En ook: Op micro- avontuur in NL De leukste plekjes Feest recepten van Enzo Pérès- Labourdette Intenser leven? Gebruik je seksuele energie Vier je eigen oranjezomer Wie jarig is, trakteert: 60x winnen! GEZOND NU, GEZOND BLIJVEN Editie 3-2024 • BP € 6,95 • gezondnu.nl Hoeveel hitte kunnen we nog aan? Wapen je lijf tegen klimaat- verandering Adem in, adem uit De kracht van ademwerk 6 jaar 6 jaar Naar het strand met een stoma “Er heerst nog zoveel schaamte”Inhoud 90 3 Welkom bij Gezondnu 4 Colofon & service 8 Groen & gezond in en om je huis Gezond leven 14 Hetere zomers = grotere gezondheidsrisico's Hoeveel meer hitte kan onze gezondheid nog aan? 22 Naar het strand met een stoma Joëlle doorbreekt het taboe. “Het is zo zonde dat er nog zoveel schaamte heerst.” 36 Adem in, adem uit Haal je lichaam uit de stressstand door bewust te leren ademhalen. Nikki van der Velden leert het je. 42 60 jaar Gezondnu Een terugblik door de ogen van de redactie. 82 Maak je eigen energierepen De beste energiebom voor tijdens lange fiets- en wandeltochten, zonder gekke toevoegingen. 88 Zo zit dat Vruchtensap is niet zo ongezond als lang werd gedacht. 94 Spreekuur Gezondnu-deskundigen beantwoorden prangende vragen. Gezondnu is jarig! En wat mag er bij een verjaardags feestje niet ontbreken? Precies, cadeaus, taart en terugblikken op al je voorgaande levensjaren. Precies dat doen we in ons feestkatern, in het hart van dit nummer. Vier het feestje met ons mee vanaf pagina 42. Vul dan ook meteen een winformulier in om mee te dingen naar de 60 feestcadeaus! 42 6 jaar 6 jaar 6 GezondnuEn ook: 48 64 Gelukkig leven 12 “Jouw lijf verdient een award” Ilana laat je al boetserend de schoonheid van je lichaam zien. 28 Zet je leven in vuur en vlam Wakker het vuurtje van je seksuele energie aan om je leven intenser te beleven. 64 Vind jouw ‘Ikigai’ De zomer is het uitgelezen moment om je diepere verlangens en roeping te (her)ontdekken. Groen leven 48 Wie jarig is, trakteert De lekkerste feestrecepten van Enzo Pérès-Labourdette zonder slagroom en room- boter. 68 Vier jouw oranjezomer Oranje boven, oranje boven, leve de ... natuur. Duik je tuin in met Nina Nijland. 74 Micro-avonturieren in Nederland Vind de mooiste duurzame plekjes lekker dicht bij huis. 84 Gezondnu Agenda Een zomer vol zonne-energie. 90 Een vlekkeloze zomer Met gezonde zonverzorging voorkom én bestrijd je pigmentvlekken. 57 60x winnen! Gezondnu is jarig en dat vieren we met jou! 80 Boek cadeau bij je abonnement Welke kies jij? 90 Volgende keer 14 36 7 GezondnuHetere zomers = grotere gezondheids risico’s Hoeveel meer hitte kunnen we nog aan? 14 GezondnuDe schaduwzijden van een zonniger klimaat Niet alleen hitte maakt ons kwetsbaar. De opwarming van de aarde brengt een lange waslijst aan nóg meer risico’s met zich mee. We zoomen in op de belangrijkste. 1 Ga eerst op onderzoek uit De ambrosia lijkt veel op boe- renwormkruid en bijvoet. Twijfel je? Er zijn handige apps die je kunnen helpen om te ontdekken welke plant het is. Bijvoorbeeld Pl@ntNet of Plantsnap. Spot je de plant niet in je tuin, maar ergens in de berm, op een akker of op een braakliggend terrein waar hij ook graag groeit, maak dan een melding via waarneming.nl. Verwijder in dit geval de plant niet zelf. 2 Verwijder de plant vóór de bloeiperiode Heb je wel ambrosia gespot in je achtertuin? Geen paniek. Verwij- der de plant het liefst voordat hij bloeit, dus vóór eind augustus. Zo voorkom je dat de plant pollen Het hele jaar door hooikoorts Het hele jaar door kun je nu hooikoorts ervaren, zegt klimaat dokter Anne Roosendaal. “Dit komt onder andere door planten die hier eerder niet voorkwamen, maar nu door de warmte goed kunnen gedijen. Zo’n plant is Ambrosia, ook wel bekend als de hooikoortsplant.” Volgens de GGD hoort deze plant niet in Neder land thuis, maar is hij ons land binnengekomen via vogelzaad en bloemenzaadmengsels. Met als gevolg dat je hem steeds vaker tegenkomt in de berm maar ook in je eigen achter tuin. Een bloeiende ambrosia verspreidt héél veel pollen in de lucht, veel meer dan andere hooikoortsplanten. Opmerkelijk is dat deze plant laat bloeit in het seizoen, van eind augustus tot eind oktober. Waardoor een kriebelende neus, prikkende ogen en hoofdpijnklachten niet meer alleen bij de lente horen. Anne: “Eén op de vijf Nederlanders is inmiddels gevoelig voor deze plant. Dat kan serieuze klachten geven, zoals slaapproblemen, moeite met concentreren, minder productief zijn en bij mensen met een longziekte kan het zelfs een longaanval uitlokken.” en zaden verspreidt. De zaden kunnen na 40 jaar nog steeds kiemen. Ga goed voorbereid met handschoenen en lange mou- wen te werk, want de plant kan huidklachten veroorzaken. Bloeit de plant al? Gebruik dan ook een mondkapje en veiligheidsbril. 