Bij keelpijn rennen we naar de apotheek, bouillon maken we van een blokje en wie o wie heeft er nog een mattenklopper in huis? Onze moeders en oma’s wisten zelf van wanten, wij vertrouwen vooral op fabrikanten. Herontdek wat zelf maken je oplevert!
Je eigen tandpasta
In veel verzorgingsproducten zitten microscopisch kleine stukjes plastic. Zo ook in veel tandpasta’s, waarin deze zogenaamde microbeads zorgen voor een schurend effect. Deze schurende ingrediënten herken je aan namen als polyethyleen (PE), polypropyleen (PP), polyethyleentereftalaat (PET) en polymethylmethacrylaat (PMMA) in de ingrediëntendeclaratie. Wil je zeker weten dat je deze plastic deeltjes niet binnenkrijgt, dan kun je zelf deze tandpasta maken. Of beter gezegd: dit tandpoeder. Het is heel simpel: meng in een afsluitbaar potje een kopje baking soda (ook wel natriumbicarbonaat genoemd) met een paar druppels pepermuntolie. Goed doorroeren en klaar. Wil je toch een iets smeerbaardere variant? Dan kun je nog een half kopje kokosolie aan de baking soda en pepermuntolie toevoegen. Roer goed door elkaar en klaar is je tandpasta. Schep voor een poetsbeurt een kleine hoeveelheid uit het potje met een schoon theelepeltje. Of je tanden wel goed schoon worden van deze zelfgemaakte tandpasta’s? Dat ligt vooral aan de manier waarop je poetst. Sommige tandartsen zeggen zelfs dat je tanden net zo schoon worden van poetsen met óf zonder tandpasta. Het gaat om goed poetswerk.
Aan de slag bij keelpijn
Voel je ’s ochtends bij het wakker worden dat je beginnende keelpijn hebt, kijk in je koelkast en duik een stukje gemberwortel op (hopelijk nog over van die oosterse wokschotel van gisteren). Gember bevat ontstekingsremmende stoffen. Snijd een stukje gember in stukjes of rasp hem fijn en schep een flinke theelepel in een mok met heet water. Voeg daaraan een eetlepel honing en een scheutje citroensap toe. Drink het drankje nu nippend zo heet mogelijk op.
Zelfgemaakte neusspray
Als je verkouden bent, helpt een neusspray je neus open te houden. Belangrijk om ontstekingen in de bijholtes te voorkomen en vrij te kunnen ademen. Dus heb je een verstopte neus? Snel naar een drogist of apotheek om een spray te pakken uit het schap. Stop! Heel wat neussprays bestaan uit niet meer dan water en zout. Die kun je prima zelf maken. Voordelen: je hoeft de deur niet uit, het is goedkoop en er zitten geen onnodige stoffen in jouw zelfgemaakte neusspray (of beter gezegd: neussnuif). Zo maak je het: los één afgestreken theelepel keukenzout op in een glas lauw water. Schep een lepel water in je handpalm en snuif het water op terwijl je steeds een neusgat dichthoudt.
Luchtverfrisser puur natuur
Luchtverfrissers zitten vol synthetische geurstoffen die allergische reacties kunnen veroorzaken. Het makkelijkste recept tegen vieze luchtjes is: laat ze wegwaaien! Lucht regelmatig alle kamers (ramen open of standaard op ‘het haakje’). Voor wat extra geur in huis zorgen bloemen: vers zoals hyacinten of gedroogd in de vorm van bosjes lavendel.
Zelfgeklopte mayonaise
Jouw pot ‘mayonaise met olijfolie’ uit de supermarkt heeft maar liefst zestien ingrediënten, waaronder suiker, verdikkingsmiddel, aroma en conserveermiddel. In een schaaltje zelfgemaakte mayo zitten echter slechts zes puur natuurlijke ingrediënten. Oké, ze is niet lang houdbaar (maximaal een week), maar hoe erg is dat?
