Wat is de lekkerste en leukste boerenmarkt van Nederland? – vroegen we aan onze lezers. Dit is uw selectie: boerenmarkten van Maastricht naar Noordgouwe, van Doetinchem naar Amsterdam. “Geloof me, je gaat met een gezonde tas vol de markt af!”
Zeker eens per week trekken de biologische boeren naar de stad om op de boerenmarkt hun oogst te presenteren. Biologisch is booming, onbespoten eet toch lekkerder. En vandaag ga ik, samen met man en kinderen, ook. Voor mij een primeur: ik ga namelijk voor het eerst naar een biologische boerenmarkt. Toegegeven; dat is een beetje laat. Maar omdat gezondNU van u wilde weten wat de lekkerste boerenmarkt van Nederland was, ga ook ik sfeerproeven. Bestemming: Stadslandgoed De Kemphaan in Almere.
Het is zo’n voorjaarsdag die voelt alsof de kou waarmee dit jaar begon nooit is weggeweest. De rijp ligt op de velden. Stoomwolkjes komen uit mijn mond. En als ik op de plek van bestemming ben, heb ik spijt dat ik mijn muts en handschoenen niet heb meegenomen.
Eerlijk gezegd ben ik wars van markten. Het beeld van vechtende vrouwen die allemaal hetzelfde lapje stof willen, is niet mijn idee van relaxed boodschappen doen. Maar De Kemphaan kennende, heb ik goede hoop dat zulke worstelingen me bespaard blijven.
Groente als ontdekkingsreis
Doorgaans doe ik met mijn bakfiets en twee kindjes boodschappen bij Albert Heijn of C1000. Ik kies zo veel mogelijk biologisch. Maar mandarijntjes of druiven zijn niet altijd te krijgen als bio. Helaas, want de berichten van Milieudefensie waarin zij vertellen dat er wel vijf soorten (!) landbouwgif zijn gevonden op trosjes druiven, doen me huiveren. Helemaal omdat juist mijn dochter van een jaar dol is op druiven. Dus: op naar de biologische boerenmarkt!
De Kemphaan ligt er sereen bij als we zaterdagochtend half tien arriveren. Het is alsof de koude de natuur verstilt. De wereld wordt sprookjesachtig. De bavianen die stichting AAP hier opvangt, zitten diep weggekropen in hun persoonlijke bontjas. Een verdwaalde marktgast doorbreekt de stilte met schoengeklik, zij is alweer op de terugweg met zakken vol boerenkool. Ik ben nieuwsgierig welke kraampjes ik zal aantreffen.
Als ik op de binnenplaats sta, is mijn eerste reactie: wat klein! Zeven kraampjes. Maar die teleurstelling wordt na een oriënterend rondje goed gemaakt door al het moois wat er ligt. Wat word ik hier hebberig van! Vooral de groentekraam is een ontdekkingsreis op zich. Ik zie paddenstoelen in de meest prachtige kleuren, met buitenaardse vormen. Er liggen wel tig soorten slablaadjes in allerlei groenschakeringen en met een vleugje rood hier en daar. Maar ik merk wel dat ik mijn groentekennis moet bijschaven. Snijbiet zie ik aan voor rabarber, er liggen pompoenen die me wereldvreemd zijn en er is groente die ik nog nooit eerder heb gezien zoals Romanesco broccoli.
Net als op vakantie gaan
Jammer dat er geen rij voor me staat, want ik ben veel te snel aan de beurt. Ik kan haast niet kiezen. Uiteindelijk ga ik voor appels, gemengde sla, alfalfa en tomaten. Wat had ik graag meer meegenomen, maar manlief temt mijn hebberigheid.
Daarna kijk ik mijn ogen uit bij Italiaanse delicatesse kraam voor een vleugje broodnodige warmte. Je kunt hier veel proeven. En het smaakt inderdaad naar Italië! Het voelt haast alsof ik een beetje op vakantie ben. Dat gevoel wordt versterkt doordat de vrouw achter de kraam met haar man Italiaans praat en ik krijg een donkerbruin vermoeden dat de maker van die mooie tapenade en buffelkazen een echte Italiaan is.