3 Trek de plant met de hele wortel uit de grond Een bloeiende ambrosia kun je het beste met de hele wortel uit de grond trekken. Anders loopt de plant weer uit. Nog een tip: doe het in de namiddag. De meeste pollen zijn dan al vrijgekomen. Gooi de plant daarna bij het restafval. Doe je hem bij het gft en wordt er compost van gemaakt? Dan kunnen de zaden zich alsnog verspreiden. Ambrosia gespot? 3 slimme tips Ambrosia is via zaad in vogelvoer en bloemenzaadmengsels in ons land terechtgekomen. Inmiddels mag dit niet meer, maar om verdere verspreiding te voorkomen, is actie nodig. Dit kun je doen: 18 GezondnuVoor velen is het een worstcasescenario. Ook Joëlle Wobben moest flink slikken toen een stoma voor haar de laatste kans leek op een ‘normaal’ leven. Nu draagt ze hem juist met trots. “Ik heb meer zelfvertrouwen dan ooit.” tekst Lisa Vogel ‘Eindelijk heb ik mijn leven weer terug’ Joëlle heeft een stoma A ls kind was ik nooit ziek. Toen ik 14 was, verander- de dat. Plotseling was het elke dag raak. De ellende begon met een parasiet en een maagzweer. Dat heeft waarschijnlijk alles getriggerd. Een half jaar lang kreeg ik sondevoeding. Mijn maag leek niet goed meer te wer- ken. Op het waarom konden de artsen niet helemaal hun vinger leggen. Eerst dachten ze een goedaardige tumor te zien, maar toen toch weer niet. Het was een groot raadsel. Er volgden meerdere onderzoeken en ik bleef me ziek voelen. Ik had heftige buikpijn en kon bijna niet naar de wc. Uiteindelijk is mijn blinde- darm operatief verwijderd, maar ook mijn dikkedarm bleek niet goed te wer- ken. Elke zes weken lag ik een week in het ziekenhuis om mijn darmen te laten legen. Dat hielp even, maar echt gezond is het niet om zo vaak darmspoelingen te ondergaan. Je spoelt dan ook alle goede en gezonde bacteriën uit je lijf.” “Dit alles speelde toen ik nog op de middelbare school zat. Ik ging halve dagen naar school en heb het vierde jaar van het vwo in twee jaar gedaan. Daarna ben ik naar de vavo gegaan om mijn diploma te kunnen halen. Achteraf denk ik: hoe dan?! Ondanks dat ik ziek was, was ik wel mega gemotiveerd. Door alle tijd die ik doorbracht in het ziekenhuis, wilde ik zelfs geneeskunde gaan studeren. Buiten school had ik niet het sociale leven dat andere leeftijdsgenootjes wel hadden. Ik heb helaas veel feestjes gemist. Soms baalde ik daar flink van, maar ik heb er gelukkig nooit door in de put gezeten.” Laatste redmiddel “De jaren vlogen voorbij, maar ik bleef me ziek voelen. Dat mijn darmen het probleem waren, was inmiddels duide- lijk. Maar waardoor dat kwam en wat de oplossing was? Dat bleef een raad- sel. Uiteindelijk kwam dan toch nog de verlossende diagnose: ik blijk het “ › 22 GezondnuWie? PERSOONLIJK ‘Elke zes weken lag ik een week in het ziekenhuis om mijn darmen te laten legen’ Joëlle Joëlle Wobben (25) woont in Apeldoorn, heeft een relatie en studeert psychologie. Daarnaast ontwerpt ze voor haar eigen bedrijf Poowelz kleurrijke stomahoesjes om het taboe rond een stoma te helpen doorbreken. 23 GezondnuMicro-avonturieren in Nederland Voor grootste belevenissen is ver of lang reizen zeker niet altijd nodig. Zo heeft ons eigen kleine landje alles in petto voor een meerdaagse trektocht, een ijsbad nemen vanuit je yurt of een creatieve retraite op de boerderij. Of ga je liever plastic vissen in de Amsterdamse grachten? Avontuur gegarandeerd! tekst Sonja van den Heuvel 74 GezondnuGEZOND REIZEN Buiten de gebaande paden Op vakantie in het buitenland verkennen we vaak de hele omgeving. Maar hoe goed ken jij Nederland eigenlijk? Heel goed, kun je antwoorden na een meerdaagse IVN Trek- tocht. Tijdens zo’n meerdaagse wandeling trek je dwars door één van de natuurgebieden die ons land rijk is. Je waant je buiten de gebaande paden met routes uitgestippeld door de natuurgidsen van de IVN. On- derweg pauzeer en overnacht je bij gastheren en –vrouwen van Gastvrij in het Landschap. Zij vertellen je graag alles over het prachtige landschap. Wat gaat het worden; de Veluwe, het Kennemerland, de Biesbosch of oerlandschap De Maashorst? Moeilijk kiezen! ivn.nl/trektochten › 75 GezondnuNext >