Zo maak je het:
Nodig: 2 eidooiers, op kamertemperatuur, 2 theelepels citroensap, snufje zout, 100 milliliter olijfolie, 100 milliliter zonnebloemolie, snufje witte peper Doe de eidooiers samen met het citroensap en een snufje zout in een grote glazen schaal. Mix met de mixer op de laatste stand door elkaar. Voeg tijdens het mixen de oliën in een dun straaltje toe, zodanig dat de olie steeds wordt opgenomen in de saus. Proef en breng verder op smaak met nog wat zout, citroensap en peper. Bewaar in een glazen potje in de koelkast.
Let op: door de toevoeging van rauwe eieren kunnen kleine kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een lage weerstand deze mayonaise met het oog op salmonellabesmetting beter niet eten.
Zelfgerolde tortilla’s
Als je eenmaal ontdekt hoe supersimpel het is om zelf tortilla’s (wraps) te maken, koop je nooit meer de kant-en-klare deeglapjes. In plaats van een stuk of twaalf ingrediënten, waaronder een stabilisator, conserveermiddel en aroma’s, bestaat jouw eigen tortilla slechts uit water, volkorenmeel en wat zout. Met dit recept uit Jamie Olivers nieuwste boek Jamie’s Super Food kan een kind de was doen! Nodig (voor twee personen, vier kleine tortilla’s): 100 gram volkorenmeel, 60 milliliter water en een snufje zeezout. Meng het meel in een kom met het snufje zout en 60 milliliter water en kneed er een deegje van. Blijf een paar minuten kneden. Verdeel daarna het deeg in vier balletjes en rol dun uit. Bak de tortilla’s één minuut aan elke kant in een droge koekenpan met antiaanbaklaag. Nu zijn ze klaar om te vullen.
Pluk je eigen kruidenthee
Misschien wel de allersimpelste tip: maak een eigen kruidentuintje en pluk je eigen ‘thee’. Lekkere kruiden om thee van te zetten, zijn: Munt CitroenmelisseKamille (gebruik alleen de bloempjes)LavendelRozenbladRozemarijnTijmVerveineVlierbloesem (gebruik alleen de bloemetjes) Mix er lustig op los om te ontdekken wat je zelf het lekkerst vindt. Drink echter nooit te veel van dezelfde kruidenthee, omdat kruiden ook een medicinale werking hebben.
Groentebouillon van restjes
Hoe makkelijk is het: je lost een bouillonblokje op in heet water en … tádá, je hebt bouillon! Een bom van smaak, maar ook van zout en smaakversterkers. Mmm, dat kan gezonder en lekkerder. Trek dus je eigen plan met een zelfgetrokken groentebouillon. Dat gaat prima van restjes groente die je overhebt, bijvoorbeeld na het maken van een stoofschotel of pastasaus: ‘kontjes’ wortel, stukken ui of prei, het achterste van een paar venkels, een paar stengels bleekselderij met blad, en peterselie. Een mooie manier van restverwerking! Nodig voor 2,5 liter groentebouillon: verschillende groenteresten, 2 blaadjes laurier, 4 hele peperkorrels, paar takjes gedroogde tijm, ongeveer 1,5 theelepel zout, een eetlepel olijfolie, 2,5 liter water. Was de groenten goed en snij in grove stukken. Doe de olie in de pan en fruit de groenten kort. Voeg nu de kruiden en specerijen toe en het water. Laat de bouillon minimaal twee uur trekken. Hoe langer, hoe lekkerder. Als de bouillon klaar is, schenk je hem door een zeef en laat je hem zo snel mogelijk afkoelen. Handig om in porties in te vriezen als basis voor toekomstige soepen en gerechten.