Die zuidelijk passie kunnen we wel gebruiken op deze ijskoude ochtend. Ook wij zijn ondertussen tot op het bot verkleumd. De kindjes hebben diepvriesvingers en paarse lippen. Mijn handen zijn zo koud dat ik amper mijn portemonnee openkrijg. Maar aangezien mijn familie uit vier extreme kaaskoppen bestaat, kan ik de kaaskraam niet voorbij lopen. Er is zoveel lekkers dat we lang aan het dubben zijn en we gaan voor een mooie oude kaas en een vers geitenkaasje. De kindjes krijgen elk een plakje om te proeven – en dat hebben ze zo snel naar binnengewerkt dat ik aanneem dat het lekker was.
Liefde, eerbied en passie
En dan nu naar binnen om bij restaurant De Kemphaan op te warmen met chocolademelk en koffie. We bekijken de opbrengst en maken de tussenbalans op. Geen vechtende vrouwen, dat is alvast een pluspunt. Wel klein dus, maar dat is wel zo relaxed. Het liefst had ik nog een duurzaam visje meegenomen, maar een visboer ontbreekt (nog). Ook jammer: geen echte biologische scharrelslager. Wel een diepvries vol bio-vlees, maar aangezien ikzelf nog moet ontdooien, vind ik dat niet bepaald een aantrekkelijk idee.
Maar wat vooral opvalt, is dat manlief en ik blij zijn; blij met de mooie, inspirerende en gezonde producten in onze tas. Niet dat we heiliger zijn dan de paus. Want het biergilde heeft vandaag bijeenkomst en we kunnen er daarom echt niet om een flesje eigen gebrouwen bier van heen.
De kindjes worden ondertussen ongeduldig. Er staat nog een bezoekje bij de apen op de planning. Ook de geitjes, de schapen, het doolhof en de speeltuin mogen we niet mislopen. Op deze manier wordt het bezoek aan de boerenmarkt een hele happening.
Het is dan ook laat als we thuis voor de lunch aanschuiven en de opbrengst van een ochtend shoppen proeven. Ondanks dat mijn dochter door de moeheid niet te genieten is, wordt het toch een feest met een ecologisch broodje, daarop Italiaanse bio-tapenade, wat alfalfa en geraspte oeroude kaas om het af te maken. Wat smaakt dat lekker! Een andere aanrader zijn ook de blaadjes gemengde sla, die op broodje nummer twee gaan. Wanneer je ze voelt knisperen in je mond wandelt er tegelijkertijd een smaakpalet over je tong. Genieten. Omdat het gezond is. Omdat het lekker is. En omdat het met zo veel liefde is gemaakt. Die boerenmarkt? Dat doen we vaker!
Biologische groente
Op de meeste boerenmarkten bieden vooral biologische boeren hun producten aan. Biologische landbouw en veeteelt is de meest natuurlijke manier om voedsel te produceren. De boeren maken geen gebruik van kunstmest, chemie of genetische manipulatie. De groente en fruit bevatten daarom minder resten van bestrijdingsmiddelen. Bij de biologische veehouderij is preventieve antibiotica niet toegestaan en de diervoeding is voor een groot deel biologisch. Over het algemeen komen de dieren meer buiten dan in de reguliere veeteelt.
Door het ontbreken van landbouwgif en kunstmatige toevoegingen is biologische voeding gezond. Zo blijkt uit onderzoek dat biologische voeding meer vitamine C bevat en soms ook meer mineralen en antioxidanten. In biologische zuivel zitten meer gezonde vetzuren (CLA’s).
Inspireer ons
Samen met lezers heeft de redactie van gezondNU een aantal biologische boerenmarkten geselecteerd die in aanmerking komen voor de eretitel ‘De lekkerste boerenmarkt van 2009’. Maar wat is volgens u een hele goede of lekkere? Mail uw adres én motivatie naar www.gezondnu.nl
- De Noordermarkt in Amsterdam
De meest geroemde biologische boerenmarkt van Nederland (er is zelfs een boek over verschenen Watertanden op de boerenmarkt van Addy Stoel en Marinne Swankhuisen). Veel kaas, verse kruiden, brood én (biologische?) BN’ers.
