit het Britse onderzoek.
Meer onderzoek – In een Nederlandse gevangenis werd het Britse experiment herhaald. Ruim tweehonderd jong gedetineerden deden mee. 115 van hen kregen ruim twee maanden voedingssupplementen, de 106 anderen gebruikten placebo’s.
In 2009 verscheen de officiële onderzoekspublicatie. De resultaten komen overeen met de eerdere Britse bevindingen; in de placebogroep nam het totale aantal incidenten toe met 13 procent. In de supplementengroep was er een afname van 34 procent.
Als werd gekeken naar het aantal agressieve incidenten en regelschendingen (exclusief alcohol- en drugsovertredingen), dan werd in de placebogroep een toename gezien van 23 procent. In de groep die een supplement slikte, nam het aantal agressieve incidenten en regelschendingen juist sterk af (met 38 procent).
Bewijs lijkt geleverd: elke gevangene zou supplementen moeten slikken. Toch?
Meer onderzoek
Ap Zaalberg, onderzoeksleider, is het daar niet mee eens. Wat ontbreekt, is inzicht in de juiste doseringen van de verschillende voedingsstoffen. “Daarom zijn we nog ver verwijderd van concrete brede toepassingen.” Hij pleit voor meer onderzoek en wordt feitelijk op zijn wenken bediend. In 2009 is namelijk een nieuw Brits onderzoek van start gegaan. Dit keer mikt onderzoeksleider dr. Bernard Gesch van de Universiteit van Oxford op de medewerking van ruim duizend gedetineerden uit drie strafinrichtingen. Het onderzoek zal in 2012 worden afgerond.
Tegen die tijd berichten we opnieuw (en hopelijk al eerder!).
De relatie tussen slechte voeding en agressief gedrag
Chronisch antisociaal gedrag is het best te voorkomen rond de zwangerschap, onder meer door betere voeding. Dat stelde emeritus hoogleraar criminologie prof. dr. Wouter Buikhuisen, die zich mengde in het voedingsonderzoek onder gedetineerden.
Chronische delinquenten maken 3 tot 5 procent uit van alle criminelen, maar als groep zijn zij verantwoordelijk voor de meerderheid van de gepleegde misdrijven, stelt de criminoloog. Het blijkt dat deze criminelen als kind al opvallen door hun gedrag: ze zijn lastig, onhandelbaar en houden zich niet aan de normen en waarden van hun omgeving.
Drie hersencentra spelen hierbij een belangrijke rol, waaronder de amygdala. Vrees en schaamte huizen in de amygdala, aldus Buikhuisen. En juist dit zijn de basisemoties die ons helpen om regels na te leven. Vrees en schaamte zetten aan tot vermijdingsgedrag (je bent geneigd vervelende dingen niet te doen).
Het is opvallend dat chronische delinquenten al vanaf hun vroegste kinderjaren vrees en schaamte ontberen. Ze missen daarmee het vermogen te leren van negatieve ervaringen, zijn ongevoelig voor straf en missen inlevingsvermogen.
Volgens Buikhuisen is dit gemis het gevolg van een niet goed functionerende amygdala. De oorzaken van een ‘kreupele’ amygdala zijn veelzijdig, waaronder zuurstoftekort tijdens zwangerschap of de geboorte. Ook alcohol, drugs en nicotine van de aanstaande moeder kunnen desastreus uitpakken. Daarnaast kan de amygdala door voedingstekorten schade oplopen. Experimenteel onderzoek bij muizen en ratten leverde aanwijzingen dat door een zinktekort en een tekort aan eiwitten de mate van angst/vrees vermindert. Buikhuisen noemt ook ijzer- en omega 3-tekorten tijdens de zwangerschap en in de eerste kinderjaren als mogelijke oorzaken.
Informatiepagina
www.voedingenpsyche.nl.