Schoonmaken zonder gifstoffen
Onze oma’s hadden echt geen allesreiniger met lentegeuren, ruitenreiniger met anti-streepwerking en extra dikke toiletreiniger met eucalyptus. Zij poetsten hun hele huis blinkend schoon en fris met basisingrediënten als schoonmaakazijn, zuiveringszout (baking soda, natriumbicarbonaat), zout en citroensap. Zo heb je geen reguliere schoonmaakmiddelen nodig die bol staan van de chemische conserverings- en oplosmiddelen en parfums (zoals formaldehyde, triclosan en ftalaten). Dat is veiliger voor het milieu en ook voor jezelf, want deze stoffen worden er onder andere van verdacht hormoonverstorend te werken.
Beproefde schoonmaakrecepten
Ruitenreiniger: meng 75 milliliter schoonmaakazijn met een theelepel maïzena en giet in 1 liter warm water. Sponzen maar. Resultaat? Streeploze ramen. Schimmelplekken in de badkamer: smeer de plek in met schoonmaakazijn en strooi wat zout op de plek. Even in laten werken en afnemen. Vloerenreiniger: los een kopje schoonmaakazijn op in acht liter water. Heb je een onbehandelde houten vloer? Voeg dan een kopje lijnzaadolie aan het water toe.
Meer weten
Meer natuurlijke schoonmaakrecepten vind je op www.eenveilignest.nl
Zo weet je precies wat je (niet) weggooit
Gebruik zelfs de schillen en pitten van je eten
We schillen een sinaasappel, een ui. En die schillen? Die gooien we weg. Zonde, want je kunt er nog van alles mee. Deze zes voedingsmiddelen gooi je na het lezen van dit artikel echt niet meer weg. Voortaan gebruik je het hele product. Goed voor de portemonnee én het milieu.
De schil van een sinaasappel of limoen
Terwijl we genieten van een sinaasappel, limoen of citroen, verdwijnen de schillen in de afvalbak. Dat kan anders! De geur is fantastisch, maar er zitten ook vezels en vitamine C in. Gebruik een kaasschaaf of rasp om een paar stukje over vis of kip te doen. Bij gebruik van de schil: goed schoonboenen en dan pas raspen. Rasp tot het witte deel, want dat heeft een bittere smaak.
De schillen van pistachenootjes
Die harde schillen van pistachenootjes kun je gebruiken op de bodem van de plantenpot, zo loopt overtollig water makkelijk uit de aarde. Of strooi de zoute schillen in de tuin, ze helpen kwetsbare planten te beschermen tegen slakken.
De zaadjes van een meloen
In de zomer is zo’n gele cantaloupe meloen heerlijk. En hoewel je vaak de zaadjes direct weggooit, zijn ook die te gebruiken. In de zaadjes zitten gezonde vetten. Ze zijn heerlijk als snack; rooster ze even in de oven en doe er wat olijfolie overheen. Je kunt ze ook door een salade doen.
De schil van een ui
De schil van een ui is vooral handig als smaakmaker. Zo kun je die toevoegen aan een stoofpot voor wat extra smaak. Wel eruit halen voordat je het eten serveert. Of maak er een bouillon van.
De rand van een meloen
Maak een lekker sapje met de hele meloen. Het kan, echt! Doe de randen van de meloen in een smoothie, samen met de rest van de meloen, en andere vruchten. Meloen bevat meer snelle koolhydraten en geeft dus een piek in je bloedglucosewaarde. Combineer het met appel, peer, aardbei of pruim.
De topjes van bleekselderij
In supermarkten zitten ze er soms al niet meer aan: de bladeren van de bleekselderij. Als ze er groen en fris uitzien, kun je ze gewoon eten. Gebruik ze als smaakmaker en voeg ze toe aan een soep of saus. Of trek er een lekkere bouillon van. Was ze wel grondig voor gebruik.De schil van een banaanWat kun je met de schil van een banaan? Verrassend veel! Zo kun je er je schoenen mee oppoetsen. Gebruik daarvoor de binnenkant van de schillen en haal er daarna een schone witte doek overheen. “Zo weet je precies wat je (niet) weggooit” door Lian van Doorn