Zaterdag 9.00 uur – 16.00 uur
Lezer Jacqueline Moll. “Een aanrader. Al was het alleen maar voor het café op de hoek waar ze de aller, állerlekkerste appeltaart verkopen! (weet overigens niet of die biologisch zijn…)”
- Stadslandgoed De Kemphaan in Almere
Niet alleen kunt u over de boerenmarkt slenteren, maar ook aapjes kijken en naderhand lunchen bij restaurant De Kemphaan.
Zaterdag 9.30-13.00 uur
Gea van de Hoeve: “Ik zie paddenstoelen in de meest prachtige kleuren, met buitenaardse vormen. Er liggen wel tig soorten slablaadjes in allerlei groenschakeringen en met een vleugje rood hier en daar.”
- Veemarkt Breda
Een gezonde aanvulling op de wekelijkse reguliere markt, die twee gaan hier prima samen.
Dinsdag 9.00-13.00 uur
Lezer Nelleke den Ouden: “Een leuk marktje vol goede, gezonde producten. Er wordt prima brood, lekkere groenten en heerlijke zuivel verkocht.”
- De Hofplaats in Den Haag
Met recht een Koninklijke boerenmarkt. De crêpes, zuivel en veel meer lekkers maken het leven leuker.
Woensdag 11.00-18.00 uur
Lezer Ellen Pelle: “Eerst lekker shoppen in de Spuistraat, dan een bezoekje aan de Tweede Kamer en tot slot is het een genot even langs de boerenmarkt te lopen om inkopen voor (bijna) de hele week te doen.”
- Melkmarkt in Zwolle
Wie naar het historische Zwolle komt om te winkelen, doet dat het best op vrijdagochtend. Dan is het direct te combineren met een bezoekje aan biologische boerenmarkt.
Vrijdag 8.00 -13.00 uur
Joke Vos: “Veel lekkere dingen te koop die ik nooit in de winkel tegenkom. En ook leuk: altijd gezellige kletspraat met de verkopers.”
- Stationsstraat in Maastricht
Maastricht staat bekend om zijn on-Nederlands lekker eten en drinken. Die Bourgondische sfeer moet ook te proeven zijn op deze biologische boerenmarkt.
Donderdag 13.00-18.30 uur
Lezer I. Schenk: “Geloof me, je gaat met een gezonde tas vol de markt af!”
- Bullekerk in Zaandam
Geen grootstedelijk gedoe: hier komen sinds een klein jaar de boeren uit de regio hun producten aan de man brengen. Van jam tot sap. Dat wordt smullen.
Vrijdag 10.00-16.00 uur
Lezer Esther der Loos: “Heerlijke producten die je altijd mag proeven.”
- Kwekerij Zuidbos in Noordgouwe
Ze zullen er vast zijn: Zeeuwse bio-boeren, maar een biologische markt was er nog niet. Inmiddels houdt Kwekerij Zuidbos een boerenmarkt op eigen erf. Hoogtepunten: de poelier, Italiaanse delicatesse en kazen uit binnen- en buitenland.
Zaterdag 10.00-14.00 uur
Lezer Bert Verhagen: “Een groot succes.”
- Tegenover Café ’t Raedthuys, Doetinchem
Genoeg lekkers om een gezonde lunch of diner bij elkaar te scharrelen.
Dinsdag 8.00-13.00 uur
Lezer Rini Sieblink: “Deze boerenmarkt mag je voor mijn gevoel absoluut niet missen. Veelzijdig en ruim van opzet.”
- Botermarkt in Haarlem
Van schapenvacht tot kaas: een boerenmarkt hoeft niet groot te zijn om groots te wezen.
Vrijdag 9.00-17.00 uur
Lezer Jake Merks. “Een heerlijke markt. Niet te groot. Maar er is wel van alles te koop.”
- Voor de St. Jansbasiliek in Laren (Noord-Holland)
Vijftien biologische kraampje staan in Laren op ‘proef’, dit voorjaar zal duidelijk zijn of de biologische markt in Laren een blijvend fenomeen is.
Donderdag 11.30-17.00 uur
Lezer E. van Willigenburg. “De slager; verser kan het niet. En de bakker kan ik nooit voorbij lopen. Ik móét een vers gebakken broodje meenemen.”